Mangat

Een mangat is een opening om in een stoomketel te kruipen of een opening, om op het boven-, onder- of gewoon dek van een vaartuig of een groot luchtmacht- of burgerlijnvliegtuig te begeven. Ook zijn er mangaten voorzien in diepzeewoningen voor diepzeeonderzoek.

Op binnenvaart- en meer vooral op zee- en marineschepen, zijn er mangaten voorzien om van het ene dek naar het, onder- of bovenliggende dek te begeven. Deze dekken zijn verbonden met stalen trappen voorzien van leuningen, die uitkomen aan een mangat. Deze bovendekse mangaten hebben geen afsluitingsdeksel, zodat de trapleuningen in het harmonieel meedraaien met de scheepsrelingen.

De onderdekse mangaten kunnen zelfs afgedekt worden met een mangatdeksel, dat wordt dichtgedraaid en op slot gedraaid met een wielhengsel of handpalklemmen ter beveiliging. Dit vooral in de dieper gelegen machinekamersgedeelten van het zee- of marineschip.

Vooral moderne onderzeeërs met boven en onderliggende dekken, worden voorzien van doorgangen met afdekbare mangaten. Dit natuurlijk om tijdens noodsituaties deze compartimenten af te sluiten van de andere, mocht er zich grote dieptebomschade voordoen, die de compartimenten zou kunnen doen vol lopen. Op de commandobrug van een onderzeeër is er een mangat, waarvan het dekselt bijna altijd door de commandant, als laatste de brug verlatend, gesloten en vergrendeld wordt.

Bij de militaire- en burgerluchtvaart zijn er ook mangaten voorzien in grote vliegtuigen om zich naar de onderste compartimenten te begeven.

Bij het instijgen in sommige bommenwerpers, tijdens de Tweede Wereldoorlog moesten de piloten zich omhoog indraaien in het mangat, of bij sommige types met een klein laddertje, onder de buik van het vliegtuig. De vliegenier-bommenwerper moest zich in een mangat inwringen, om in het onderste gedeelte van de bommenwerper, met zijn navigatievizier, op zijn buik liggend, de bommen te kunnen droppen.

Bij diepzeeonderzoekingen kunnen duikers, via een mangat, uit of in het diepzeecompartiment van een duikklok of onderzeeverblijf zwemmen. Deze onderzeese mangaten kunnen, natuurlijk voor de veiligheid, afgegrendeld worden.