Job Cohen

Minister-president van Nederland Job Cohen
Job Cohen in 2010
Algemeen
Volledige naam	Marius Job Cohen
Geboren	18 oktober 1947 in Haarlem
Functie	Politiek leider, lid Tweede Kamer en fractievoorzitter
Partij	PvdA (vanaf 1967)
Titulatuur	mr. dr. dr.h.c.
Functies
1993-1994	Staatssecretaris van Onderwijs
1995-1998	Lid Eerste Kamer
1998-2001	Staatssecretaris van Justitie
2001-2010	Burgemeester van Amsterdam
2010-heden	Politiek leider PvdA
2010-heden	Lid Tweede Kamer
2010-heden	Fractievoorzitter
Officiële website
Portaal    Politiek

Marius Job Cohen (Haarlem, 18 oktober 1947) is een Nederlands jurist en politicus. Sinds 2010 is hij politiek leider van de Partij van de Arbeid en fractievoorzitter van de PvdA in de Tweede Kamer.

Cohen bracht zijn middelbareschooltijd door op het Stedelijk Gymnasium Haarlem en voltooide in 1971 zijn rechtenstudie aan de Rijksuniversiteit Groningen. Hij werkte daarna circa twaalf jaar bij de Universiteit Maastricht, waar hij de rechtenfaculteit opzette, hoogleraar methoden en technieken werd en later ook rector magnificus.

In 1993 werd hij voor korte tijd staatssecretaris van Onderwijs in het kabinet-Lubbers III. Vanaf 1994 zat hij in de Eerste Kamer en in 1998 werd hij in het kabinet-Kok II wederom staatssecretaris, ditmaal van Justitie. Eind 2000 trad hij terug als staatssecretaris, om begin 2001 aan te treden als burgemeester van de gemeente Amsterdam. Op 12 maart 2010 werd bekend dat na het vertrek van PvdA-partijleider Wouter Bos Cohen zich kandidaat stelt als nieuwe PvdA-partijleider. Zijn burgemeesterschap legde hij per direct neer. Op 25 april 2010 werd Cohen gekozen, als enige kandidaat.

Biografie

Cohen is de tweede zoon van Dolf Cohen en Hetty Koster, beiden historici. Zijn ouders waren vrijzinnig-joods. Ze verloofden zich in 1940, maar moesten apart van elkaar onderduiken en zagen elkaar pas terug na de Tweede Wereldoorlog. Cohens grootouders van vaderszijde kwamen in de oorlog om in concentratiekamp Bergen-Belsen. Hij groeide op in Heemstede, en volgde het Stedelijk Gymnasium Haarlem van 1960 tot 1966. Zijn vader was in die tijd hoogleraar, en later Rector magnificus aan de Leidse universiteit. Cohen werd op 1 september 1967 lid van de Partij van de Arbeid en vervulde tal van bestuursfuncties in de partij-organisatie.

Academische loopbaan

Cohen studeerde rechten aan de Rijksuniversiteit Groningen van 1966 tot 1971. Gedurende zijn studie was hij actief lid van het Groninger Studenten Corps "Vindicat atque Polit" en Groninger Studentenmuziekgezelschap "GSMG Bragi". Hij was bij 'Vindicat' actief als redacteur van de Groninger Studenten Almanak. Van 1 september 1971 tot 1 september 1981 was hij wetenschappelijk medewerker bij het Bureau Onderzoek van Onderwijs aan de Rijksuniversiteit Leiden. In juni 1981 promoveerde hij aan deze universiteit in de rechtsgeleerdheid op het onderwerp "studierechten in het wetenschappelijk onderwijs"

Cohen was vanaf 1 september 1981 verbonden aan de Universiteit Maastricht, als wetenschappelijk hoofdmedewerker, en voorzitter van de commissie die de oprichting van een juridische faculteit voorbereidde. Op 1 september 1983 werd Cohen hoogleraar methoden en technieken aan de juridische faculteit; per 1 januari 1991 was hij tevens Rector magnificus.

Staatssecretariaat

Op 2 juli 1993 werd hij staatssecretaris van Onderwijs in het Kabinet-Lubbers III, toen Jacques Wallage na de val van Elske ter Veld doorschoof naar Sociale Zaken. Een jaar later liep de termijn van dit ministerie af, en Job Cohen keerde terug op zijn post in Maastricht. Wel hield hij als lid van de Eerste Kamer voeling met het landsbestuur.

Cohen begon een sabbatsjaar op 1 januari 1998, maar nam reeds in februari van dat jaar een functie op zich: hij werd interim-directeur van de VPRO, tot 15 augustus van dat jaar. Op 3 augustus zegde hij zijn lidmaatschap van de Eerste Kamer op omdat hij staatssecretaris van Justitie werd in het Kabinet-Kok II, voornamelijk voor Vreemdelingenzaken. In die hoedanigheid was hij verantwoordelijk voor de nieuwe Vreemdelingenwet, die de toelating van vluchtelingen moest beperken tot de "echte gevallen".

Burgemeesterschap

Job Cohen tijdens bezoek van koningin Elizabeth II van het Verenigd Koninkrijk aan Amsterdam

Eind 2000 werd bekend dat Cohen Schelto Patijn zou opvolgen als burgemeester van de gemeente Amsterdam. Op 31 december 2000 trad hij terug als staatssecretaris, om op 15 januari 2001 benoemd te worden als burgemeester. "Persoonlijk hoogtepunt" heel vroeg in zijn burgemeesterschap was het sluiten van het eerste homohuwelijk op 1 april 2001. Een belangrijke feestelijke gebeurtenis was het burgerlijk huwelijk van kroonprins Willem-Alexander en prinses Máxima, dat Cohen op 2 februari 2002 in de grote zaal van de Beurs van Berlage sloot.

Op 26 november 2002 sprak Cohen in het groot auditorium van de Universiteit Leiden de Cleveringa-lezing uit.

Bij de Tweede Kamerverkiezingen 2003 werd Job Cohen gevraagd om eventueel minister-president te worden, als de PvdA als winnaar van de verkiezingen uit de bus zou komen. Dat gebeurde echter niet, en Cohen bleef aan als burgemeester.

Een dieptepunt was de moord op Theo van Gogh, op 2 november 2004. Cohen sprak 's avonds tijdens een herdenkingsmanifestatie op de Dam, hoewel de columnist bij leven vaak felle kritiek had geuit op Cohen. Bij de uitvaartdienst enkele dagen later was Cohen in eerste instantie niet uitgenodigd, maar hij kreeg na overleg met de familie van Van Gogh een plek achterin de zaal.

Op 27 januari 2006 maakte Cohen bekend beschikbaar te zijn voor een tweede termijn als burgemeester van Amsterdam. De gemeenteraad van Amsterdam heeft Cohen ook genomineerd voor deze tweede termijn.

Cohen eindigde in 2006 als tweede bij de World Mayor Award 2006, na John So van Melbourne.

Politiek leider PvdA

Wouter Bos, Wim Kok en Job Cohen in 2011, op de 65e verjaardag van de PvdA

Op vrijdag 12 maart 2010 stelde Job Cohen zich tijdens een persconferentie officieel kandidaat voor het lijsttrekkerschap van de PvdA. Dit deed hij nadat Wouter Bos zich had teruggetrokken en Cohen naar voren schoof als opvolger. Cohen kondigde aan per direct zijn functie als burgemeester van Amsterdam neer te leggen. Omdat Cohen hiermee ook kandidaat is voor de functie van minister-president werden nog dezelfde dag twee peilingen gehouden waaruit bleek dat hij onder het Nederlandse electoraat favoriet is als toekomstig minister-president. Volgens de peiling van het Opiniepanel van EenVandaag krijgt Cohen 52 procent, op afstand volgden Balkenende en Wilders met respectievelijk 17 en 15 procent. De cijfers van Maurice de Hond waren als volgt, Cohen 55 procent, Balkenende 25, Wilders 17. Maurice de Hond deed voorts een peiling naar de positie van de politieke partijen tegen het licht van de Tweede Kamerverkiezingen 2010 van 9 juni 2010. De PvdA bleek door de komst van Cohen met twaalf zetels gestegen in de peilingen naar 27 zetels, waardoor de PvdA op 14 maart 2010 in de peilingen de grootste partij van Nederland was.

Na de Tweede Kamerverkiezingen 2010 behaalde de PvdA 30 zetels, één zetel minder dan de grootste partij, de VVD van Mark Rutte. Hierdoor is het niet aan de PvdA om als eerste coalitieonderhandelingen te starten, iets wat voor Cohen heel belangrijk was om een rechts kabinet te voorkomen. Op 11 juni 2010 ging Job Cohen langs bij koningin Beatrix om haar te adviseren wat te doen met de verkiezingsuitslag. Nadat gesprekken voor een centrum-rechts kabinet waren vastgelopen, werd er onderhandeld over een zogenaamd paars-plus kabinet, met VVD, PvdA, D66 en GroenLinks. Deze formatiepoging mislukte, waarna nog geprobeerd werd een centrum kabinet van VVD, PvdA en CDA te formeren. Ook deze poging mislukte omdat Cohen geen heil zag in deze samenwerking. Cohen wilde dit alleen als D66 en GroenLinks zouden aanschuiven, maar die voelden daar niks voor. Onder informateur Ruud Lubbers werd gezocht naar een coalitie bestaande uit VVD, PVV en CDA. Deze poging was succesvol en voor VVD-leider Rutte was deze optie nu nog de enige optie. Rutte gaf aan dat Cohen "krokodillentranen huilde" en dat hij "de vroedvrouw van het minderheidskabinet" was. Cohen ontkende dit, en gaf aan dat Rutte aan zijn eigen "piketpalen" vasthield en steeds te kennen gaf dat een coalitie met de PVV en het CDA voor hem de voorkeur had. Het kabinet-Rutte werd beëdigd op 14 oktober 2010, bestaande uit de VVD en het CDA, met gedoogsteun van de PVV. Hiermee werd de PvdA onder leiding van Cohen de grootste oppositiepartij in het parlement.

Kritiek

Cohen tijdens de Gay Pride Amsterdam 2008

Cohen is vaak verweten als burgemeester een softe aanpak voor te staan, en daardoor de criminaliteit en overlast van jongeren in zijn stad op zijn beloop te laten. Op 2 mei 2006 stelde minister Rita Verdonk bijvoorbeeld dat Amsterdam een bananenrepubliek lijkt te worden, waarbij ze verwees naar criminele afrekeningen in de stad, overlast van jongeren en het veiligheidsbeleid in het algemeen. Op 13 mei 2006 bleek echter uit de jaarlijkse Misdaadmeter van het Algemeen Dagblad dat Amsterdam het niet slecht deed op het gebied van veiligheid en criminaliteitsbestrijding, onder andere door een gerichte aanpak om veelplegers van straat te halen. Cohen zei hierover: "Ik heb altijd gezegd dat het een aanpak van hard én zacht is, maar op de één of andere manier blijft alleen het sociale deel hangen. Dat moet dan maar. Het is natuurlijk wel zo dat je beter kan voorkomen dat mensen afglijden en in die probleemgroep komen, dan dat je ze eruit moet halen."

Als politiek leider van de PvdA is Cohen vaak gebrek aan leiderschap verweten, ook uit zijn eigen partij. Uit diverse peilingen bleek dat de Nederlandse bevolking vooral SP-leider Emile Roemer als oppositieleider zag, gevolgd door D66-voorman Alexander Pechtold.

Persoonlijk

• Op 2 juni 1972 trouwde hij in Groningen. Hij heeft een zoon (1980) en een dochter (1983).
• Cohen speelt viool maar naar eigen zeggen is hij als politicus meer geslaagd.
• Cohen is van Lid het comité van aanbeveling Ronald McDonald VU Huis/Kinderstad en Ambassadeur Ronald McDonald Centre Only Friends *

Televisie

Job Cohen heeft meegespeeld in de laatste aflevering van Baantjer (De Cock en de onzichtbare moordenaar). Hij speelde daarin zichzelf (als burgemeester van Amsterdam) en reikte aan Commissaris Buitendam (Serge-Henri Valcke) een eremedaille uit.

Prijzen en waarderingen voor Job Cohen

• Burgerschapsprijs, 9 november 2005: (“een erkenning voor personen en organisaties die zich inzetten voor een open, democratische en tolerante samenleving”), die dit jaar “voor de eerste maal” werd uitgereikt. Door de Belgische stichting P&V (“Kruispunt van solidariteit, emancipatie en burgerzin”)
• Philadelphia Award van de stichting Philadelphia Zorg in Nunspeet.
• De Grootmeesters, eenmalig tv-programma. Marcel van Dam laat de 'Beste burgemeester' kiezen uit een setje van drie.
• "Beste Burgemeester Van De Afgelopen 25 Jaar" 2005, door Binnenlands Bestuur.
• Held van Europa door Time Magazine
• 2006 op 5 december 2006 werd Cohen uitgeroepen tot één na beste burgemeester ter wereld (zie World Mayor)
• Eredoctoraat van de Radboud Universiteit Nijmegen.

Literatuur

Boeken (als auteur)

• Studierechten in het wetenschappelijk onderwijs (1981), dissertatie
• Binden. Met een inleidend interview door Bas Heijne (2009), bundel toespraken en lezingen

Audioboeken (als verteller)

• Het grijze kind (2007), geschreven door Theo Thijssen
• De uitvreter (2008), geschreven door Nescio
• Lijmen/Het been (2009), geschreven door Willem Elsschot
• Kaas (2009), geschreven door Willem Elsschot
• Titaantjes (2010), geschreven door Nescio
• Max Havelaar (2010), geschreven door Multatuli

Boeken over Job Cohen

• Een vreemdeling op Justitie. Het asielbeleid van Job Cohen (2001), geschreven door Jeroen Corduwener, ISBN 90 204 2086 0
• Job Cohen. Burgemeester van Nederland (2010) geschreven door Hugo Logtenberg & Marcel Wiegman, ISBN 90 468 0727 4

Externe links

• Job Cohen, officiële website
• Dr. M.J. (Job) Cohen, biografie van Parlement & Politiek

Mediabestanden

Zie de categorie Job Cohen van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

Bronnen

Voorganger: R.J. (Roel) in 't Veld	Staatssecretaris van Onderwijs 1993–1994	Opvolger: T. (Tineke) Netelenbos en A. (Aad) Nuis
Voorganger: E.M.A. (Elisabeth) Schmitz	Staatssecretaris van Justitie 1998–2001	Opvolger: N.A. (Ella) Kalsbeek-Jasperse
Voorganger: S. (Schelto) Patijn	Burgemeester van Amsterdam 2001–2010	Opvolger: L.F. (Lodewijk) Asscher (wnd.)
Voorganger: W.J. (Wouter) Bos	Partijleider PvdA 2010–heden
Voorganger: M.I. (Mariëtte) Hamer	Fractievoorzitter PvdA Tweede Kamer 2010–heden

· ·

Tweede Kamerleden voor de Partij van de Arbeid (lijst)

PvdA is sinds de Tweede Kamerverkiezingen 2023 vertegenwoordigd in de gezamenlijke fractie GroenLinks-PvdA.

· ·

Partij van de Arbeid