Naar inhoud springen

Loep: verschil tussen versies

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
HHahn (overleg | bijdragen)
→‎Typen loepen: Omschrijving afbeelding iets contextueler
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 18: Regel 18:
{{Clearboth}}
{{Clearboth}}
[[Bestand:Brennglas.jpg|thumb|Een (inklapbare) doubletloep]]
[[Bestand:Brennglas.jpg|thumb|Een (inklapbare) doubletloep]]
=== Doubletloep ===
=== poepeloep ===
Een ''doubletloep'' is een loep die bestaat uit twee [[lens (optica)|lenzen]], meestal planconvexe (vlak-bolle) lenzen die met de [[convex]]e kant naar elkaar toe zijn gemonteerd. Hierdoor wordt een aantal [[Aberratie (optica)|beeldfouten]] grotendeels gecorrigeerd.
Een ''doubletloep'' is een loep die bestaat uit twee [[lens (optica)|lenzen]], meestal planconvexe (vlak-bolle) lenzen die met de [[convex]]e kant naar elkaar toe zijn gemonteerd. Hierdoor wordt een aantal [[Aberratie (optica)|beeldfouten]] grotendeels gecorrigeerd.



Versie van 1 jun 2012 11:21

Eenvoudig vergrootglas

Een loep is oorspronkelijk een kleine, in een montuur gevatte, sterk vergrotende (dus positieve) dubbelbolle of halfbolle lens of samenstelling van lenzen. De vergroting is meestal tussen 4 en 20 maal. Een grotere tot grote, eenvoudige uitvoering van een loep, bestaande uit een enkelvoudige lens en minder vergrotend dan een loep, heet vergrootglas. Tegenwoordig wordt een vergrootglas ook vaak loep genoemd.

Een loep wordt vooral gebruikt door biologen, juweliers, filatelisten en horlogemakers om kleine details te kunnen zien. Loepen vormen ook vaak een belangrijk onderdeel van hulpmiddelen voor slechtziende mensen. Er bestaan enkelvoudige loepen, en samengestelde, die uit twee of meer lenzen bestaan.

Wil men het voorwerp vergroot zien, dan moet het niet verder van de lens weg liggen dan diens brandpuntsafstand.

Een oculair is in feite een soort loep, waarmee het door het objectief van een optisch instrument, zoals een telescoop, een verrekijker, een microscoop e.d., gevormde reële beeld wordt bekeken.

Een vergrootglas wordt in de volksmond ook wel brandglas genoemd; door de stralen van de zon in het brandpunt te bundelen wordt de temperatuur daar zo hoog, dat papier en ander droog materiaal in brand kunnen vliegen.

Sterkte van de loep

De sterkte van een loep wordt gewoonlijk opgegeven als vergrotingsfactor. Vooral bij goedkopere exemplaren van onbekende merken is het verstandig voor aanschaf de werkelijke vergroting even te schatten.[1] Er wordt namelijk nogal eens stilzwijgend de zgn. oppervlaktevergroting opgegeven, die het kwadraat is van de hoekvergroting en dus aanzienlijk groter lijkt.

Typen loepen

Behalve de hierboven beschreven enkelvoudige loep bestaan er nog enkele typen.

Een (inklapbare) doubletloep

poepeloep

Een doubletloep is een loep die bestaat uit twee lenzen, meestal planconvexe (vlak-bolle) lenzen die met de convexe kant naar elkaar toe zijn gemonteerd. Hierdoor wordt een aantal beeldfouten grotendeels gecorrigeerd.

Dergelijke, vaak vrij sterk vergrotende loepen (5 – 20x) worden vooral door biologen, geologen, juweliers en horlogemakers gebruikt.

Tripletloep

Een tripletloep met 3 of meer lenzen (vergroting 5 – 20x) is zo gecorrigeerd dat deze loep vrijwel geen lensfouten heeft. Dit is van belang bij bijvoorbeeld het onderzoek aan edelstenen.

Twee dradentellers: links een uitklapbare, rechts een niet-uitklapbare

Dradenteller

Een dradenteller – in het grafisch vak lijnenteller genoemd – is gewoonlijk een enkelvoudige loep die in een meestal uitklapbaar frame is bevestigd, op zodanige wijze dat de onderlaag waarop de loep in uitgeklapte toestand staat, samenvalt met het brandvlak van de loep. Daardoor wordt die ondergrond scherp gezien. Een dergelijke loep is met name geschikt om vlakke voorwerpen te bekijken: fotonegatieven, dia's, postzegels, textiel.

Meestal bevat het beeldrandje van het voetstuk nog een schaalverdeling, zodat men het aantal draden per centimeter van een weefsel kan tellen. Vandaar de naam.

Tafelloep met aangebouwde verlichting

Tafelloep

Een tafelloep staat op een voetstuk, al dan niet via een verstelbare arm. Deze loepen worden wel gebruikt bij fijnmechanisch montagewerk. Bij duurdere soorten kan de loepvatting of aan de steunarm een lichtbron bevatten. Een variant met een lange poot die op de grond kan staan, wordt onder meer in ziekenhuizen gebruik om bijvoorbeeld wondjes te bekijken.

Borduurloep

Een borduurloep of handwerkloep is een grote loep die met een koord om de nek wordt gehangen. De rand van de loep, vaak voorzien van een soort pootjes, steunt tegen de borst. Bij dit type heeft men tijdens het gebruik beide handen vrij, bijvoorbeeld voor borduur- of ander handwerk. Soms in in het montuur ook verlichting ingebouwd.

Oculair

Een bijzonder soort loep is het oculair, dat gebruikt wordt om het door een objectief gevormde beeld met het oog te bekijken. Dit wordt toegepast in o.a. verrekijkers, telescopen, microscopen, camerazoekers,[2] etc.

Voor meer informatie over oculairs, zie het artikel Oculair.
Fresnelloep ter grootte van een creditcard

Fresnelloep

Er zijn ook loepen in de vorm van een Fresnellens, bijvoorbeeld ter grootte van een bankpasje. De kwaliteit is wat minder dan van een gewone loep.

Zie ook

Noten

  1. Twee mogelijkheden om de sterkte te schatten:
    a. Beeld een ver verwijderd voorwerp (een lamp, lichtreclame, de rand van een winkelruit o.i.d.) zo scherp mogelijk af op een stuk papier. De afstand tussen papier en loep is ongeveer de brandpuntafstand. Deel 250 mm door deze brandpuntsafstand (eveneens in mm). Het resultaat is de vergroting.
    b. Beeld een voorwerp zodanig op een stuk papier af dat de afstand tussen voorwerp en loep ongeveer gelijk is aan de afstand tussen beeld en loep. Het beeld is dan even groot als het voorwerp. De brandpuntsafstand is nu de helft van de afstand tussen loep en beeld (of tussen loep en voorwerp). Deel 250 mm door deze brandpuntsafstand (eveneens in mm). Het resultaat is de vergroting.
  2. Opgemerkt kan worden dat de spiegelreflexcamera een goede illustratie vormt van het feit dat een oculair eigenlijk een loep is. Immers het beeld wordt op het matglas geprojecteerd, waar het vervolgens met een loep wordt bekeken. Als er geen matglas zat, zou met dezelfde loep het luchtbeeld bekeken worden, en dat is precies waar een oculair voor bedoeld is.
Zie de categorie Magnifying glass van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.