Naar inhoud springen

Alexander (voornaam)

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

Alexander is een jongensnaam die oorspronkelijk uit het Grieks komt en die "de beschermer" of "de afweerder der mannen" betekent.

Etymologie van de naam

[bewerken | brontekst bewerken]

De Nederlandse naam is afgeleid van het Latijnse Alexander, dat een Romeinse weergave van de originele Griekse nominatief Αλέξανδρος (Alexandros) is. De genitieve Griekse vorm is Alexandrou.

De naam stamt af van alex-, een vorm van alexis uit het Proto-Indo-Europese [PIE] *alek-) dat "verweer, bescherming, verdediging" betekent samen met -andros, een vorm van anēr, het Griekse woord voor "man". Het kan dus worden vertaald als "beschermer van mensen (mannen)".[1]

Mogelijk de oudst overgeleverde variant van deze naam is Alaksandu, de naam van een koning van Wilusa aan wie de Hettitische koning Muwatalli II een bewaard gebleven brief richtte rond 1300 voor Chr.

De naam was een van de titels van de Griekse godin Hera en wordt in die context meestal als "zij die de krijgers helpt" begrepen. In de Ilias wordt de figuur Paris ook Alexander genoemd. De naam werd populair in de Griekse wereld door de militaire veroveringen van Koning Alexander III van Macedonië, bekend als Alexander de Grote (Μέγας Αλέξανδρος).

In de Middeleeuwen werd de naam populair door de zogenaamde Alexanderromans, waar ook de versvoet Alexandrijn vandaan komt.

De naam komt in het Nieuwe Testament een aantal maal voor. Ook een aantal heiligen en pausen heet Alexander.

Bekende naamdragers

[bewerken | brontekst bewerken]
Alexander II van Rusland

Heersers, staatsmannen, militairen en adel

[bewerken | brontekst bewerken]
Pagina's die met Alexand beginnen 

Varianten die in het Nederlands gangbaar zijn

[bewerken | brontekst bewerken]
  • Iskander
  • Iskandra
  • Alastair
  • Alistair
  • Sándor, Sanyi
  • Alejandro

Televisieseries

[bewerken | brontekst bewerken]
  • Alexander, een Vlaamse televisieserie uit 2001

Alex was ook de roepnaam van de politieporsches die in de 2e helft van de 20e eeuw in Nederland rondreden. Deze naam kwam van de Alexanderkazerne waar de Rijkspolitie toen in gevestigd was.[2]

Pagina's die met Alexander beginnen