Naar inhoud springen

Filmprijs

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

Een filmprijs wordt door de filmindustrie of een filmfestival uitgereikt aan films en filmmakers in alle stadia, van script tot acteur en post-productie, die een bijzondere prestatie leveren. De prijs kan worden toegekend door stemming van het publiek, de filmindustrie zelf of door een jury op een filmfestival. Naast de bekende filmprijzen met wereldwijde belangstelling hebben de meeste landen eigen nationale filmprijzen.

De eerste filmprijs was de Photoplay Award, die vanaf 1920 tot 1968 in de Verenigde Staten werd uitgereikt door en genoemd naar het intussen verdwenen tijdschrift Photoplay. De beste film werd verkozen evenals de meest populaire acteur en actrice. In 1929 werden de Academy Awards geïntroduceerd, beter bekend als de Oscars. Deze prijzen zijn veruit het bekendst geworden en gebleven. Sinds 1981 worden Academy Awards een dag eerder voorafgegaan door de uitreiking van de Golden Raspberry Awards, oftewel de Razzies, voor de slechtste films. Paul Verhoeven was de eerste regisseur die de "prijs" voor zijn film Showgirls daadwerkelijk kwam ophalen.

Toekenningscriteria

[bewerken | brontekst bewerken]

Er zijn drie gangbare manieren om de winnaar(s) te bepalen.

Stemming door filmindustrie

[bewerken | brontekst bewerken]

De belangrijkste filmprijs, de Academy Awards, worden toegekend door middel van stemming onder de bij de non-profitorganisatie Academy of Motion Picture Arts and Sciences aangesloten filmmakers. Deze zesduizend leden zijn acteur, regisseur of lid van de filmcrew (achter de schermen), bijvoorbeeld cameraman of monteur.

In veel landen is er een duidelijk equivalent van de Academy Awards.[1]

Land Prijs
Vlag van Argentinië Argentinië Tot 2005: Cóndor de Plata, vanaf 2006: Premio Sur
Vlag van Australië Australië AACTA Awards
Vlag van Brazilië Brazilië Grande Premio do Cinema Brasileiro
Vlag van Canada Canada Canadian Screen Award
Vlag van China China geen duidelijk equivalent
Vlag van Colombia Colombia Premios Macondo
Vlag van Denemarken Denemarken Bodil of Robert
Vlag van Duitsland Duitsland Deutscher Filmpreis
Vlag van Frankrijk Frankrijk César
Vlag van India India National Film Awards of Filmfare Awards
Vlag van Italië Italië Premi David di Donatello
Vlag van Japan Japan Japan Academy Prize
Vlag van Mexico Mexico Ariel
Vlag van Rusland Rusland Nika of Gouden Adelaar
Vlag van Spanje Spanje Goya
Vlag van Verenigd Koninkrijk Verenigd Koninkrijk British Academy Film Award
Vlag van Zuid-Korea Zuid-Korea Blue Dragon Award
Vlag van Zweden Zweden Guldbagge

Bij de uitreiking van gildeprijzen brengen alleen de mensen die actief zijn of waren in een betreffend aandachtsgebied hun stem uit. Enkele voorbeelden:

Land Gilde Beroepsgroep Prijs
Vlag van Verenigde Staten Verenigde Staten Directors Guild of America Regisseurs Directors Guild of America Award
Vlag van Verenigde Staten Verenigde Staten Producers Guild of America Producenten Producers Guild of America Award
Vlag van Verenigde Staten Verenigde Staten Screen Actors Guild Acteurs Screen Actors Guild Award
Vlag van Verenigde Staten Verenigde Staten Writers Guild of America Scenarioschrijvers Writers Guild of America Award
Vlag van Verenigde Staten Verenigde Staten American Cinema Editors Filmeditors Eddie Award
Vlag van Verenigde Staten Verenigde Staten American Society of Cinematographers Cameraregisseurs ASC Awards for Outstanding Achievement in Cinematography
Vlag van Verenigde Staten Verenigde Staten Motion Picture Sound Editors Geluideditors Golden Reel Award

Op filmfestivals worden de belangrijkste prijzen doorgaans uitgedeeld door de festivaljury. De belangrijkste filmfestivals, de zogenaamde A-Festivals (geaccrediteerd door de FIAPF) hebben vaak een gouden prijs waarbij de dieren populair zijn. In onderstaande tabel zijn de door de FIAPF geaccrediteerde filmfestivals weergegeven, met daarbij de belangrijkste prijs.

Festival Prijs
Vlag van Duitsland Berlijn Gouden Beer
Vlag van Egypte Caïro Gouden Piramide
Vlag van Frankrijk Cannes Gouden Palm
Vlag van India Goa Gouden Pauw
Vlag van Tsjechië Karlsbad Kristallen Bol
Vlag van Zwitserland Locarno Gouden Luipaard
Vlag van Argentinië Mar del Plata Gouden Ástor
Vlag van Canada Montreal Grand Prix des Amériques
Vlag van Rusland Moskou Gouden Joris
Vlag van Spanje San Sebastián Gouden Schelp
Vlag van China Shanghai Gouden Jue
Vlag van Estland Tallinn Gouden Wolf
Vlag van Japan Tokio Tokyo Grand Prix
Vlag van Italië Venetië Gouden Leeuw
Vlag van Polen Warschau Warschau Grand Prix

Publieksprijs

[bewerken | brontekst bewerken]

In de praktijk worden winnaars van de publieksprijzen minder hoog aangeschreven dan de keuze van de jury of de filmindustrie. Een voorbeeld van een publieksprijs is de People's Choice Awards in de Verenigde Staten.

Prijzen/festivals op het Nederlands taalgebied

[bewerken | brontekst bewerken]

Met enige internationale uitstraling:

Louter binnen de Benelux:

  1. From Blue Dragons to Lolas, A Global Guide to Foreign Countries' Oscars, The Hollywood Reporter, geraadpleegd op 27 maart 2020. Gearchiveerd op 8 mei 2020.
Op andere Wikimedia-projecten