Tanákh

Versjonen frå 21. april 2009 kl. 07:58 av MelancholieBot (diskusjon | bidrag) (robot la til: ur:تناخ)
Jødedommen
Skrifter
Tanákh
Torá · Nebiím · Ketubím )
medrásj · Mekhiltá
Haggadá · siddúr
Talmúd
Misjná · Jerusjalmí
Bablí · Toseftá
Emunót vede‘ót
Misjné Torá
Moré nebukhím
Sjulḥán ‘arúkh · Mappá
Me‘ám lo‘éz
S. jesirá · Bahír · Zohar
Gudsteneste og bøn
Tempelet i Jerusalem
synagoge · minján
sjaḥarít · musáf
minḥá · ne‘ilá · ʿarbít
Modé aní · Sjemá‘
torálesing
kaddísj · ‘amidá
prestesigninga
‘alénu
kiddúsj · hammosí
b. hammazón
habdalá
Merkedagar
det jødiske året
pesah · ‘omer · sjabu‘ót
tisj‘á beáb · seliḥót
rosj hasjaná · kippúr
sukkót · sjeminí ‘aséret
simhat Torá · hanukká
tu bisjbát · purím
Livssyklus
berít milá
pidjón habbén
zebed habbát
bar miṣvá · bat miṣvá
bryllaup
Rituelle yrke
rabbinar · ḥazzán
daján · gabbáj
sofér · sjoḥét
Daglegliv
halakhá · bet din
mat · kasjrút  sjeḥitá
mikvé · tebilá · sjabbát
tallét · tefillín
Kulturell inndeling
sefardisk · askenasisk
mizrahisk · jemenittisk
italkisk · romaniotisk
Beta Esrael · Bene Israel
cochini · b. Menasjé
Teologisk inndeling
samaritansk
karaittisk
rabbanittisk
ortodoks · ḥasidisk
konservativ · reform
rekonstruksjonistisk
renewal · humanistisk
 
Abrahamittiske rel.
Jødedom  kristendom
islam  bahá’í  sikhisme

Tanákh el. Tenákh (hebraisk תנ”ך tānāx el. tənax) er det mest brukte jødiske namnet for den hebraiske Bibelen. Tanákh svarar i hovudtrekk til det kristne Gamle testamentet, men med ulik bokrekkefølgje, noko ulik versnummerering (særleg i Salmane) og ei vesentleg ulik tolkingshistorie. Tanákh har til felles med det protestantiske Gamle testamentet at dei deuterokanoniske skriftene normalt ikkje er tekne med. Blant etiopiske jødar blir òg dei deuterokanoniske skriftene rekna som kanoniske.


Ordet Tanákh

Alternative skrivemåtar og synonym

Ordet kan òg bli skrive som Tenakh, Tanach, Tenach eller TN"K. I hovudsakleg kristne teologiske krinsar finst òg forma Tanak.

Ordet «Tanákh» er eit akronym

Tanákh er i seg sjølv eit akronym for dei tre hovuddelane av den jødiske Bibelen:

  • Torá [תּוֹרָה] («Lova»; òg kalla Læra eller Instruksjonen)
  • Nebiím [נְבִיאִים] («Profetane»)
  • Ketubím [כְּתוּבִים] («Skriftene» eller «Heilagskriftene»)

Synonym

Liste over bøkene i Tanákh

Torá (Lova, Læra)

  1. Fyrste Mosebok
  2. Andre Mosebok
  3. Tredje Mosebok
  4. Fjerde Mosebok
  5. Femte Mosebok

Nebiím (Profetane)

  1. Nebiím risjoním (Dei tidlege profetane)
    1. Josva
    2. Dommarane
    3. Samuelsbøkene (1-2)
    4. Kongebøkene (1-2)
  2. Nebiím aharoním (Dei seinare profetane)
    1. Jesaja
    2. Jeremia
    3. Esekiel
    4. Teré asár (Dei tolv (mindre profetane))
      1. Hosea
      2. Joel
      3. Amos
      4. Obadja
      5. Jona
      6. Mikha
      7. Nahum
      8. Habakkuk
      9. Sefanja
      10. Haggai
      11. Sakarja
      12. Malakhi

Ketubím (Skriftene)

  1. Salmane
  2. Salomos ordtøke
  3. Job
  4. Megillot (Skriftrullane)
    1. Høgsongen
    2. Rut
    3. Klagesongane
    4. Forkynnaren
    5. Ester
  5. Daniel
  6. Esra–Nehemja:
    1. Esra
    2. Nehemja
  7. Krønikebøkene (1-2)