Leopold Flam: verschil tussen versies
0 (onbereikbare) link(s) aangepast en 1 gemarkeerd als onbereikbaar) #IABot (v2.0 |
k http://www.dbnl.org --> https://www.dbnl.org |
||
| Regel 66: | Regel 66: | ||
== Externe link == |
== Externe link == |
||
* [ |
* [https://www.dbnl.org/tekst/_jaa003199801_01/_jaa003199801_01_0009.htm DBNL - biografie] |
||
{{Appendix|2= |
{{Appendix|2= |
||
Versie van 2 jun 2020 18:25
Leopold Flam (Antwerpen, 16 maart 1912 – Jette, 29 september 1995) was een Belgische hoogleraar, filosoof, essayist en vrijgeest. Als existentiefilosoof was hij een uitgesproken onafhankelijk denker en een van de vooraanstaande Belgische filosofen, vooral vanaf einde jaren vijftig tot midden jaren tachtig, met ook een bepaalde invloed in Nederland en Frankrijk.
Levensloop
Leopold Flam was een zoon van joodse migranten uit Rusland. Hij studeerde scheikunde, politiek en wijsbegeerte aan de UGent, waar hij in 1938 het diploma van licentiaat geschiedenis behaalde en in 1952 promoveerde tot doctor in de geschiedenis. Na zijn legerdienst werd hij in het schooljaar 1939-1940 leraar aan het Koninklijk Atheneum Gent en studiemeester aan het Koninklijk Atheneum Deurne.
Als verzetsstrijder en vooraanstaand lid van het Joods Verdedigingscomité werd hij tijdens de Tweede Wereldoorlog gevangengenomen en in Schutzhaft gehouden in de Dossinkazerne in Mechelen (12 mei 1943 tot oktober 1943). Op 15 maart 1944 werd hij opnieuw gearresteerd in Antwerpen en op 6 mei 1944 getransporteerd naar het concentratiekamp Buchenwald en vandaar na twee weken overgeplaatst naar het bijkamp Hadmersleben, een zoutmijn. In april 1945 werd het KZ ontruimd en de gevangenen in dodenmarsen verder gestuurd, op de vlucht voor het Rode Leger. Op 8 mei 1945 werd Flam in Lovosice (Tsjechië) door de Russen bevrijd en op 20 mei was hij terug in België.
Vanaf juni 1945 tot 1953 was Flam leraar geschiedenis aan het Koninklijk Atheneum Brussel, en van 1947 tot 1955 ook leraar filosofie aan de Volkshogeschool Antwerpen (Instituut Emile Vandervelde). Van 1955 tot 1969 was hij rijksinspecteur geschiedenis voor het Secundair onderwijs en het Normaalonderwijs. Hij voerde in het toenmalige Rijksonderwijs een doortastende en spraakmakende modernisering van het geschiedenisonderwijs door, wat niet door iedereen even enthousiast onthaald werd. Aan de ULB (Université Libre de Bruxelles) werd hij in 1957 benoemd tot docent filosofie en van 1961 tot 1969 gewoon hoogleraar. Na de splitsing van de ULB-VUB werd hij gewoon hoogleraar filosofie aan de VUB (Vrije Universiteit Brussel), tot aan zijn emeritaat in 1969.
Leopold Flam was gehuwd met Julia Isbutsky. Ze kregen in 1939 een zoon, Henri, die eveneens historicus werd. Prof. em. dr. Flam overleed op 29 september 1995 op 83-jarige leeftijd in de Brusselse gemeente Jette.[1]
Werken
Leopold Flam was stichter van de Vlaamse vereniging voor Wijsbegeerte (1959), later van het Centrum voor de Studie van de Verlichting en de Vrije Gedachte en van de studiekring Aurora. Hij was directeur van de tijdschriften Clio, Geschiedenis in het onderwijs, Dialoog, Tijdschrift voor de Studie van de Verlichting, en Aurora. Intussen publiceerde hij filosofische studies, geestelijke autobiografieën, essays, dagboeken en honderden artikels in tijdschriften. De wijsgerige esthetiek was een van de wijsgerige onderdelen die hem met name interesseerde.
Schrijven was voor Leopold Flam een vorm van zelfbehoud en geestelijk in leven blijven. Als atheïst en vrijmetselaar streefde hij naar individuele bewustwording en een bezinning over sterfelijkheid en zingeving. Met een borende gedachte en provocerende levenshouding wist hij generaties leerlingen en studenten te boeien maar ook te confronteren.
Bibliografie
- Fluisterende stemmen, Het Licht, Gent, 1954
- Nietzsche: wijsgeer van de voornaamheid, Kroonder, Bussum, 1955
- De crisis van de burgerlijke moraal, De Sikkel, Antwerpen, 1956
- Profielen: van Plato tot Sartre, De Sikkel, Antwerpen, 1957
- Het innerlijk tehuis, Het Licht, Gent, 1957
- Plato, Descartes, Kant, Ontwikkeling, Antwerpen, 1957
- Ontbinding en protest, Ontwikkeling, Antwerpen, 1959
- Wie was Nietzsche? Beschouwingen bij Alzo sprak Zarathustra, De Sikkel, Antwerpen, 1960
- La Philosophie au tournant de notre temps, Presses Universitaires, Bruxelles/Paris, 1961
- Verleden en toekomst van de filosofie, Wereldbibliotheek, Amsterdam, 1962
- Proeven over het tragisch bewustzijn en de geschiedenis, Ontwikkeling, Antwerpen, 1963
- Denken en existeren, Wereldbibliotheek, Amsterdam, 1964
- L'Homme et la conscience tragique, Problèmes du temps présent, Presses Universitaires, Bruxelles/Paris, 1964
- Geschiedenis van het atheïsme, Universitaire Pers, Brussel, 1964
- Gestalten van de westerse subjectiviteit, Wereldbibliotheek, Amsterdam, 1965
- De gefundeerde orde van Thales tot Kant, Ontwikkeling, Antwerpen, 1965
- Het Huis van de Wereld, Wereldbibliotheek, Amsterdam, 1966
- Zelfvervreemding en zelfzijn, Wereldbibliotheek, Amsterdam, 1966
- Le Crépuscule des dieux et l'avenir de l'homme, Presses universitaires, Brussel, 1966
- De bewustwording: beschouwingen bij de "Fenomenologie van de geest" van Hegel, Presses universitaires, Brussel, 1966
- Ontbinding en Protest, Herziene en vermeerderde uitgave, Wereldbibliotheek, Amsterdam, 1967
- De Bezinning, Wereldbibliotheek, Amsterdam, 1968
- Wording en ontbinding van de filosofie, Arbeiderspers, Amsterdam/Antwerpen, 1969
- Démocratie et Marxisme, Presses Universitaires, Paris-Bruxelles, 1969
- Passé et avenir de la philosophie, Presses Universitaires, Paris/Bruxelles, 1970
- Het marxisme van 1918 tot heden (2 delen), Universitaire Uitgaven, Brussel, 1970
- Droom en werkelijkheid, Universitaire Uitgaven, Brussel, 1972
- Ideologie en filosofie, VUB Uitgaven, Brussel, 1972
- Filosofie van de Eros, Ontwikkeling, Antwerpen, 1973
- De Bron, Acco, Leuven, 1973; herziene uitgave 1978
- De betekenis, Brussel, 1975
- De eenzaamheid, Acco, Leuven, 1979
- De kunstenaar, Vrije Universiteit Brussel, 1981
- Protest tegen de catastrofale werkelijkheid, Acco, Leuven, 1981
- Belevenissen, Aurora, Antwerpen, 1982
- De gekwetste existentie, Aurora, Antwerpen, 1983
- Misschien... over de waarschijnlijkheid, Aurora, Antwerpen, 1984
- De esthetica van Kant, Acco, Leuven, 1988
- Naar de Dageraad, Kroniek en getuigenis van de oorlogsjaren 1943-1945, VUBpress, Brussel, 1996
Literatuur
- Eddy Strauven, Leopold Flam - Een grote onbekende ging heen, in Gierik & Nieuw Vlaams Tijdschrift, 1995
- Ann Van Sevenant, "Leopold Flam" in Jaarboek van de maatschappij der Nederlandse letterkunde te Leiden 1997-1998, Leiden, 1999, pp. 109-119. https://www.dbnl.org/tekst/_jaa003199801_01/_jaa003199801_01_0009.php
- Willem Elias, Leopold Flam (1912-1995). Een filosoof van gisteren voor een wereld van morgen, VUBPRESS, 2010
- Op www.leopoldlaarmans.com[dode link], menu Forum (40 edities, van 1998 tem. 2008) interviews met vrienden, collega's en discipelen van Leopold Flam met o.m. Annie Reniers, Hubert Dethier, Ann Van Sevenant, Herman Schurmans, Dirk Claus, Willem Elias, Norman Palma…
Externe link
- ↑ Tessa Lobbes: Geschiedenisonderwijs tegen de horizon van het heden. Het experiment van Leopold Flam in het Nederlandstalige rijksonderwijs (1955-1969), in: Belgisch Tijdschrift voor Nieuwste Geschiedenis/Revue Belge d'Histoire Contemporaine, 2012, 1, pp.139-192.