Hopp til innhald

Torneelva

Frå Wikipedia – det frie oppslagsverket
Torne älv
Tornionjoki, Torneälven,
Duortneseatnu, Tornionväylä
elv
Torne älv i Torneå
Land  Sverige,  Finland
Del av grensa mellom Finland og Sverige
Nedslagsfelt 40 157,1 km²
Lengd 510 km
Vassføring
 •  middel 370 /s
Kjelde Torne träsk
 - stad Kiruna kommun, Norrbotten, Sverige
 •  høgd 341 moh.
 - koordinatar 68°22′N 019°06′E / 68.367°N 19.100°E / 68.367; 19.100
Munning Bottenviken
 - stad Torneå/Haparanda, Finland/Sverige
 - koordinatar 65°50′N 024°09′E / 65.833°N 24.150°E / 65.833; 24.150
Kart
Torneelva
65°48′30″N 24°08′45″E / 65.80833333°N 24.14583333°E / 65.80833333; 24.14583333
Plasseringa til Torne älv
Plasseringa til Torne älv
Plasseringa til Torne älv
Wikimedia Commons: Torne River

Torneelva (finsk Tornionjoki, svensk Torne älv, Torneälven, nordsamisk Duortneseatnu, meänkieli Tornionväyla) er ei elv nord i Sverige og Finland. Om lag halvparten av elva dannar grensa mellom desse to landa. Ho har sitt utspring i Tornesjøen (svensk Torneträsk) nær grensa til Noreg, og renn stort sett søraustover i 522 km, før ho munnar ut i Bottenvika. Ho er den største elva i Norrbottens län både i lengd og nedslagsfelt.

Ved Freden i Fredrikshamn i 1809, då Sverige miste områda til Russland som i dag utgjer Finland, vart elva i lag med Muonioelva og Könkämäelva vald som grense mellom Sverige og det nye russiske Storhertugdømet Finland, og dei svenske provinsane Lappland og Västerbotten vart delt.

Byar langs Torneelva har ofte både svensk og finsk namn, som Haparanda (frå finsk Haaparanta, «Ospstrand») og Torneå (frå finsk Tornio).

Dei største sideelvane (lengre enn 100 km) i den svenske delen av nedslagsfeltet til Torneelva er Lainioelva, Muonioelva, Rautaselva, Tengeliönelva og Vittangiaelva. Tärendöelva er ei todelt elv som renn ut i Kalixelva nær Junosuando

Bakgrunnsstoff

[endre | endre wikiteksten]