Stefan Banach: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud

In de regel

Versie van 30 mrt 2020 00:14

Stefan Banach (Krakau, 30 maart 1892 – Lemberg, 31 augustus 1945) was een Poolse wiskundige, een van de drijvende krachten van de Lvov-stroming binnen de wiskunde in het Polen van voor de Tweede Wereldoorlog.

Leven

Hij was een grotendeels autodidactisch wiskundige; zijn begaafdheid werd ontdekt door Hugo Steinhaus. Toen de Tweede Wereldoorlog uitbrak was Banach president van de 'Poolse wiskundige gemeenschap' en professor aan de universiteit van Lvov. Hij was tevens lid van de Academie van Wetenschappen van de Oekraïense SSR. Doordat hij op goede voet stond met Russische wiskundigen, mocht hij zijn hoogleraarszetel behouden gedurende de Russische bezetting van Lvov. De Duitse bezetting van de stad in 1941 resulteerde in een massamoord onder de Poolse academici. Banach overleefde, maar kon slechts het hoofd boven water houden door het voeden van luizen in het prof. Rudolf Weigl instituut, waar onderzoek werd gegaan aan tyfusachtige koorts. Gedurende de bezetting ging zijn gezondheid achteruit (longkanker). Banach stierf voordat hij vanuit Lvov, dat na de oorlog door de Sovjet-Unie was ingelijfd, naar Polen had kunnen emigreren.

Werk

Théorie des opérations linéaires (Teoria operacji liniowych, 1932) wordt beschouwd als Banach's meest invloedrijke wetenschappelijke bijdrage. In 1929 startte hij samen met Hugo Steinhaus het wiskundig tijdschrift, Studia Mathematica, waar hij ook de redactie over voerde.

Stanislaw Marcin Ulam, een andere wiskundige uit Lvov, merkt in zijn autobiografie het volgende op over Banach: "Goede wiskundigen zien analogieën. Grote wiskundigen zien analogieën tussen de analogieën".

Banach was de grondlegger van de functionaalanalyse. Hij leverde ook belangrijke bijdragen aan de theorie van vectorruimten (de Banachruimte is naar hem genoemd), maattheorie, verzamelingenleer en andere onderdelen van de wiskunde.

Zie ook

Publicaties

(fr) Sur les opérations dans les ensembles abstraits et leur application aux équations intégrales (Over operations in abstracte verzamelingen en hun toepassingen op integraalvergelijkingen) zie hier, Fundamenta Mathematicae, ISSN 0016-2736, vol 3, 1922
(fr) Théorie des opérations linéaires, Warschau, Subwencji Funduszu Kultury Narodowej, Monografie Matematyczne, 1932

@@ Regel 1: / Regel 1: @@
-[[File:عالم الرياضيات البولندى ستيفان بناخ.jpg|thumb|Stefan Banach]]
+[[Bestand:عالم الرياضيات البولندى ستيفان بناخ.jpg|thumb|Stefan Banach]]
 [[Bestand:Stefan Banach monument in Kraków.jpg|thumb|200px|Buste van Stefan Banach in Krakau]]
 '''Stefan Banach''' ([[Krakau]], [[30 maart]] [[1892]] – [[Lviv|Lemberg]], [[31 augustus]] [[1945]]) was een [[Polen|Poolse]] [[wiskundige]], een van de drijvende krachten van de [[Wiskundige school van Lwów|Lvov-stroming]] binnen de wiskunde in het Polen van voor de [[Tweede Wereldoorlog]].
 ==Leven==
 Hij was een grotendeels autodidactisch wiskundige; zijn begaafdheid werd ontdekt door [[Hugo Steinhaus]]. Toen de Tweede Wereldoorlog uitbrak was Banach president van de 'Poolse wiskundige gemeenschap' en professor aan de [[Nationale Ivan Franko-universiteit van Lviv|universiteit van Lvov]]. Hij was tevens lid van de Academie van Wetenschappen van de Oekraïense SSR. Doordat hij op goede voet stond met [[Rusland|Russische]] wiskundigen, mocht hij zijn hoogleraarszetel behouden gedurende de Russische bezetting van Lvov. De [[Duitsland|Duitse]] bezetting van de stad in [[1941]] resulteerde in een massamoord onder de Poolse academici. Banach overleefde, maar kon slechts het hoofd boven water houden door het voeden van [[luizen]] in het prof. Rudolf Weigl instituut, waar onderzoek werd gegaan aan [[Vlektyfus|tyfusachtige]] koorts. Gedurende de bezetting ging zijn gezondheid achteruit ([[longkanker]]). Banach stierf voordat hij vanuit Lvov, dat na de oorlog door de [[Sovjet-Unie]] was ingelijfd, naar [[Polen]] had kunnen emigreren.
@@ Regel 22: / Regel 22: @@
 == Publicaties ==
-* {{fr}} Sur les opérations dans les ensembles abstraits et leur application aux équations intégrales (Over operations in abstracte verzamelingen en hun toepassingen op integraalvergelijkingen) [http://matwbn.icm.edu.pl/ksiazki/fm/fm3/fm3120.pdf zie hier], [[Fundamenta Mathematicae]], [[ISSN]] 0016-2736, vol 3, 1922
+* {{fr}} Sur les opérations dans les ensembles abstraits et leur application aux équations intégrales (Over operations in abstracte verzamelingen en hun toepassingen op integraalvergelijkingen) [http://matwbn.icm.edu.pl/ksiazki/fm/fm3/fm3120.pdf zie hier], [[Fundamenta Mathematicae]], {{ISSN|0016-2736}}, vol 3, 1922
 * {{fr}} [http://matwbn.icm.edu.pl/kstresc.php?tom=1&wyd=10 Théorie des opérations linéaires], Warschau, Subwencji Funduszu Kultury Narodowej, Monografie Matematyczne, 1932