Willemsbrug (Utrecht)
| Willemsbrug | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
| Algemene gegevens | ||||
| Locatie | Utrecht | |||
| Overspant | Stadsbuitengracht | |||
| Bouw | ||||
| Opening | 1845 1909 vernieuwd | |||
| Afbraakreden | stadsvernieuwing | |||
| Afbraakjaar | 1971 | |||
| ||||
De Willemsbrug was een brug in het centrum van de Nederlandse stad Utrecht.
De brug was gelegen tussen de Mariaplaats en het huidige Moreelsepark. Ze overspande de Stadsbuitengracht. Vanuit de middeleeuwen was deze voormalige verdedigingsgracht rond de stad tot in de 19e eeuw zeer beperkt over land over te steken via een klein aantal stadspoorten. Vanaf 1830 werden de verdedigingswerken grotendeels afgebroken en ontstonden gaandeweg nieuwe verbindingen over de gracht naar de ontspruitende buitenwijken in de sterk uitdijende stad. De Willemsbrug is in die ontwikkeling als een van eerste nieuwe bruggen gebouwd in de jaren 1840. De opening vond plaats in 1845 en ze had twee beweegbare brugdelen. Aan de oostzijde stonden aan beide kanten van de brug twee belastingkantoortjes. In 1909 is de Willemsbrug vernieuwd waarbij ze uitgevoerd werd als rolbasculebrug. Over de Willemsbrug liepen ook tramlijnen die aan de westzijde van de brug door het stationsgebied voerden.
In het derde kwart van de 20e eeuw ontstonden onder meer plannen voor de bouw van Hoog Catharijne in dit gebied en de demping van de Stadsbuitengracht. De demping is in gedeeltelijke vorm doorgegaan; in het noordwesten van het stadscentrum verdween meer dan een kilometer van de gracht. Ervoor in de plaats werd rond 1970 grotendeels een verdiepte stadsautoweg aangelegd (de Catharijnebaan). De Willemsbrug lag daarbij in de weg en is in 1971 gesloopt om plaats te maken voor het Willemsviaduct.
Begin 21e eeuw ging de uitvoering van een nieuw stedenbouwkundig plan van start. Onder andere de demping van de Stadsbuitengracht wordt in dat plan ongedaan gemaakt. Op de locatie van de voormalige Willemsbrug is een nieuwe brugverbinding over het water beoogd.