Jevgraf Fjodorov
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
.jpg) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Jevgraf Stepanovitsj Fjodorov (Russisch: Евграф Степанович Фёдоров) (Orenburg, 22 december 1853 – Petrograd, 21 mei 1919) was een Russisch wiskundige, scheikundige, kristallograaf en mineraloog.[1][2][3]
Hij is het bekendst geworden door zijn ontdekking en het bewijs dat er 17 patroongroepen zijn. Hij toonde daarmee aan dat er maar 17 verschillende patroongroepen zijn van herhalende vormen, van patronen in het platte vlak. Deze patronen komen voor op vloeren en muren met vloer- en met wandtegels, op behang en in de natuur.
Fjodorov werd in de Russische stad Orenburg geboren in een familie van ingenieurs. Het gezin Fjodorov verhuisde later naar Sint-Petersburg. Hij was vanaf zijn vijftiende jaar geïnteresseerd in de theorie van veelhoeken en meer meetkundige figuren in het platte vlak, wat later zijn belangrijkste onderzoeksonderwerp werd. Hij werkte na zijn afstuderen toen hij 26 was aan het Gorny Institoet in Sint-Petersburg.
Hij heeft aan de meetkunde bijgedragen, aan de theorie van betegelingen in twee dimensies, aan de theorie van patroongroepen. Zijn bekendste resultaat is zijn bewijs uit 1891 dat er 17 verschillende patroongroepen zijn, die een euclidisch vlak kunnen vullen. Omdat het bewijs van Fjodorov in het Russisch was opgesteld is het lange tijd onbekend gebleven. De stelling werd in 1924 door György Pólya en Paul Niggli onafhankelijk opnieuw bewezen. Het bewijs dat de lijst van behanggroepen compleet was, kwam pas nadat het veel moeilijker geval van de ruimtegroepen was opgelost. Hij werd in 1895 professor in de geologie bij het Landbouwinstituut Moskou, nu de Timirjazev Academie.
Fjodorov stierf in 1919 aan een longontsteking. Dat was tijdens de Russische Burgeroorlog in Petrograd, in de RSFSR. Petrograd was het voormalige Sint-Petersburg.
- ↑ II Shafranovskii en NV Belov. E.S. Fedorov 1853–1919.
in PP Ewald, redactie. Fifty Years of X-ray Diffraction, 1962, voor de International Union of Crystallography blz 341–350. Gearchiveerd op 21 januari 2023. - ↑ RV Galiulin. To the 150th anniversary of the birth of Evgraf Stepanovich Federov (1853–1919): Irregularities in the fate of the theory of regularity, november 2003. in Crystallography Reports, 48, 6, blz 899–913. Gearchiveerd op 20 juni 2023.
- ↑ A Meniailov. Fyodorov (or Fedorov), Evgraf Stepanovich
in CC Gillispie, redactie. Dictionary of Scientific Biography, 1972. 5, blz 210–214