Den norsk-russiske grensa

Noreg sine riksgrenser ██ Svenskegrensa██ Finskegrensa██ Russergrensa

Grensestolpe ved Grense Jakobselv

Den norsk-russiske grensa er riksgrensa mellom Noreg og Russland. Den strekker seg 196 kilometer fra Treriksrøysen i Pasvikdalen, der Finland, Norge og Russland treffest, til Grense Jakobselv. To tredeler av grensa går langs elvar og vassdrag, i hovedsak Pasvikelva og Jakobselva. Grenselanda Noreg og Russland har om lag 230 operative soldater kvar langs grensa. 396 grensemerkje merkjer grensa. Av desse er det tre som markerar grensa utover i Barentshavet.

På norsk side blir grenseavtalen fulgt opp med grenseovervakning (Garnisonen i Sør-Varanger), grensekontroll (Østfinnmark politidistrikt) samt Grensekommissariatet for den norsk-russiske grense. De held tilsyn med avtaleverket og har jamnleg kontakt med russarane. Det er berre ein grensekontroll, og den er i Storskog.

Russland hadde 14 grensestasjoner langs grensa frem til 2006. I 2007 vart 7 av desse lagt ned. Myndigheitane i Noreg og Russland hewld seg til grensekonvensjonen av 1826. Den skal sikre at begge har tilgang til grensevassdragene heile vegen.

I 2016 sette norske myndigheter opp et 200 meter langt ståltrådgjerde langs grensa ved Storskog.

I 2016 vart det gjort ein avtale om at den russiske grensekontrollen ikke tillét folk å krysse grensa hvis dei ikkje har rett visum til Noreg. Dette tyder at dei ikkje kan søke om asyl fordi dei aldri når Noreg. I tvilstilfeller har det norske grensepolitiet lov til å sjå pass medan eigaren må vente i den russiske stasjonen.

Grenseoppganger

Grensa mellom Noreg og Russland vart gått opp og justert i 1826 og 1846. I 1847 vart det inngått avtale om grenseoppgangar kvart 25. år, og det vart gjennomførd slike i 1871 og 1896. Etter fyrste verdskrig var det Finland og ikkje Russland som grenset til Noreg, og det vart gjennomførd ein grenseoppgang mellom Noreg og Finland i 1925. Etter at Sovjetunionen vart norsk granne, vart det gjennomførd ein grenseoppgang i 1947. I 1949 ble det undertegna ein overeinskomst om forskjellige forhold ved grensa, inkludert byggjing av vasskraftverk i Pasvikelva. I 2009 ble det avtalt mellom Noreg og Russland å foreta en ny grenseoppgang. Òg den delen av grensa som går over land vart gått over og mælt på ny. Grenseoppgangen vart avslutta med ei markering i 2013.

Den nye grensa behøvde ikkje å få anerkjenning av andre land enn Noreg og Russland. Utenriksdepartementet kom likevel med presiseringa at oppdraget er å «kontrollere at grensen går der vi har avtalt at den skal gå».

Sjå òg

• Noreg si riksgrense
• Svenskegrensa
• Finskegrensa
• Novgorod-traktaten (1326)

Eksterne lenkjer

• Riksgrenser Statens kartverk