Zirkel
De zirkel is een studentikoos monogram dat meestal de letters V, C, F en de eerste letter van de clubnaam bevat, uitgevoerd in een enkele pennentrek, gevolgd door een uitroepteken. De oorsprong van dit monogram is Duits. De studentenordes waren de eerste die een monogram (Zirkel in het Duits) invoerden; het gebruik ontstond rond 1785 om een soort geheime aanduiding te hebben. De zirkel werd door hoogstudentenclub Moeder Sinjoria ingevoerd in het Vlaamse studentenleven in 1931. Ook in Nederland wordt door verschillende studentenverenigingen een zirkel gebruikt, waaronder SV Circumflex en Moeder Delftsche.
Opbouw
[bewerken | brontekst bewerken]De zirkel bestaat uit de verstrengelde beginletters van "V(ivant) F(ratres) C(oniuncti)" (letterlijk "Leve de verenigde broeders") en de beginletter(s) van de verenigingsnaam. Vanaf 1795 stond VCF ook voor "Vivat Circulus Fratrum" (of "Leve de kring der broeders"). Tegenwoordig staat het voor "Ut Vivat, Crescat et Floreat X" (of "Moge X leven, groeien en bloeien", met X de naam van de vereniging).[1][2] Het gebruik is overgenomen van de vrijmetselaars.
In Duitsland worden, naast de letters V, C en F, ook monogrammen gebruikt bestaande uit E, F en V. Dit staat voor "Ehre, Freiheit, Vaterland"[3] en verwijst naar de Urburschenschaft in Jena uit 1815, de eerste Burschenschaft.
Het KVHV gebruikt een een Nederlandstalige zirkel bestaande uit 'LGBVV', hetgeen staat voor "Leve, groeie, bloeie Vlaams Verbond".[2]
Het uitroepteken achter het monogram werd in jaren 1820 toegevoegd als een versterking van de uitspraak. Nu wordt het uitroepteken bij sommige inactieve Duitse verenigingen weggelaten als teken dat de club niet meer actief is.
Gebruik
[bewerken | brontekst bewerken]Zirkels worden op veel manieren door verenigingen gebruikt. Zo zijn ze meestal onderdeel van het wapenschild van studentenverenigingen. Daarnaast staat de zirkel van een vereniging op de bierpetten, een bepaald soort studentenhoofddeksels.
Zirkels dienen ook als een soort handtekening. Tijdens een cantus (of Kneipe in Duitsland) kan er een gastenboek rondgaan. In dit gastenboek schrijven de aanwezige gasten hun naam op, gevolgd door de zirkel van hun vereniging. Iets soortgelijks gebeurt bij de Couleurkarten bij Duitse studentenverenigingen: de aanwezigen schrijven hun naam en zirkel op een kaart, die vervolgens verstuurd wordt naar een bevriende vereniging, of iemand die niet aanwezig kon zijn bij de Kneipe.[4]
- ↑ Studentencodex. Studentencentrum Leuven VZW (2011), p. 167.
- ↑ a b LHC Plutonica, Encyclopedisch woordenboek over het studentenleven. Geraadpleegd op 19-09-2023.
- ↑ DIE BURSCHENSCHAFT. Deutsche Burschenschaft. Geraadpleegd op 10-10-2023.
- ↑ K.St.V. Markomannia, Couleurkarte. MarkomannenWiki.
