Stedelijk Gymnasium Breda

Het Stedelijk Gymnasium Breda is een Nederlandse openbare school voor gymnasiumonderwijs. De oude Romeinse en Griekse cultuur en taal nemen een belangrijke plaats in het onderwijs in. De school (uit 1887) is van oudsher (sinds 1899) gevestigd aan de Nassausingel, aan de noordwestelijke rand van het stadscentrum van Breda. In 2013 heeft de school op dezelfde locatie een nieuw gebouw betrokken.

Geschiedenis

Als gevolg van de wet van Thorbecke op het middelbaar onderwijs van 1863 verdween in 1866 de Latijnse school die sinds de 15e eeuw als enige instituut in Breda het onderwijs had verzorgd dat noodzakelijk was om toegang te verkrijgen tot de universiteit. Op 12 september 1887, eenentwintig jaar na de opheffing van de Latijnse school, werd na een verzoekschrift van een aantal vooraanstaande ingezetenen van de gemeente Breda, besloten tot de oprichting van een gymnasium: het Gymnasium Bredanum. Een van de argumenten was dat “allen, die hunne zonen voor universitair onderwijs bestemmen, verplicht zijn ze op een leeftijd, dat het ouderlijk oog nog zoo scherp diende toe te zien, verre van huis en met betrekkelijke groote opofferingen, gymnasiaal onderwijs te doen genieten”. Vanaf 1899 werden ook meisjes toegelaten. In tegenstelling tot veel andere gymnasia (bijvoorbeeld het Erasmiaans gymnasium in Rotterdam en het Barlaeus Gymnasium in Amsterdam), is het Gymnasium Bredanum (inmiddels Stedelijk Gymnasium Breda geheten) geen directe opvolger van de Latijnse school, waardoor de bestaansgeschiedenis (voor een gymnasium) erg kort is. In vergelijking echter met andere scholen voor vwo in Nederland is de bestaansgeschiedenis uiterst respectabel. De klassieke talen Latijn en Grieks vormen de noodzakelijke basis van elk gymnasium, evenals het belang van het overdragen van wat ons uit het verleden als geestelijk erfdeel is nagelaten.

Rondom de tijd dat de school haar vijfde lustrum vierde, werd het voorstel gedaan het gymnasium op te heffen en samen te laten gaan met de erachter, aan de Nassaustraat, gelegen Rijks HBS Breda, ter vorming van een lyceum. Zover is het niet gekomen. In het gedenkboek ter gelegenheid van het 75-jarig bestaan in 1962 omschreef burgemeester Geuljans de waarde van de gymnasiale opvoeding als volgt: “De gymnasiast is meer dan een academicus in wording. Door zijn ontmoeting met de antieke wereld, met de oorsprong van de christelijke beschaving, is hij gerijpt tot een harmonisch denkend mens. De confrontatie met de eeuwige schoonheid van de beeldende kunst, met de onvergankelijke taal van de antieke dichters en schrijvers, met filosofie en wetenschap heeft hem gevormd en gestempeld.” In het gedenkboek ter gelegenheid van het 100-jarig bestaan in 1987 werd meermalen de vrees uitgesproken dat het gymnasium (in het algemeen gezien) het jaar 2000 niet zou halen.

Vakken

Op het Stedelijk Gymnasium wordt anno 2011 het onderwijs verzorgd in de vakken: Latijn, Grieks, KCV (klassieke en culturele vorming), Nederlands, Frans, Engels, Cambridge Engels (Zie externe link onderaan), Duits, Spaans, geschiedenis, aardrijkskunde, Algemene Natuurwetenschappen (ANW), biologie, muziek (examenvak), tekenen (examenvak), filosofie, informatica, techniek, economie, wiskunde (A, B, C, D), natuurkunde, scheikunde, maatschappijleer en lichamelijke opvoeding. Door maatregelen van overheidswege wordt ANW met ingang van schooljaar 2016-2017 niet meer aangeboden. In vroeger jaren (1948) stond ook Hebreeuws als keuzevak op het lesrooster en was het aantal wekelijkse lesuren in het vak Latijn tien.

Gebouw

Het vorige gebouw van het Stedelijk Gymnasium, aan de Nassausingel in Breda, was bijna een eeuw oud en voldeed niet meer aan de eisen van deze tijd. Eerdere pogingen tot het verkrijgen van een subsidie voor een verbouwing van het gebouw liepen op niets uit. Het zou ongeveer 7,5 miljoen euro gekost hebben om het oude gebouw naar wens te renoveren. Daar wilde het gemeentebestuur niet aan meewerken. Gezocht werd naar andere oplossingen. Een van de mogelijkheden was een gefaseerde nieuwbouw, waarbij de school gedurende een jaar of zeven bezig was met het realiseren van nieuwbouw op de bestaande locatie. De school zou dan blijven draaien aan de Nassausingel terwijl daar ook gesloopt en gebouwd werd. Een andere optie die is overwogen, is een nieuw gebouw te bouwen in de in aanbouw zijnde wijk Nieuw Wolfslaar, nabij Bavel. Nadeel daarvan is de bereikbaarheid van de school; zij vervult immers een streekfunctie. De aanwezigheid van een treinstation en meerdere busverbindingen in de buurt is dan van levensbelang voor het voortbestaan van de school. Uiteindelijk is er gekozen voor de optie om voor een jaar naar een andere locatie te verhuizen, zodat aan de Nassausingel gesloopt en gebouwd kon worden. Dat werd het inmiddels leegstaande gebouw van Van Cooth aan de Biesdonkweg 33 te Breda, een gebouw dat ooit werd gerealiseerd om 1400 leerlingen in praktijkvakken te kunnen herbergen. Aan één ding was in dat gebouw voor het Stedelijk Gymnasium geen gebrek: vierkante meters. In juli 2012 (begin zomervakantie) is het bouwtraject gestart en heeft tot augustus van 2013 geduurd. In het schooljaar 2012 - 2013 (het 'bouwjaar') was het Stedelijk Gymnasium Breda dus gevestigd aan de Biesdonkweg 33 te Breda, om met ingang van het schooljaar 2013-2014 het nieuwe schoolgebouw te kunnen betrekken.

Het gebouw aan de Nassausingel is voorzien van een aula, een mediatheek, een collegezaal, een inpandig decoratief pluvium en een tuin. De gevel van het gebouw heeft een ‘stedelijke’ uitstraling met de drie kruizen van het gemeentelogo. Architectenbureau Rienks noemt de nieuwbouw "modern monumentaal met klassieke waarden uit de architectuur".

Activiteiten

De schoolkrant voor leerlingen van het Stedelijk Gymnasium Breda heet Stulta Graviaque, hetgeen ‘Dwaas en Serieus’ betekent. De schoolkrant voor ouders heet Gravia. Elk lustrum wordt gevierd met allerlei activiteiten voor leerlingen en personeel, een lustrumweek en een reünie voor oud-leerlingen en oud-personeel.

Rectoraat

periode	Rector
1887 - 1918	Dhr. P. Hoekstra
1918 - 1926	Dhr. A.J. Egelie
1926 - 1934	Dhr. J. Niemeyer
1934 - 1951	Dhr. P.H.G. Gunning
1951 - 1953	Dhr. H.J.M. Broos
1953 - 1954	Mw. P.J. Moens wnd
1954 - 1976	Dhr. B.J. de Jonge
1976 - 1977	Dhr. G. Schaafsma wnd
1977 - 10/1995	Dhr. G. Schaafsma
10/1995 - 12/2007	Dhr. M.A.P. Oosterdag
1/2008 - 2/2012	Mw. K. Rogmans
2/2012 - 1/2013	Dhr. N. de Vrede a.i.
2/2013 - 2/2016	Mw. H. Mulder
2/2016 - 8/2016	Dhr. A.H.A. Moons wnd
8/2016 - 8/2022	Dhr. P. Breuer
8/2022 - heden	vacant

Leerlingenaantal

Sinds het midden van de jaren 50, maar vooral vanaf de jaren 70, van de vorige eeuw maakt het leerlingenaantal van de school een spectaculaire groei door. In zestig jaar tijds, van 1955-'56 tot 2015-'16, is het aantal vertienvoudigd van 90 naar iets meer dan 900. De groei is ook heel regelmatig: halverwege, in 1984-'85, werd het aantal van 500 gepasseerd. Bij de aanvang van het schooljaar 2018-2019 werd voor het eerst het duizendtal overschreden.

Schooljaar	Aantal	Schooljaar	Aantal	Schooljaar	Aantal	Schooljaar	Aantal
1887 - 1888	29	1922 - 1923	44	1957 - 1958	105	1992 - 1993	625
1888 - 1889	32	1923 - 1924	51	1958 - 1959	119	1993 - 1994	650
1889 - 1890	38	1924 - 1925	58	1959 - 1960	131	1994 - 1995	636
1890 - 1891	49	1925 - 1926	59	1960 - 1961	132	1995 - 1996	622
1891 - 1892	53	1926 - 1927	65	1961 - 1962	145	1996 - 1997	637
1892 - 1893	52	1927 - 1928	59	1962 - 1963	154	1997 - 1998	654
1893 - 1894	45	1928 - 1929	69	1963 - 1964	163	1998 - 1999	680
1894 - 1895	48	1929 - 1930	70	1964 - 1965	175	1999 - 2000	683
1895 - 1896	45	1930 - 1931	70	1965 - 1966	171	2000 - 2001	691
1896 - 1897	45	1931 - 1932	74	1966 - 1967	168	2001 - 2002	683
1897 - 1898	41	1932 - 1933	73	1967 - 1968	185	2002 - 2003	684
1898 - 1899	41	1933 - 1934	79	1968 - 1969	190	2003 - 2004	714
1899 - 1900	45	1934 - 1935	79	1969 - 1970	197	2004 - 2005	751
1900 - 1901	39	1935 - 1936	81	1970 - 1971	213	2005 - 2006	797
1901 - 1902	37	1936 - 1937	82	1971 - 1972	232	2006 - 2007	838
1902 - 1903	34	1937 - 1938	81	1972 - 1973	232	2007 - 2008	883
1903 - 1904	39	1938 - 1939	71	1973 - 1974	261	2008 - 2009	903
1904 - 1905	43	1939 - 1940	69	1974 - 1975	291	2009 - 2010	927
1905 - 1906	50	1940 - 1941	74	1975 - 1976	322	2010 - 2011	931
1906 - 1907	52	1941 - 1942	72	1976 - 1977	363	2011 - 2012	835
1907 - 1908	47	1942 - 1943	71	1977 - 1978	391	2012 - 2013	820
1908 - 1909	56	1943 - 1944	81	1978 - 1979	422	2013 - 2014	850
1909 - 1910	65	1944 - 1945	90	1979 - 1980	436	2014 - 2015	887
1910 - 1911	64	1945 - 1946	93	1980 - 1981	453	2015 - 2016	928
1911 - 1912	59	1946 - 1947	94	1981 - 1982	456	2016 - 2017	970
1912 - 1913	61	1947 - 1948	82	1982 - 1983	477	2017 - 2018	997
1913 - 1914	53	1948 - 1949	85	1983 - 1984	493	2018 - 2019	1023
1914 - 1915	58	1949 - 1950	85	1984 - 1985	545	2019 - 2020	849
1915 - 1916	58	1950 - 1951	81	1985 - 1986	577	2020 - 2021	787
1916 - 1917	60	1951 - 1952	82	1986 - 1987	603	2021 - 2022	743
1917 - 1918	58	1952 - 1953	73	1987 - 1988	616	2022 - 2023	828
1918 - 1919	56	1953 - 1954	71	1988 - 1989	627	2023 - 2024
1919 - 1920	52	1954 - 1955	87	1989 - 1990	655	2024 - 2025
1920 - 1921	52	1955 - 1956	90	1990 - 1991	636	2025 - 2026
1921 - 1922	45	1956 - 1957	99	1991 - 1992	637	2026 - 2027

Externe links

• Officiële website

Literatuur

Gedenkboeken

• Anoniem, Gedenkboek 1887-1962 ter gelegenheid van het 75-jarig bestaan van het Stedelijk Gymnasium Breda. Breda: Stedelijk Gymnasium, 1962
• P. Minnema et al., Stedelijk Gymnasium Breda. Gedenkboek ter gelegenheid van het 100-jarig bestaan 1887-1987. Breda: Stedelijk Gymnasium, 1987
• M. van Well, I. van Wees, René Martens, 125 jaar Stedelijk Gymnasium Breda 1887-2012. Breda: Stedelijk Gymnasium Breda, 2012