Naar inhoud springen

Fytomenadion

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Fytomenadion
Structuurformule en molecuulmodel
Structuurformule van fytomenadion
Structuurformule van fytomenadion
Algemeen
Molecuulformule C31H46O2
IUPAC-naam 2-methyl-3-fytyl-1,4-naftochinon
Andere namen fylochinon, konakion®, phytomenadione
Molmassa 450,71 g/mol
SMILES
CC1=C(C(=O)C2=CC=CC=C2C1=O)
CC=C(C)CCCC(C)CCCC(C)CCCC(C)C
CAS-nummer 84-80-0
EG-nummer 201-564-2
Wikidata Q186093
Fysische eigenschappen
Aggregatietoestand vloeibaar
Kleur geel
Dichtheid 0,97 g/cm³
Smeltpunt −20 °C
Kookpunt 140-145 °C
Goed oplosbaar in vet
Slecht oplosbaar in water
Tenzij anders vermeld zijn standaardomstandigheden gebruikt (298,15 K of 25 °C, 1 bar).
Portaal  Portaalicoon   Scheikunde

Fytomenadion wordt ook wel vitamine K1 genoemd. Ook fyllochinon is gangbaar en wordt het meest in de Engelse en Duitse taal gebruikt. Het is een gele viskeuze vloeistof, die slecht in water oplost en goed in vet.

De stof is opgenomen in de lijst van essentiële geneesmiddelen van de WHO.

Vitamine K1 bevindt zich in de lamellenmembranen van chloroplasten in groene planten (kool, spinazie, spruitjes). De andere vormen van vitamine K kunnen in het menselijk lichaam in de darmen gevormd worden. In het lichaam zit vitamine K in het bloedplasma, in de lever, nieren en milt.

Fytomenadion werd in 1929 uit luzerne-bladeren geïsoleerd. In 1943 kregen Henrik Dam, voor de ontdekking, en Edward Adelbert Doisy voor het ophelderen van de chemische structuur van vitamine K samen de Nobelprijs voor fysiologie of geneeskunde.

Toepassing in de geneeskunde

[bewerken | brontekst bewerken]

De twee belangrijkste toepassingen in de geneeskunde zijn:

  • Couperen overdosering van vitamine-K antagonisten, de coumarinederivaten.
  • Profylaxe van en bloedingen door vitamine-K tekort bij neonaten.[1]

In Nederland is de orale toepassing een FNA-voorschrift, dat magistraal wordt bereid.

Fytomenadion is opgenomen in de 18e uitgave van de lijst met essentiële geneesmiddelen van de WHO uit 2013.[2]