Reisvoorbereiding

Reisvoorbereiding is in de scheepvaart een term die duidt op het voorbereiden van een reis of passage. Nederlandstalige zeelieden maken echter meer gebruik van de Engelse terminologie: voyage planning of passage planning. Richtlijnen betreffende de reis voorbereiding zijn vastgelegd in IMO resolutie A.893(21), Guidelines For Voyage Planning.

De reisvoorbereiding en -uitvoering kan in verschillende fases worden opgedeeld:

evaluatie;
planning van het traject en de navigatie;
uitvoering van de reis;
controle van de navigatie.

Tijdens deze voorbereiding wordt het hele traject dat het schip zal afleggen uitgestippeld. De reisvoorbereiding omvat het vertrek uit de laatst aangedane haven, het traject naar de volgende haven en de aankomst in deze haven. Er wordt dan ook gesproken over van kade naar kade, of meer gebruikelijk from berth to berth. Het internationale zeerecht stelt dat het voorbereiden van een reis de verantwoordelijkheid van de kapitein is, maar in de praktijk wordt de reisvoorbereiding meestal aan de tweede stuurman gedelegeerd.

Uit studies blijkt dat in 80% van de ongevallen met schepen een menselijke fout één van de factoren was waardoor het ongeval kon gebeuren. In veel gevallen hield deze fout in dat mensen over gegevens beschikken die het ongeval kunnen voorkomen, maar deze gegevens niet raadplegen. Mede om dit soort fouten uit te sluiten evolueerde de reisvoorbereiding van enkele koerslijnen op de kaart zetten tot het maken van een heuse risicoanalyse.

Aan het begin van de reisvoorbereiding zal de persoon die hiermee belast is alle informatie opzoeken die van belang kan zijn tijdens deze reis. Veel van deze informatie kan gevonden worden op zeekaarten en in verschillende nautische publicaties. Er wordt onder meer rekening gehouden met weersvoorspellingen, getijden en stroming. Ook zal op voorhand moeten worden nagegaan of de lokale wetten en reglementering van de landen waar het schip door vaart geen problemen kunnen opleveren en hoe deze eventuele problemen kunnen vermeden worden. Wanneer de reisvoorbereiding klaar is, moet ieder bemanningslid met een wachtlopende functie (de navigatie-officieren en de kapitein) dit document ondertekenen. Deze personen geven hiermee aan de reisvoorbereiding bekeken te hebben en ten volle begrijpen.