Antimoon: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k →Toxicologie en veiligheid: correcties en linkfixen |
→Verschijning en productie: niet Mercedes-AMG |
||
| (40 tussenliggende versies door 27 gebruikers niet weergegeven) | |||
| Regel 6: | Regel 6: | ||
| Atoomnummer = 51 |
| Atoomnummer = 51 |
||
| Groep = [[Stikstofgroep]] |
| Groep = [[Stikstofgroep]] |
||
| Periode = [[Periode |
| Periode = [[Periode-5-element|Periode 5]] |
||
| Blok = [[P- |
| Blok = [[P-blok]] |
||
| Reeks = [[Metalloïde]]n |
| Reeks = [[Metalloïde]]n |
||
| Kleur = Zilvergrijs |
| Kleur = Zilvergrijs |
||
| Atoommassa = 121,76 |
| Atoommassa = 121,76 |
||
| Elektronenconfiguratie = <nowiki>[</nowiki>[[Krypton (element)|Kr]]<nowiki>]</nowiki>4d<sup>10</sup> 5s<sup>2</sup> 5p<sup>3</sup> |
| Elektronenconfiguratie = <nowiki>[</nowiki>[[Krypton (element)|Kr]]<nowiki>]</nowiki>4d<sup>10</sup> 5s<sup>2</sup> 5p<sup>3</sup> |
||
| Oxidatietoestanden = |
| Oxidatietoestanden = −3, +3, +5 |
||
| Elektronegativiteit = 2,05 |
| Elektronegativiteit = 2,05 |
||
| Atoomstraal = 140 |
| Atoomstraal = 140 |
||
| Regel 27: | Regel 27: | ||
| vdWstraal = 206 |
| vdWstraal = 206 |
||
| Kristalstructuur = Rhom |
| Kristalstructuur = Rhom |
||
| Molair volume = 18,23·10<sup> |
| Molair volume = 18,23·10<sup>−6</sup> |
||
| Dampdruk = |
| Dampdruk = |
||
| Geluidssnelheid = 3420 |
| Geluidssnelheid = 3420 |
||
| Regel 34: | Regel 34: | ||
| Warmtegeleiding = 24,3 |
| Warmtegeleiding = 24,3 |
||
}} |
}} |
||
[[Bestand:Antimony-4.jpg|thumb|Antimoon kristal]] |
|||
'''Antimoon''', ook '''antimonium''' of '''stibium''' geheten, is een [[scheikundig element]] met symbool '''Sb''' en [[atoomnummer]] 51. Het is een zilvergrijs [[metalloïde]]. |
'''Antimoon''', ook '''antimonium''' of '''stibium''' geheten, is een [[scheikundig element]] met symbool '''Sb''' en [[atoomnummer]] 51. Het is een zilvergrijs [[metalloïde]]. |
||
== Ontdekking == |
== Ontdekking == |
||
Aanvankelijk was het niet het element antimoon zelf dat men met deze naam aanduidde, maar het mineraal [[stibniet]]: antimoon-sulfide. Als element werd het niet herkend. Reeds lange tijd daarvoor werden antimoonverbindingen voor uiteenlopende doeleinden gebruikt. Onder andere als [[medicijn]] (braakmiddel) en voor [[cosmetica]] om de huid zwart te kleuren. |
|||
De namen antimoon en stibium worden beide teruggevoerd op het [[Egyptisch]], waarbij "antimoon" vanaf het Grieks vermoedelijk een route via het Arabisch en het Latijn heeft gevolgd.<ref> |
De namen antimoon en stibium worden beide teruggevoerd op het [[Egyptisch]], waarbij "antimoon" vanaf het Grieks vermoedelijk een route via het Arabisch en het Latijn heeft gevolgd.<ref>P.A.F. van Veen en N. van der Sijs, ''Van Dale Etymologisch woordenboek'' 1997</ref> |
||
== Toepassingen == |
== Toepassingen == |
||
Antimoon wordt veel gebruikt in de [[Halfgeleider (elektronica)|halfgeleiderindustrie]] bij de productie van [[diode]]n, [[infrarood]] |
Antimoon wordt veel gebruikt in de [[Halfgeleider (elektronica)|halfgeleiderindustrie]] bij de productie van [[diode]]n, [[infrarood]]-detectors en [[Hall-effect|hallsensoren]].<ref name="CRC">{{en}}{{Citeer boek |
||
| title = CRC Handbook of Chemistry and Physics |
| title = CRC Handbook of Chemistry and Physics |
||
| author = C. R. Hammond |
| author = C. R. Hammond |
||
| Regel 50: | Regel 50: | ||
| edition = 56}}</ref> |
| edition = 56}}</ref> |
||
In [[legering]]en levert antimoon een grote bijdrage in de hardheid en sterkte van [[Lood (element)|lood]] en [[ |
In [[legering]]en levert antimoon een grote bijdrage in de hardheid en sterkte van [[Lood (element)|lood]] en [[Tin (element)|tin]]. |
||
Sinds omstreeks 1450 tot op heden worden met dergelijke legeringen loden letters gegoten, voor drukwerk. In tegenstelling tot |
Sinds omstreeks 1450 tot op heden worden met dergelijke legeringen loden letters gegoten, voor drukwerk. In tegenstelling tot de meeste andere metalen zet antimoon bij afkoeling uit. Het antimoongehalte in een legering kan zo ingesteld worden dat het gietstuk bij het afkoelen niet krimpt of zelfs iets uitzet. Hierdoor drukt het metaal zich bij het afkoelen in alle hoeken van de matrijs, zodat ook bij ingewikkelde vormen [[gietgal]]len worden voorkomen. De loden letters solderen niet aan hun koperen matrijs vast en breken niet af. |
||
Bij de afkoeling van deze legeringen worden antimoonkristallen gevormd, deze zorgen voor een aanzienlijke toename van de hardheid en de duurzaamheid van het metaal. Om deze reden wordt antimoon dan ook veel gebruikt in lood[[ |
Bij de afkoeling van deze legeringen worden antimoonkristallen gevormd, deze zorgen voor een aanzienlijke toename van de hardheid en de duurzaamheid van het metaal. Om deze reden wordt antimoon dan ook veel gebruikt in lood[[Batterij (techniek)|batterijen]] en loden kogels. Andere toepassingen zijn: |
||
* Kleine [[ |
* Kleine [[Gevechtswapen|wapens]] en lichtspoorkogels. |
||
* Sommige verbindingen zoals [[Diantimoontrioxide|oxiden]] en sulfaten van antimoon worden gebruikt in brandvaste materialen en [[brandvertrager]]s. |
* Sommige verbindingen zoals [[Diantimoontrioxide|oxiden]] en sulfaten van antimoon worden gebruikt in brandvaste materialen en [[brandvertrager]]s. |
||
* Antimoonverbindingen worden om de brandwerende eigenschappen ook gebruikt in kinder[[kleding]], [[speelgoed]] en bekleding van autostoelen. |
* Antimoonverbindingen worden om de brandwerende eigenschappen ook gebruikt in kinder[[kleding]], [[speelgoed]] en bekleding van autostoelen. |
||
| Regel 61: | Regel 61: | ||
== Opmerkelijke eigenschappen == |
== Opmerkelijke eigenschappen == |
||
In de elementaire vorm is antimoon een zilverwitte, brosse en breekbare [[kristal (natuurwetenschappen)|kristallijne]] vaste stof met slechte elektrische en thermische geleidbaarheid.<ref name |
In de elementaire vorm is antimoon een zilverwitte, brosse en breekbare [[kristal (natuurwetenschappen)|kristallijne]] vaste stof met slechte elektrische en thermische geleidbaarheid.<ref name="CRC" /> Fysisch deelt metalloïde antimoon veel eigenschappen met [[metaal|metalen]], maar chemisch gezien is het duidelijk anders. Antimoon reageert heftig met oxiderende zuren en [[halogeen|halogenen]]. In een [[Atomaire-emissiespectrometrie|vlamtest]] geeft het een wit-lichtgroene vlam. |
||
== Verschijning en productie== |
== Verschijning en productie== |
||
In vrije vorm komt antimoon in de natuur niet voor. Er zijn echter wel ruim honderd antimoon bevattende mineralen bekend, zoals ''stibniet''. |
In vrije vorm komt antimoon in de natuur niet voor. Er zijn echter wel ruim honderd antimoon bevattende mineralen bekend, zoals ''stibniet''. |
||
De [[Volksrepubliek China]] is met een aandeel van ongeveer 90% de grootste producent van antimoon ter wereld. In 2010 heeft de Chinese regering veel illegale mijnen gesloten vanwege onveilige werksituaties en om milieuvervuiling tegen te gaan. Met deze actie werd ongeveer een-derde van de productiecapaciteit gesloten. De prijs van antimoon op de wereldmarkt is mede daardoor gestegen naar USD 13.000 per ton in januari 2011; een verdubbeling in één jaar tijd.<ref>{{en}}{{cite news |
|||
De [[Volksrepubliek China]] is met een aandeel van ongeveer 90% de grootste producent van antimoon ter wereld. In 2010 heeft de Chinese regering veel illegale mijnen gesloten vanwege onveilige werksituaties en om milieuvervuiling tegen te gaan. Met deze actie werd ongeveer een-derde van de productiecapaciteit gesloten. De prijs van antimoon op de wereldmarkt is mede daardoor gestegen tot USD 13.000 per ton in januari 2011; een verdubbeling in één jaar tijd.<ref>{{en}}{{Citeer nieuws |
|||
| title = Antimony price jumps after China's purge of illegal mines |
| title = Antimony price jumps after China's purge of illegal mines |
||
| author = Patti Waldmeir |
| author = Patti Waldmeir |
||
| Regel 73: | Regel 74: | ||
| url = http://www.ft.com/intl/cms/s/0/a66a2412-2264-11e0-b6a2-00144feab49a.html |
| url = http://www.ft.com/intl/cms/s/0/a66a2412-2264-11e0-b6a2-00144feab49a.html |
||
| accessdate = 27 juli 2011}}</ref> |
| accessdate = 27 juli 2011}}</ref> |
||
Andere producenten zijn [[Bolivia]], [[Zuid-Afrika]] en [[Tadzjikistan]] met aandelen van respectievelijk 2,2% (3881 ton), 2% (3500 ton) en 2% in 2007.<ref>{{fr}}{{ |
Andere producenten zijn [[Bolivia]], [[Zuid-Afrika]] en [[Tadzjikistan]] met aandelen van respectievelijk 2,2% (3881 ton), 2% (3500 ton) en 2% in 2007.<ref>{{fr}}{{Citeer web |
||
| title = Annuaire Statistique Mondial des Minerais et Métaux, Edition 2008. Antimoine |
| title = Annuaire Statistique Mondial des Minerais et Métaux, Edition 2008. Antimoine |
||
| publisher = Société de l'Industrie Minérale — BRGM, Service des Ressources Minérales |
| publisher = Société de l'Industrie Minérale — BRGM, Service des Ressources Minérales |
||
| date = 2008 |
| date = 2008 |
||
| accessdate = 27 juli 2011 |
| accessdate = 27 juli 2011 |
||
| url = http://www.mineralinfo.org/AS3M/Documents/Sb.pdf}}</ref> |
| url = http://www.mineralinfo.org/AS3M/Documents/Sb.pdf|archiefurl=https://web.archive.org/web/20110830141418/http://www.mineralinfo.org/AS3M/Documents/Sb.pdf|archiefdatum=2011-08-30|dodeurl=nee}}</ref> In Europa is de grootste producent van antimoon het aan de AEX genoteerde [[AMG Critical Materials]]. |
||
== Isotopen == |
== Isotopen == |
||
{{Zie hoofdartikel|Isotopen van antimoon}} |
{{Zie hoofdartikel|Isotopen van antimoon}} |
||
{| class="wikitable" style="font-size:90%;" |
{| class="wikitable" style="font-size:90%;" |
||
! colspan="6" | |
! colspan="6" | Stabielste isotopen |
||
|- |
|- |
||
! [[Isotoop|Iso]] |
! [[Isotoop|Iso]] |
||
| Regel 94: | Regel 95: | ||
| <sup>119</sup>Sb |
| <sup>119</sup>Sb |
||
| [[Synthetische radio-isotoop|syn]] |
| [[Synthetische radio-isotoop|syn]] |
||
| 38,19 [[uur| |
| 38,19 [[uur|u]] |
||
| [[Elektronenvangst|EV]] |
| [[Elektronenvangst|EV]] |
||
| 0,594 |
| 0,594 |
||
| Regel 108: | Regel 109: | ||
| <sup>121</sup>Sb |
| <sup>121</sup>Sb |
||
| 57,21 |
| 57,21 |
||
| colspan=4 | stabiel met 70 neutronen |
| colspan="4" | stabiel met 70 neutronen |
||
|- |
|- |
||
| <sup>122</sup>Sb |
| <sup>122</sup>Sb |
||
| [[Synthetische radio-isotoop|syn]] |
| [[Synthetische radio-isotoop|syn]] |
||
| 2,7238 [[dag|d]] |
| 2,7238 [[dag|d]] |
||
| [[Bètaverval|β |
| [[Bètaverval|β<sup>−</sup>]] <br /> [[Elektronenvangst|EV]] |
||
| 1,979 <br /> 1,620 |
| 1,979 <br /> 1,620 |
||
| <sup>122</sup>Te <br /> <sup>122</sup>Sn |
| <sup>122</sup>Te <br /> <sup>122</sup>Sn |
||
| Regel 119: | Regel 120: | ||
| <sup>123</sup>Sb |
| <sup>123</sup>Sb |
||
| 42,79 |
| 42,79 |
||
| colspan=4 | stabiel met 72 neutronen |
| colspan="4" | stabiel met 72 neutronen |
||
|- |
|- |
||
| <sup>124</sup>Sb |
| <sup>124</sup>Sb |
||
| [[Synthetische radio-isotoop|syn]] |
| [[Synthetische radio-isotoop|syn]] |
||
| 60,20 [[dag|d]] |
| 60,20 [[dag|d]] |
||
| [[Bètaverval|β |
| [[Bètaverval|β<sup>−</sup>]] |
||
| 2,905 |
| 2,905 |
||
| <sup>124</sup>Te |
| <sup>124</sup>Te |
||
| Regel 131: | Regel 132: | ||
| [[Synthetische radio-isotoop|syn]] |
| [[Synthetische radio-isotoop|syn]] |
||
| 2,7582 [[jaar|j]] |
| 2,7582 [[jaar|j]] |
||
| [[Bètaverval|β |
| [[Bètaverval|β<sup>−</sup>]] |
||
| 0,767 |
| 0,767 |
||
| <sup>125</sup>Te |
| <sup>125</sup>Te |
||
|} |
|} |
||
Op aarde komen er twee stabiele |
Op aarde komen er twee stabiele antimoonisotopen ([[antimoon-121]] en [[antimoon-123|-123]]) voor in ongeveer gelijke verhouding. Daarnaast is er een aantal relatief kortlevende radioactieve isotopen bekend. |
||
== Toxicologie en veiligheid == |
== Toxicologie en veiligheid == |
||
Veel antimoonverbindingen zijn zeer giftig. De symptomen van antimoonvergiftiging lijken op die van [[arseen]]vergiftiging. |
Veel antimoonverbindingen zijn zeer giftig. De symptomen van antimoonvergiftiging lijken op die van [[arseen]]vergiftiging. |
||
Voor drinkwater heeft de [[Europese Unie|EU]] een limiet van 5 μg per liter gesteld.<ref>{{ |
Voor drinkwater heeft de [[Europese Unie|EU]] een limiet van 5 μg per liter gesteld.<ref>{{Citeer web | url = http://www.rsc.org/Publishing/Journals/EM/article.asp?doi=b926551a | titel = Elevated antimony concentrations in commercial juices | bezochtdatum = 24 juli 2010 | achternaam = Hansen | voornaam = Claus | medeauteurs = Alexandra Tsirigotaki, Søren Alex Bak, Spiros A. Pergantis, Stefan Stürup, Bente Gammelgaard en Helle Rüsz Hansen | datum = 2010 | formaat = PDF | werk = Journal of Environmental Monitoring | uitgever = [[Royal Society of Chemistry]] | paginas = 822 | taal = en | citaat = Thus, the measured Sb levels were below the established safe limits for drinking water (5 μg L<sup>−1</sup> (Commission of the European Communities), (...)}}</ref> |
||
{{Appendix||2= |
{{Appendix||2= |
||
| Regel 150: | Regel 151: | ||
}} |
}} |
||
{{Commons|Antimony}} |
{{Commons|Antimony}} |
||
{{Navigatie stikstofgroep}} |
|||
{{Navigatie elementen}} |
{{Navigatie elementen}} |
||
{{Woordenboek}} |
|||
[[Categorie:Antimoon| ]] |
[[Categorie:Antimoon| ]] |
||
[[Categorie:Elementenlijst]] |
[[Categorie:Elementenlijst]] |
||
{{Link GA|en}} |
|||
{{Link GA|zh}} |
|||
[[af:Antimoon]] |
|||
[[am:ኩል]] |
|||
[[an:Antimonio]] |
|||
[[ar:إثمد]] |
|||
[[az:Stibium]] |
|||
[[be:Сурма, хімічны элемент]] |
|||
[[be-x-old:Антымон]] |
|||
[[bg:Антимон]] |
|||
[[br:Antimon]] |
|||
[[bs:Antimon]] |
|||
[[ca:Antimoni]] |
|||
[[ckb:ئەنتیموان]] |
|||
[[co:Antimoniu]] |
|||
[[cs:Antimon]] |
|||
[[cv:Сурьма]] |
|||
[[cy:Antimoni]] |
|||
[[da:Antimon]] |
|||
[[de:Antimon]] |
|||
[[el:Αντιμόνιο]] |
|||
[[en:Antimony]] |
|||
[[eo:Antimono]] |
|||
[[es:Antimonio]] |
|||
[[et:Antimon]] |
|||
[[eu:Antimonio]] |
|||
[[fa:آنتیموان]] |
|||
[[fi:Antimoni]] |
|||
[[fr:Antimoine]] |
|||
[[fur:Antimoni]] |
|||
[[ga:Antamón]] |
|||
[[gl:Antimonio]] |
|||
[[gv:Antimoan]] |
|||
[[hak:Thi (銻)]] |
|||
[[he:אנטימון]] |
|||
[[hi:एन्टिमोनी]] |
|||
[[hif:Antimony]] |
|||
[[hr:Antimon]] |
|||
[[ht:Antimwàn]] |
|||
[[hu:Antimon]] |
|||
[[hy:Ծարիր]] |
|||
[[ia:Antimonio]] |
|||
[[id:Antimon]] |
|||
[[io:Antimonio]] |
|||
[[is:Antímon]] |
|||
[[it:Antimonio]] |
|||
[[ja:アンチモン]] |
|||
[[jbo:antimoni]] |
|||
[[jv:Antimon]] |
|||
[[ka:სტიბიუმი]] |
|||
[[ko:안티모니]] |
|||
[[ku:Stîbyûm]] |
|||
[[kv:Сурма]] |
|||
[[la:Stibium]] |
|||
[[lb:Antimon]] |
|||
[[lij:Antimonio]] |
|||
[[lt:Stibis]] |
|||
[[lv:Antimons]] |
|||
[[mdf:Антимона]] |
|||
[[ml:ആന്റിമണി]] |
|||
[[mr:अँटिमनी]] |
|||
[[mrj:Сурьма]] |
|||
[[ms:Antimoni]] |
|||
[[my:ခနောက်စိမ်း]] |
|||
[[nds:Antimon]] |
|||
[[new:एन्टिमोनी]] |
|||
[[nn:Antimon]] |
|||
[[no:Antimon]] |
|||
[[oc:Antimòni]] |
|||
[[pam:Antimony]] |
|||
[[pl:Antymon]] |
|||
[[pnb:اینٹیمونی]] |
|||
[[pt:Antimônio]] |
|||
[[qu:Antimunyu]] |
|||
[[ro:Stibiu]] |
|||
[[ru:Сурьма]] |
|||
[[scn:Antimoniu]] |
|||
[[sh:Antimon]] |
|||
[[simple:Antimony]] |
|||
[[sk:Antimón]] |
|||
[[sl:Antimon]] |
|||
[[sq:Antimoni]] |
|||
[[sr:Антимон]] |
|||
[[stq:Antimon]] |
|||
[[sv:Antimon]] |
|||
[[ta:அந்திமனி]] |
|||
[[tg:Сурма]] |
|||
[[th:พลวง]] |
|||
[[tl:Antimonyo]] |
|||
[[tr:Antimon]] |
|||
[[ug:سۈرمە]] |
|||
[[uk:Стибій]] |
|||
[[ur:کحل]] |
|||
[[uz:Surma]] |
|||
[[vep:Antimonii]] |
|||
[[vi:Antimon]] |
|||
[[war:Antimonyo]] |
|||
[[xal:Антимон]] |
|||
[[yi:שפיזגלאז]] |
|||
[[yo:Antimony]] |
|||
[[zh:锑]] |
|||
[[zh-min-nan:Antimon]] |
|||
[[zh-yue:銻]] |
|||
Huidige versie van 2 sep 2024 om 15:23
Antimoon, ook antimonium of stibium geheten, is een scheikundig element met symbool Sb en atoomnummer 51. Het is een zilvergrijs metalloïde.
Ontdekking
[bewerken | brontekst bewerken]Aanvankelijk was het niet het element antimoon zelf dat men met deze naam aanduidde, maar het mineraal stibniet: antimoon-sulfide. Als element werd het niet herkend. Reeds lange tijd daarvoor werden antimoonverbindingen voor uiteenlopende doeleinden gebruikt. Onder andere als medicijn (braakmiddel) en voor cosmetica om de huid zwart te kleuren.
De namen antimoon en stibium worden beide teruggevoerd op het Egyptisch, waarbij "antimoon" vanaf het Grieks vermoedelijk een route via het Arabisch en het Latijn heeft gevolgd.[1]
Toepassingen
[bewerken | brontekst bewerken]Antimoon wordt veel gebruikt in de halfgeleiderindustrie bij de productie van dioden, infrarood-detectors en hallsensoren.[2]
In legeringen levert antimoon een grote bijdrage in de hardheid en sterkte van lood en tin.
Sinds omstreeks 1450 tot op heden worden met dergelijke legeringen loden letters gegoten, voor drukwerk. In tegenstelling tot de meeste andere metalen zet antimoon bij afkoeling uit. Het antimoongehalte in een legering kan zo ingesteld worden dat het gietstuk bij het afkoelen niet krimpt of zelfs iets uitzet. Hierdoor drukt het metaal zich bij het afkoelen in alle hoeken van de matrijs, zodat ook bij ingewikkelde vormen gietgallen worden voorkomen. De loden letters solderen niet aan hun koperen matrijs vast en breken niet af.
Bij de afkoeling van deze legeringen worden antimoonkristallen gevormd, deze zorgen voor een aanzienlijke toename van de hardheid en de duurzaamheid van het metaal. Om deze reden wordt antimoon dan ook veel gebruikt in loodbatterijen en loden kogels. Andere toepassingen zijn:
- Kleine wapens en lichtspoorkogels.
- Sommige verbindingen zoals oxiden en sulfaten van antimoon worden gebruikt in brandvaste materialen en brandvertragers.
- Antimoonverbindingen worden om de brandwerende eigenschappen ook gebruikt in kinderkleding, speelgoed en bekleding van autostoelen.
- Het pigment Napels geel is een antimoonverbinding.
Opmerkelijke eigenschappen
[bewerken | brontekst bewerken]In de elementaire vorm is antimoon een zilverwitte, brosse en breekbare kristallijne vaste stof met slechte elektrische en thermische geleidbaarheid.[2] Fysisch deelt metalloïde antimoon veel eigenschappen met metalen, maar chemisch gezien is het duidelijk anders. Antimoon reageert heftig met oxiderende zuren en halogenen. In een vlamtest geeft het een wit-lichtgroene vlam.
Verschijning en productie
[bewerken | brontekst bewerken]In vrije vorm komt antimoon in de natuur niet voor. Er zijn echter wel ruim honderd antimoon bevattende mineralen bekend, zoals stibniet.
De Volksrepubliek China is met een aandeel van ongeveer 90% de grootste producent van antimoon ter wereld. In 2010 heeft de Chinese regering veel illegale mijnen gesloten vanwege onveilige werksituaties en om milieuvervuiling tegen te gaan. Met deze actie werd ongeveer een-derde van de productiecapaciteit gesloten. De prijs van antimoon op de wereldmarkt is mede daardoor gestegen tot USD 13.000 per ton in januari 2011; een verdubbeling in één jaar tijd.[3] Andere producenten zijn Bolivia, Zuid-Afrika en Tadzjikistan met aandelen van respectievelijk 2,2% (3881 ton), 2% (3500 ton) en 2% in 2007.[4] In Europa is de grootste producent van antimoon het aan de AEX genoteerde AMG Critical Materials.
Isotopen
[bewerken | brontekst bewerken]
Zie Isotopen van antimoon voor het hoofdartikel over dit onderwerp.| Stabielste isotopen | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Iso | RA (%) | Halveringstijd | VV | VE (MeV) | VP |
| 119Sb | syn | 38,19 u | EV | 0,594 | 119Sn |
| 120Sb | syn | 5,76 d | EV | 2,681 | 120Sn |
| 121Sb | 57,21 | stabiel met 70 neutronen | |||
| 122Sb | syn | 2,7238 d | β− EV |
1,979 1,620 |
122Te 122Sn |
| 123Sb | 42,79 | stabiel met 72 neutronen | |||
| 124Sb | syn | 60,20 d | β− | 2,905 | 124Te |
| 125Sb | syn | 2,7582 j | β− | 0,767 | 125Te |
Op aarde komen er twee stabiele antimoonisotopen (antimoon-121 en -123) voor in ongeveer gelijke verhouding. Daarnaast is er een aantal relatief kortlevende radioactieve isotopen bekend.
Toxicologie en veiligheid
[bewerken | brontekst bewerken]Veel antimoonverbindingen zijn zeer giftig. De symptomen van antimoonvergiftiging lijken op die van arseenvergiftiging.
Voor drinkwater heeft de EU een limiet van 5 μg per liter gesteld.[5]
Voetnoten
- ↑ P.A.F. van Veen en N. van der Sijs, Van Dale Etymologisch woordenboek 1997
- ↑ a b (en) C. R. Hammond. CRC Handbook of Chemistry and Physics, 56. CRC Press, B-7.
- ↑ (en) Patti Waldmeir, "Antimony price jumps after China's purge of illegal mines", Financial Times, 17 januari 2011, pp. 26. Geraadpleegd op 27 juli 2011.
- ↑ (fr) Annuaire Statistique Mondial des Minerais et Métaux, Edition 2008. Antimoine. Société de l'Industrie Minérale — BRGM, Service des Ressources Minérales (2008). Gearchiveerd op 30 augustus 2011. Geraadpleegd op 27 juli 2011.
- ↑ (en) Hansen, Claus; Alexandra Tsirigotaki, Søren Alex Bak, Spiros A. Pergantis, Stefan Stürup, Bente Gammelgaard en Helle Rüsz Hansen, Elevated antimony concentrations in commercial juices (PDF). Journal of Environmental Monitoring 822. Royal Society of Chemistry (2010). Geraadpleegd op 24 juli 2010. “Thus, the measured Sb levels were below the established safe limits for drinking water (5 μg L−1 (Commission of the European Communities), (...)”
Externe links
Mediabestanden die bij dit onderwerp horen, zijn te vinden op de pagina Antimony op Wikimedia Commons.
· 
· 
· ·