opmaat

Nederlands

In het menuet van Boccherini komt tweemaal een opmaat voor, met rode noten aangegeven.  (afluisteren)    (hulp, bestand)

Uitspraak

• Geluid:  opmaat    (hulp, bestand)
• IPA: / ˈɔpmat / (2 lettergrepen)

Woordafbreking

• op·maat

Woordherkomst en -opbouw

• samenstelling van  op bw  en  maat zn 

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	opmaat	opmaten
verkleinwoord	opmaatje	opmaatjes

Zelfstandig naamwoord

de opmaat v / m

1. (muziek) zonder nadruk gespeelde noten aan het begin van een melodie voorafgaand aan de eerste tel van een maat

   • Hij, en zijn vader, speelden Beethovens Romance in een accelerando al fine; geen enkele opmaat in de Chaconne van Vitali deugde. 

2. (muziek) eerste maat van een muziekstuk of partij, als in die maat de eerste toon niet meteen op de eerste tel inzet

   • Een opmaat kan met een of meer tellen rust beginnen. Als de opmaat niet wordt voorafgegaan door een of meer tellen rust, eindigt het muziekstuk met een onvolledige maat. De duur van de opmaat wordt dan van de laatste maat afgetrokken. 

3. (figuurlijk) eerste begin, eerste voorbeelden van een latere ontwikkeling

   • De trip naar Noorwegen vormt de opmaat tot een hernieuwd zwervend bestaan, waarbij Felix Rutten niet zoals in de jaren tussen 1910 en 1914 een thuisbasis heeft. 

Synoniemen

• aanzet
• [2] opslag
• [3] inzet

Verwante begrippen

• accent, maat, muziek, ritme, tel

Vertalingen

    1. opmaat   

Duits: Auftakt (de) m Engels: anacrusis (en)

Frans: anacrouse (fr) v

Gangbaarheid

• Het woord opmaat staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "opmaat" herkend door:

91 %	van de Nederlanders;
71 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.