Tokelau
| |||
| Devisa nacionala: Tokelau mo te atua Tokelau pel totpoderós | |||
| Lenga oficiala | anglés, toquelauenc | ||
| capitala | cap (cada atòl es autonòm) | ||
.svg)
| |||
| Reina | Elisabeta II del Reialme Unit | ||
| Administrator | David Nicholson | ||
| Cap de govèrn | Afega Gaualofa (2018) | ||
| Superfícia | 10 km2 | ||
| Populacion | 1 411 (Recensament d'octobre de 2011) | ||
| Moneda | Dolar de Nòva Zelanda | ||
| Ora | UTC+14 | ||
| Imne nacional (de Nòva Zelanda) | God Save the Queen | ||
| Còde de país ISO-3166 | TK, TKL, 772 | ||
| Domeni d'Internet | .tk | ||
| Còde telefonic | 690 | ||
Lo territòri de Tokelau o Toquelau (en toquelauenc e en anglés Tokelau) son tres atòls polinesians que dependon de Nòva Zelanda.
Geografia
Las illas Toquelau son dins l'ocean pacific, a mièg camin entre Hawaii e Nòva Zelanda. Los tres atòls que compausan Tokelau son:
| Atòl | Coordonadas |
|---|---|
| Atafu | 8° 33′ 06″ S, 172° 30′ 03″ O |
| Nukunonu | 9° 10′ 06″ S, 171° 48′ 35″ O |
| Fakaofo | 9° 21′ 55″ S, 171° 12′ 54″ O |
Un quatren atòl es jos administracion americana.
Istòria
Las rèstas arqueologicas mòstran una preséncia umana dempuèi gaireben 10000 ans. Toquelau foguèt demèst las primièras illas pobladas de Polinesians, amb lor dieu tradicional Tui Tokelau.
Lo primièr contacte amb los europèus data de 1765, que l'amiral anglés John Byron (lo grand del poèta) "descobriguèt" Atafu que sonèt "illa del Duc d'York". En junh de 1791, lo capitani anglés Edward Edwards tornèt a Atafu, que trobèt sens abitat permanent, puèi "descobriguèt" Nukunonu, que sonèt "illa del Duc de Clarence".
Lo tresen atòl, Fakaofo, lo "descobriguèron" los americans en 1835, e lo sonèron "illa de D'Wolf". En 1841, lo nomenèron "illa Bowditch".
A partir de 1845 arribèron los missionaris, catolics e protestants, qu'evangelizèron las illas.
Pasmens en 1863 de caçaires d'esclaus venduts de Peró prenguèron e deportèron 47% de la populacion (censat totes los òmes). Las illas deguèron èsser repobladas per immigrants venguts de Polinesia mas tanben d'Euròpa.
En 1877, l'administracion coloniala britanica de Fiji prenguèt oficialament possession de las illas. En 1916, foguèron annexadas a la colonia de Gilbert e Ellice. En 1925, foguèron transferadas a las Samoa, d'aquel temps colonia de Nòva Zelanda. En 1948, Nòva Zelanda ne faguèt un territòri a despart, sonat primièr "Illas Toquelau" puèi, mai recentament, "Toquelau" per sotalinhar la revindicacion sus l'illa Swains (administrada pels Estats Units).
Dempuèi 1992, lo govèrn de Nòva Zelanda ensaja de descolonizar Toquelau per dire de se conformar a la demanda de las Nacions Unidas. Pasmens los dos referèndums tenguts en 2006 e 2007 capitèron mal a cambiar l'estatut que manquèron cada còp los dos tèrç de majoritat necites.
En 2005, las illas foguèron devastadas pel ciclòn Percy, que los vilatges demorèron de temps amb 1 m d'aiga de mar. La pujada del nivèl de las mars es una risca de las grandas per l'avenidor de las illas.
|
|
