Euraziatische steppe: verschil tussen versies
kGeen bewerkingssamenvatting |
|||
(33 tussenliggende versies door 28 gebruikers niet weergegeven) | |||
Regel 1: | Regel 1: | ||
[[Afbeelding:Eurasian steppe belt.jpg|thumb|300px|De Euraziatische steppe loopt van Hongarije in het westen tot Korea in het oosten]] |
|||
De '''Euraziatische steppe''', soms kortweg '' |
De '''Euraziatische steppe''', soms kortweg '''de Steppe''', is de uitgestrekte [[steppe]]-[[ecozone]] van [[Eurazië]]. Deze strekt zich uit van de westelijke grenzen van de [[poesta]]s van [[Hongarije]] tot de oostelijke grens van de steppes van [[Mongolië]]. Het grootste deel van de Euraziatische steppe bevindt zich in [[Centraal-Azië#Geografie|Centraal-Azië]] en een klein deel ligt in [[Oost-Europa]]. De naam Aziatische steppe wordt vaak gebruikt om het oostelijke deel van de Euraziatische steppe te beschrijven. |
||
De Euraziatische steppe is millennialang het terrein geweest van Euraziatische [[nomade|ruiternomaden]], zoals [[Indo-Europeanen|proto-Indo-Europeanen]], [[Oeraalse talen|Oeraalse]] en [[Altaïsche talen|Altaïsche]] volkeren. Over de open vlakte konden de ruiters grote afstanden afleggen. De militaire tactieken, alsmede de [[Khuriltai|politieke organisatie]] die op de steppen werden ontwikkeld, waren vaak succesvol tegen [[Sedentarisme|sedentaire landbouwers]] en steden. De hordes van de [[Xiongnu]], [[Hunnen]], [[Mongolen (volk)|Mongolen]] en [[Turkse volkeren|Turken]] brachten grote rijken als het [[Romeinse Rijk]], het [[Byzantijnse Rijk]], de [[Song-dynastie]] ten val en vestigden hun eigen imperium. De steppe werd ook als noordelijke [[zijderoute]] gebruikt tussen Europa en Centraal-Azië. |
|||
De Euraziatische steppe was de plaats van waaruit de [[Euraziatische nomaden|nomadische]] [[ruiterboogschutter]]s, zoals de [[Proto-Indo-Europeanen]] en de [[Grote Horde]] van [[Dzjengis Khan]] de beschavingen van [[China]], het [[Midden-Oosten]], [[Zuid-Azië]] en [[Europa (werelddeel)|Europa]] binnendrongen. |
|||
== Ecozones == |
== Ecozones == |
||
[[Bestand:Pontic Caspian climate.png|thumb| |
[[Bestand:Pontic Caspian climate.png|thumb|300px|De [[Pontisch-Kaspische Steppe]] strekt zich grofweg uit tussen de rivieren [[Dnjepr (rivier)|Dnjepr]] en [[Oeral (rivier)|Oeral]], ofwel vanaf de [[Zwarte Zee]] en de [[Kaukasus (gebergte)|Kaukasus]] in het zuiden tot de [[gemengd bos|gemengde bossen]] en [[taiga]] in het noorden]] |
||
Het [[Wereld Natuur Fonds]] verdeelt de Euraziatische steppe in een aantal ecozones, die worden onderscheiden op basis van reliëf, klimaat, neerslag en andere karakteristieken en de leefomgeving vormen voor aparte plant- en dierpopulaties. |
Het [[Wereld Natuur Fonds]] verdeelt de Euraziatische steppe in een aantal ecozones, die worden onderscheiden op basis van reliëf, klimaat, neerslag en andere karakteristieken en de leefomgeving vormen voor aparte plant- en dierpopulaties. |
||
* [[Alai-Westelijke Tiensjansteppe]] (Kazachstan, Tadzjikistan, Oezbekistan) |
* [[Alai-Westelijke Tiensjansteppe]] ([[Kazachstan]], Tadzjikistan, Oezbekistan) |
||
* [[Altajsteppe en halfwoestijn]] (Kazachstan) |
* [[Altajsteppe en halfwoestijn]] (Kazachstan) |
||
* [[Daurische Bossteppe]] |
* [[Daurische Bossteppe]] (China, Mongolië, [[Rusland]]) |
||
* [[Eminvallei|Eminvallei-steppe]] (China, Kazachstan) |
* [[Eminvallei|Eminvallei-steppe]] (China, Kazachstan) |
||
* [[Kazachse Bossteppe]] (Kazachstan, Rusland) |
* [[Kazachse Bossteppe]] (Kazachstan, Rusland) |
||
Regel 16: | Regel 17: | ||
* [[Kazachse Rug]] (Kazachstan) |
* [[Kazachse Rug]] (Kazachstan) |
||
* [[Mongools-Mantsjoerisch grasland]] (China, Mongolië, Rusland) |
* [[Mongools-Mantsjoerisch grasland]] (China, Mongolië, Rusland) |
||
* [[Pontisch-Kaspische Steppe]] (Moldavië, Roemenië, Rusland, Oekraïne) |
* [[Pontisch-Kaspische Steppe]] (Moldavië, Roemenië, Rusland, [[Oekraïne]]) |
||
* [[Intermontane steppe van Sayan]] (Rusland) |
* [[Intermontane steppe van Sayan]] (Rusland) |
||
* [[Selenge-Orchon-bossteppe]] (Mongolië, Rusland) |
* [[Selenge-Orchon-bossteppe]] (Mongolië, Rusland) |
||
* [[Zuid-Siberische Bossteppe]] (Rusland) |
* [[Zuid-Siberische Bossteppe]] (Rusland) |
||
* [[ |
* [[Aride steppe van het voorgebergte van de Tiensjan]] (China, Kazachstan, Kirgizië) |
||
== Zie ook == |
== Zie ook == |
||
* [[Grasland]] |
* [[Grasland]] |
||
* [[ |
* [[Poesta]] |
||
* [[Grote Hongaarse Laagvlakte |
* [[Grote Hongaarse Laagvlakte]] |
||
* [[Kleine Hongaarse Laagvlakte]] |
|||
* [[Pontische Steppe]] |
* [[Pontische Steppe]] |
||
* [[Siberië]] |
* [[Siberië]] |
||
== Literatuur == |
== Literatuur == |
||
* Grousset, |
* {{aut|René Grousset|Grousset, R.}} (1970): ''The Empire of the Steppes. A History of Central Asia'', Rutgers University Press |
||
* {{aut|Harl, K.W.}} (2023): ''Empires of the Steppes. A History of the Nomadic Tribes Who Shaped Civilization''. {{ISBN|9781335429278}} |
|||
* Krader, |
* {{aut|Lawrence Krader|Krader, L.}} (1955): 'Ecology of Central Asian Pastoralism' in ''Southwestern Journal of Anthropology'', Volume 11, No. 4, p. 301-326 |
||
* Lattimore, |
* {{aut|Owen Lattimore|Lattimore, O.}} (1962): 'The Geographical Factor in Mongol History' in {{aut|Owen Lattimore|Lattimore, O.}} (ed.) ''Studies in Frontier History. Collected Papers 1928-1958'', Oxford University Press, p. 241-258 |
||
* Sinor, |
* {{aut|Denis Sinor|Sinor, D.}} (1977): 'Horse and Pasture in Inner Asian History' in {{aut|Denis Sinor|Sinor, D.}} ''Inner Asia and its Contacts with Medieval Europe'', Variorum |
||
[[Categorie:Europa]] |
[[Categorie:Geografie van Europa]] |
||
[[Categorie: |
[[Categorie:Geografie van Azië]] |
||
[[Categorie:Geografie van Centraal-Azië]] |
|||
[[Categorie:Streek in Siberië]] |
|||
[[en:Eurasian Steppe]] |
|||
[[he:הערבה האירואסייתית]] |
|||
[[hu:Az eurázsiai sztyeppe történelme]] |
|||
[[ksh:Eurasische Steppe]] |
|||
[[pl:Wielki Step]] |
|||
[[uk:Євразійський степ]] |
Huidige versie van 8 nov 2023 om 17:34
De Euraziatische steppe, soms kortweg de Steppe, is de uitgestrekte steppe-ecozone van Eurazië. Deze strekt zich uit van de westelijke grenzen van de poestas van Hongarije tot de oostelijke grens van de steppes van Mongolië. Het grootste deel van de Euraziatische steppe bevindt zich in Centraal-Azië en een klein deel ligt in Oost-Europa. De naam Aziatische steppe wordt vaak gebruikt om het oostelijke deel van de Euraziatische steppe te beschrijven.
De Euraziatische steppe is millennialang het terrein geweest van Euraziatische ruiternomaden, zoals proto-Indo-Europeanen, Oeraalse en Altaïsche volkeren. Over de open vlakte konden de ruiters grote afstanden afleggen. De militaire tactieken, alsmede de politieke organisatie die op de steppen werden ontwikkeld, waren vaak succesvol tegen sedentaire landbouwers en steden. De hordes van de Xiongnu, Hunnen, Mongolen en Turken brachten grote rijken als het Romeinse Rijk, het Byzantijnse Rijk, de Song-dynastie ten val en vestigden hun eigen imperium. De steppe werd ook als noordelijke zijderoute gebruikt tussen Europa en Centraal-Azië.
Ecozones
[bewerken | brontekst bewerken]Het Wereld Natuur Fonds verdeelt de Euraziatische steppe in een aantal ecozones, die worden onderscheiden op basis van reliëf, klimaat, neerslag en andere karakteristieken en de leefomgeving vormen voor aparte plant- en dierpopulaties.
- Alai-Westelijke Tiensjansteppe (Kazachstan, Tadzjikistan, Oezbekistan)
- Altajsteppe en halfwoestijn (Kazachstan)
- Daurische Bossteppe (China, Mongolië, Rusland)
- Eminvallei-steppe (China, Kazachstan)
- Kazachse Bossteppe (Kazachstan, Rusland)
- Kazachse Steppe (Kazachstan, Rusland)
- Kazachse Rug (Kazachstan)
- Mongools-Mantsjoerisch grasland (China, Mongolië, Rusland)
- Pontisch-Kaspische Steppe (Moldavië, Roemenië, Rusland, Oekraïne)
- Intermontane steppe van Sayan (Rusland)
- Selenge-Orchon-bossteppe (Mongolië, Rusland)
- Zuid-Siberische Bossteppe (Rusland)
- Aride steppe van het voorgebergte van de Tiensjan (China, Kazachstan, Kirgizië)
Zie ook
[bewerken | brontekst bewerken]Literatuur
[bewerken | brontekst bewerken]- Grousset, R. (1970): The Empire of the Steppes. A History of Central Asia, Rutgers University Press
- Harl, K.W. (2023): Empires of the Steppes. A History of the Nomadic Tribes Who Shaped Civilization. ISBN 9781335429278
- Krader, L. (1955): 'Ecology of Central Asian Pastoralism' in Southwestern Journal of Anthropology, Volume 11, No. 4, p. 301-326
- Lattimore, O. (1962): 'The Geographical Factor in Mongol History' in Lattimore, O. (ed.) Studies in Frontier History. Collected Papers 1928-1958, Oxford University Press, p. 241-258
- Sinor, D. (1977): 'Horse and Pasture in Inner Asian History' in Sinor, D. Inner Asia and its Contacts with Medieval Europe, Variorum