De Onlanden

De Onlanden

De Onlanden is een groot natuurgebied in Drenthe, gelegen aan de grens van de provincie Groningen, ten zuidwesten van de stad Groningen.

Info

Een mystieke dag in De Onlanden

Het natuurgebied van meer dan 2500 hectare is aangewezen als waterbergingsgebied en omvat onder andere het Leekstermeer, het Langmameer en een gedeelte van het stroomdal van het Eelderdiep en Peizerdiep. Voor reizigers die houden van ruige en natte natuur is dit een ideaal gebied, niettemin omdat het gebied nog niet ontdekt is door het grote publiek en daarom erg rustig is.

Arriveren

Per auto

Ten noorden van De Onlanden ligt de snelweg A7 Drachten - Groningen. Vanuit de richting Drachten is afslag Leek meestal de beste optie en vanuit de richting Groningen meestal afslag Hoogkerk of Westpoort. Vanuit de richting Assen is het gebied bereikbaar via de N386 en N372. Er zijn in het gebied verschillende parkeerplaatsen. Goede parkeeropties zijn de parkeerplaats aan de Roderwolderdijk bij Roderwolde, bij de Onlanderij in Eelderwolde, bij Kijkboerderij 't Hoogeveld in Eelde-Paterswolde of bij Monument Oerwold aan de Hooiweg.

Per bus

De Onlanden is bereikbaar met de bus. Voor het westelijke gedeelte van het gebied is Leek de beste uitvalsbasis, vanuit Groningen is deze plaats bereikbaar via lijn 3 en vanuit Assen via lijn 83. Voor het centrale gedeelte van het gebied is Roden een goede uitvalsbasis, vanuit Groningen rijdt lijn 4 richting Roden. Deze buslijn doorkruist eerst het gebied, de haltes Peizermade Stadspark, Peizerwold en Peize Moleneind zijn goede haltes voor het begin van een wandeling. Voor het oostelijke gedeelte zijn Eelderwolde en Eelde-Paterswolde goede uitvalsbasissen, deze plaatsen zijn bereikbaar met lijn 9. Voor de Onlanderij is halte Elsborgpad het dichtste bij en voor 't Hoogeveld is dit halte Hortensiaweg.

Per fiets

Het gebied is uitermate geschikt om per fiets te ontdekken en daarom ook goed bereikbaar per fiets. Vanuit station Groningen is het ongeveer 15 minuten fietsen naar de rand van het gebied. De meest logische fietsroute voert door het Stadspark van de stad. Het gebied ligt bovendien op fietsafstand van de stations Zuidhorn en Haren.

Per Boot

Het Leekstermeer is bereikbaar met je eigen boot tot een maximale hoogte van 2 meter via het Hoendiep en de Munnikesloot. Op het Hoendiep vindt begeleide konvooivaart plaats. Voor de periode 1 mei tot en met 31 augustus gelden vaste bedieningstijden voor de bruggen. Van 1 september tot en met 30 april is bediening alleen mogelijk op afroep. Meer informatie is te vinden op de website van de Provincie Groningen. Jachthaven Cnossen aan het Leekstermeer voorziet in meerdere aanlegplaatsen voor passanten.

Entree

De toegang tot het natuurgebied is gratis. Fietsen, wandelen en varen is echter niet overal toegestaan, zodat vogels en andere diersoorten niet gestoord worden. Paden die niet toegankelijk zijn, worden met bordjes aangegeven. Als je wil weten waar het toegestaan is om met een boot of kano te komen is het verstandig om van tevoren de verhuurder te contacteren of de kanokaart aan te schaffen, hierop staat precies welke wateren toegankelijk zijn. Varen op het Eelderdiep, op het Langmameer en in de slenken is in ieder geval niet toegestaan.

De wetgeving van de gemeentes Noordenveld en Tynaarlo, waar het gebied grotendeels onder valt, voorziet niet in een aanlijn verplichting voor honden. Binnen de grenzen van Staatsbosbeheer en Natuurmonumenten geldt voor grote delen echter wel een aanlijn verplichting. Dit is aangegeven op bordjes.

Rondreizen

Het gebied is uitermate geschikt om te ontdekken per fiets, per benenwagen of per kano. De fietsroute Het Verstilde Drenthe met een lengte van 55,6 kilometer loopt gedeeltelijk door het gebied. Je kunt natuurlijk ook je eigen route samenstellen door gebruik te maken van het fietsknooppunten netwerk van de provincies Drenthe en Groningen. De wegen in het gebied zijn goed begaanbaar, maar door dauw of neerslag kan de ondergrond op paden over de dijken erg drassig of nat zijn, zorg dus voor waterdicht schoeisel. Niet overal is wandelen en fietsen toegestaan, kijk daarom goed op de bordjes waar je wel en niet mag komen.

Ook met de auto is een groot gedeelte van het gebied bereikbaar. Veel wegen zijn tijdens de transformatie van het gebied omgedoopt tot fietspad, waardoor het gebied erg stil is. De belangrijkste verkeersader door het gebied is de N372 Groningen - Roden - Leek. De weg Matsloot loopt dwars door het gebied van Hoogkerk naar Roderwolde. Aan de oostzijde van het gebied is de Drentsedijk een erg mooie weg. Aan de noordzijde wordt het gebied begrensd door de Hoofdweg, die loopt door de dorpen Oostwold en Lettelbert. De Roderwolderweg verbindt het dorpje Roderwolde het en het buurtschap Sandebuur met de grotere plaats Roden.

Ook met de kano is het gebied te verkennen. Vanuit het Leekstermeer zijn rondtochten te maken. Richting het oosten is de Matsloot tot aan het Peizerdiep toegankelijk voor kanoërs. Via het Omgelegde Eelderdiep is het bovendien mogelijk om het Van der Valk hotel en het Paterswoldsemeer te bereiken. Via het Peizerdiep en Koningsdiep is ook de stad Groningen bereikbaar.

Bekijken

Monument Oerwold

Woldzigt

• 1 Olie- en Korenmolen Woldzigt, Hoofdstraat 58 Roderwolde, ☏ +31 50 5032198. Eind april tot medio september dinsdag t/m zaterdag 13:30 – 17:00 uur. Buiten het seizoen beperkt open. De molen Woldzigt is een unieke industriemolen uit 1852. De molen beschikt over twee nog werkende afdelingen voor de productie van lijnolie en meel. De molen is te bezichtigen. In het gebouw bevindt zich bovendien een museum over graan en een molenwinkel waar naast de producten die er geproduceerd worden ook souvenirs worden verkocht. €3. 

• 2 Hoogzit (5 minuten lopen vanuit De Onlanderij). De Hoogzit is in 2016 gerealiseerd. Het uitkijkpunt is niet meer dan een bank dat bereikbaar is met een steile houten trap, maar je hebt er wel een prachtig uitzicht over het natte gebied rondom het Eelderdiep. 

• 3 Kijkboerderij 't Hoogeveld, Helmerdijk 71 Eelde, info@hoogeveld.nl. Vanaf het bordes boven de stallen zijn in de winter de schitterende Limousins koeien te bewonderen. In de zomer lopen de koeien in de weidegebieden in De Onlanden. Er worden ook excursies over de boerderij georganiseerd. 

• 4 Kleibosch, Roderwolderweg 25 Foxwolde. De Kleibosch is een van de weinige restanten van het Drentse Wold. Het natuurgebied is gelegen op een locatie waar potklei aan de oppervlakte komt. Het bos is eigendom van Het Drente Landschap, dat regelmatig begeleide wandelingen organiseert. 

• 5 Monument Oerwold. Het Oerwold monument is geplaatst langs de Hooiweg in Roderwolde ter herinnering aan het verdwenen oude ‘oerwold’, dat de omgeving van Roderwolde kenmerkte. De zeven zuilen opgesteld in waaiervorm moeten de verdwenen woudreuzen voorstellen. 

• 6 Jacobskerk, Hoofdstraat 25 Roderwolde. De neoclassicistische Jacobskerk in Roderwolde is gebouwd in 1831. De kerk is een rijksmonument. 

• Lettelberter Petten. 

• Amerikaanse windmotor. 

• Uitkijktoren. 

Uitgaan

De Onlanden staat niet bekend als een wild uitgaansgebied, behalve als je het sterrenkijken en het luisteren naar de natuurgeluiden in de donkere uurtjes ook zou scharen onder uitgaan. Voor een zeer uitgebreid aanbod aan meer gangbare manieren van uitgaan ben je aangewezen op de stad Groningen.

Overnachten

In het gebied zijn veel overnachtingsmogelijkheden. Dit loopt uiteen van luxe hotelkamers tot een natuurkampeerterrein. Buiten het gebied, maar op fietsafstand, zijn natuurlijk nog veel meer overnachtingsmogelijkheden te vinden. Bijvoorbeeld in Groningen of in Roden. De locaties in de onderstaande lijst zijn allemaal gesitueerd in De Onlanden.

• 1 Van der Valk Groningen-Hoogkerk, Borchsingel 53 Eelderwolde. Dit nieuwe Van der Valk hotel (geopend in 2017) ligt direct aan de afslag van de A7 bij Hoogkerk. Het hotel is daarom perfect bereikbaar, ook met openbaar vervoer. Standaard kamer vanaf €84 per nacht. 

• 2 B&B De Onlanden, Madijk 3 Eelderwolde. Deze gezellige B&B aan de rand van De Onlanden met twee kamers is een oase van rust. Gesitueerd in de Onlanden maar tegelijkertijd slechts 15 minuten fietsen naar het centrum van de stad. €85 per nacht. 

• 3 Natuurkampeerterrein Lettelbert, Hoofdstraat 190/1 Lettelbert. Knusse camping met 30 plaatsen. Het terrein wordt beheerd door vrijwilligers. Er zijn kano's en fietsen te huur. €3,50 voor een kampeerplek plus €6 per persoon per nacht. Mits in het bezit van de Natuurkampeerkaart (€14,95). 

• 4 Vakantiepark Cnossen, Meerweg 13 Nietap. Direct aan het Leekstermeer ligt vakantiepark Cnossen. Je kunt hier overnachten op de camping (110 plekken) of in een van de zes chalets. Op het park is tevens een restaurant, bootverhuur en groepsaccommodatie te vinden. Een normale caravan kampeerplaats kost in het hoogseizoen €29,40 per nacht. Voor trekkers geldt een gereduceerd tarief van €7,70 per nacht. 

• 5 B&B De Hooge Stukken, Westerhorn 35 Eelde. B&B De Hooge Stukken is een B&B in het luxere segment, aan de rand van het dorp Eelde. Een appartement inclusief ontbijt kost €105 voor een nacht en €95 bij meerdere nachten. 

• 6 B&B Kleine Buurt, Lettelberterdijk 1 Lettelbert. B&B Kleine Buurt ligt aan het Lettelberterdiep. Ten zuiden van de B&B ligt De Onlanden en ten noorden het kenmerkende coulisselandschap van het Westerkwartier. €75 per nacht zonder ontbijt. 

• 7 Camping Pool, Matsloot 1A Matsloot. Camping Pool ligt aan de oostzijde van het Leekstermeer en is uitermate geschikt voor vis-, vaar- en zwemliefhebbers. Het naastgelegen Paviljoen Pool is een mooie plek voor een drankje of diner aan het water. Vanaf €15 per nacht voor een kampeerplaats. 

Veiligheid

Drenthe en Groningen staan bekend als zeer veilige provincies. Diefstal preventie kan echter nooit kwaad, dus laat geen waardevolle spullen liggen in de auto en doe deuren en ramen op slot als je vertrekt. Zorg als je er op uit trekt voor een opgeladen mobiele telefoon. Het gebied kan soms erg rustig zijn en niet overal kunnen ambulances gemakkelijk bij komen, een mobiele telefoon is dan je enige redding. In het gebied komen adders voor, de enige giftige slang die in Nederland leeft. Adderbeten zijn uitermate zeldzaam in Nederland. Houdt afstand en pak het dier zeker niet op. Raadpleeg bij een beet direct een arts.

Rondom

• Nienoord in Leek
• Paterswoldsemeer