Oosterzee

**Oosterzee**
Plaats in Nederland
	(Details) (Details)
	;
Situering
Provincie	Friesland
Gemeente	De Friese Meren
Coördinaten	52° 52′ NB, 5° 46′ OL
Algemeen
Inwoners ; (2010)	945 (inclusief buitengebied)
Overig
Postcode	8536
Netnummer	0514
Belangrijke verkeersaders	A6 N924
Website	www.oosterzee.com
Detailkaart
	Locatie in de gemeente Lemsterland
Portaal	Nederland ; Friesland

Oosterzee (Fries: Eastersee, Stellingwerfs: Oosterzee) is een dorp in de Friese gemeente De Friese Meren. Oosterzee ligt in het zuiden van de provincie Friesland (Nederland) aan het grootste meer van Friesland het Tjeukemeer. Tot 1 januari 2014 behoorde Oosterzee tot de gemeente Lemsterland.

Het dorp bestaat uit twee kernen namelijk Oosterzee-Buren en Oosterzee-Gietersebrug (naar de Gietersen die hier kwamen wonen). De kernen en het buitengebied tellen gezamenlijk ruim 900 inwoners.^[1]

Oosterzee-Buren

Oosterzee-Buren (Fries: Eastersee-Buorren) was ooit een zelfstandig dorp. Plaatselijk wordt het ook De Buorren ("het dorp") genoemd. Dit was vroeger de hoofdplaats van Lemsterland en de woonplaats van de grietman. Het voormalige rechthuis van de grietenij, De Beverkooy, staat op de hoek van de Buren en de Molenweg. In het dorp bevindt zich een monument voor de stins Roordastate die hier vanaf 1651 heeft gestaan. Het neoclassicistische kerkje uit 1860 heeft een klok uit 1498, gegoten door de klokkengieter Geert van Wou.

Oosterzee-Gietersebrug

Vooral tussen 1750 en 1825 werd er op grote schaal turf gewonnen in de laagvenen ten zuiden van Oosterzee. Ondernemers en veenwerkers kwamen vaak uit de buurt van Giethoorn vandaar de naam Gietersevaart en Gietersebrug.

In 1891 werd in Gietersebrug de Particuliere Stoomzuivelfabriek Lemsterland gebouwd en deze fabriek zorgde tot in de jaren zestig van de 20e eeuw voor veel werkgelegenheid. In 1946 vestigden de gebroeders De Haan een onderneming in Oosterzee-Gietersebrug die landbouwvoertuigen maakte. Deze firma groeide uit tot een bedrijf met bijna 55 arbeidsplaatsen in 1975. In 1976 kwam er een laboratorium van het Limnologisch Instituut. Door deze bedrijvigheid was er relatief veel werkgelegenheid en woonden de meeste inwoners in dit deel van Oosterzee. Daarom werd in het begin van de jaren zestig een kleine nieuwbouwwoonwijk aan het dorp toegevoegd. Tussen 1958 en 1999 daalde het totale aantal inwoners van Oosterzee echter van ongeveer 1000 naar 800. Het landbouwvoertuigenbedrijf werd een klein metaalbedrijf, de zuivelfabriek en het limnologisch instituut verdwenen begin jaren 1990 uit het dorp. In het laboratorium werd na 1992 het "watersportcentrum Tjeukemeer" gevestigd.^[2]

Eind 2006 werden de eerste woonhuizen van een kleine nieuwbouwwijk op het terrein van de voormalige zuivelfabriek in Oosterzee-Gietersebrug opgeleverd, hierdoor steeg het aantal inwoners weer tot 900. In 2008 werd een supermarkt geopend. Aan het einde van de Zuivelweg (voormalig zuivelterrein) werd een nieuwe haven aangelegd. Vanuit Oosterzee kan nu watersport beoefend worden. Het dorp beschikt verder over een watersportcentrum en een camping direct aan het Tjeukemeer.

Tjeukemeervestiging van het Limnologisch Instituut (KNAW)

In 1966 werd in het Tjeukemeer onderzoek gedaan in het kader van een internationaal onderzoekproject, het International Biological Program. De onderzoekers vonden eerst onderdak in een woonark in het haventje van Oosterzee en in een leegstaand schoolgebouw even buiten Gietersebrug. In 1976 betrokken zij een nieuw gebouw aan de rand van het meer. In 1991 werd de vestiging opgeheven en verhuisden de onderzoekers naar de hoofdvestiging in Nieuwersluis, die in 1992 fuseerde met andere biologische instituten van de KNAW tot Nederlands Instituut voor Ecologie. Het onderzoek leverde honderden wetenschappelijke publicaties op over biochemisch en ecologisch onderzoek in het Tjeukemeer en andere Friese meren.^[2]