Hyperpolarisatie (biologie)
Met hyperpolarisatie wordt in de biologie een verandering in het membraanpotentiaal van een cel waardoor dit potentiaal negatiever wordt bedoeld. Hyperpolarisatie is het tegenovergestelde van depolarisatie.
Hyperpolarisatie wordt vaak veroorzaakt door een efflux van kaliumionen door kaliumkanalen of een influx van chloride-anionen door chloridekanalen. Anderzijds wordt hyperpolarisatie afgeremd door cationen zoals natriumionen door een natriumkanaal of kaliumionen door een kaliumkanaal. Indien een cel in rust stromen van natrium- of kaliumionen bevat, zal inhibitie van deze ionstromen ook leiden tot hyperpolarisatie.
Aangezien hyperpolarisatie een verandering in de membraanspanning inhoudt, wordt het verschijnsel in de elektrofysiologie gemeten aan de hand van current-clamp technieken. In de spanningsklem zijn de membraanstromen die depolarisatie teweegbrengen een vergroting van de ingaande stroom, dan wel een verkleining van de uitgaande stroom.
Voorbeelden
- Tijdens de periode na een actiepotentiaal - de nahyperpolarisatie - is het membraanpotentiaal negatiever dan tijdens het rustmembraanpotentiaal. De nahyperpolarsatietijd is de tijd waarin het membraanpotentiaal negatiever is dan het membraanrustpotentiaal.
- Tijdens de "stijgende fase" van een actiepotentiaal gaat het membraanpotentiaal van negatief naar positief (depolarisatie). Wanneer in deze fase het menbraanpotentiaal eenmaal positief is, gaat het depolariseren door totdat het actiepotentiaal een maximumwaarde heeft bereikt. Vervolgens brengt hyperpolarisatie het membraanpotentiaal terug tot de rustwaarde.
Externe links
- Neuroscience - online boek van Purves, et al.
- Basic Neurochemistry door Siegel et al.