Opening van Panizza: verschil tussen versies
staat op deze datum op de beoordelingslijst |
k →top: los volgens https://onzetaal.nl/taalloket/achterin-achter-in, replaced: bovenin het → boven in het |
||
| (5 tussenliggende versies door 4 gebruikers niet weergegeven) | |||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
[[Bestand:Foramen of Panizza-gl.svg|thumb|Schematische overzicht van een krokodillenhart met daarnaast de normale bloedsomloop en rechts de bloedsomloop tijdens het duiken]] |
|||
{{wiu|Opmaak, categorie, meer info etc.|2=2016|3=06|4=08}} |
|||
De '''opening van Panizza''' is een kleine opening |
De '''opening van Panizza''' is een kleine opening boven in het [[kamertussenschot]] bij de linker- en rechter[[aorta]] bij [[krokodilachtigen]]. Tijdens het duiken gaat het bloed niet meer naar de [[Long (orgaan)|long]]en, wat eraan bijdraagt dat het dier lang onder water kan blijven. Het is genoemd naar [[Bartolomeo Panizza]] die dit in 1833 beschreef.<ref>{{aut|Bartolomeo Panizza|Panizza, B.}} (1833): [https://www.biodiversitylibrary.org/item/33691#page/93/mode/1up 'Sulla struttura del cuore e sulla circolazione del sangue del ''Crocodilus lucius'''] in ''Biblioteca Italiana'', Volume 70, p. 87–91</ref> |
||
Naast de opening van Panizza hebben krokodilachtigen een extra [[aorta]]. Deze linkeraorta komt uit de [[Hartkamer|rechterkamer]] en gaat naar organen die minder gevoelig zijn voor lage zuurstofniveaus zoals [[lever]] en [[maag]]. De rechteraorta uit de linkerkamer gaat naar zuurstofgevoelige organen als het [[hart]] en de [[hersenen]]. |
|||
{{Beginnetje|biologie|2016|06|09}} |
|||
Tijdens normaal ademen gaat zuurstofarm bloed uit de rechterkamer onder lage [[Druk (grootheid)|druk]] naar de longen via de [[longslagader]], terwijl zuurstofrijk bloed onder hoge druk uit de linkerkamer naar de rechteraorta stroomt en via de opening van Panizza ook naar de linkeraorta. Door het drukverschil zal een kleine hoeveelheid zuurstofrijk bloed uit de linkerkamer ook de rechterkamer instromen. |
|||
Als het dier duikt en stopt met ademen, ontstaat [[pulmonale hypertensie]], verhoogde [[bloeddruk]] in de longen. Dit maakt dat de bloeddruk in de rechterkamer en de [[Pulmonale arteriële hypertensie|pulmonale arteriële druk]] toeneemt. Hierdoor neemt de hoeveelheid zuurstofrijk bloed uit de linkerkamer in de linkeraorta af. Zuurstofarm bloed in de linkeraorta uit de rechterkamer neemt daarentegen toe en in de longslagader af. |
|||
Op deze manier worden de zuurstofgevoelige organen zo lang mogelijk van zuurstofrijk bloed voorzien. In combinatie met [[Anaerobe dissimilatie|anaerobe stofwisseling]] en inactiviteit kan een krokodil zo vijf tot zes uur onder water blijven. |
|||
== Literatuur == |
|||
* {{aut|Michael Axelsson|Axelsson, M.}}; {{aut|Craig E. Franklin|Franklin, C.E.}}; {{aut|Carl Löfman|Löfman, C.O.}}; {{aut|Stefan Nilsson|Nilsson, S.}}; {{aut|Gordon C. Crigg|Crigg, G.C.}} (1996): [https://www.researchgate.net/publication/37617128_Dynamic_Anatomical_Study_Of_Cardiac_Shunting_In_Crocodiles_Using_High-Resolution_Angioscopy 'Dynamic Anatomical Study Of Cardiac Shunting In Crocodiles Using High-Resolution Angioscopy'] in ''The Journal of Experimental Biology'', Volume 199, p. 359–365 |
|||
* {{aut|Gregory Flemming|Flemming, G.J.}}; {{aut|Deidre Fontenot|Fontenot, D.K.}} (2013): 'Crocodilians (Crocodiles, Alligators, Caimans, Gharial)' in {{aut|R. Eric Miller|Miller, R.E.}}; {{aut|Murray E. Fowler|Fowler, M. E.}} ''Fowler's Zoo and Wild Animal Medicine, Volume 8'', Elsevier |
|||
== Noten == |
|||
{{References}} |
|||
[[Categorie:Anatomie van reptielen]] |
[[Categorie:Anatomie van reptielen]] |
||
[[Categorie: |
[[Categorie:Krokodilachtigen]] |
||
Huidige versie van 28 mei 2023 om 23:38
De opening van Panizza is een kleine opening boven in het kamertussenschot bij de linker- en rechteraorta bij krokodilachtigen. Tijdens het duiken gaat het bloed niet meer naar de longen, wat eraan bijdraagt dat het dier lang onder water kan blijven. Het is genoemd naar Bartolomeo Panizza die dit in 1833 beschreef.[1]
Naast de opening van Panizza hebben krokodilachtigen een extra aorta. Deze linkeraorta komt uit de rechterkamer en gaat naar organen die minder gevoelig zijn voor lage zuurstofniveaus zoals lever en maag. De rechteraorta uit de linkerkamer gaat naar zuurstofgevoelige organen als het hart en de hersenen.
Tijdens normaal ademen gaat zuurstofarm bloed uit de rechterkamer onder lage druk naar de longen via de longslagader, terwijl zuurstofrijk bloed onder hoge druk uit de linkerkamer naar de rechteraorta stroomt en via de opening van Panizza ook naar de linkeraorta. Door het drukverschil zal een kleine hoeveelheid zuurstofrijk bloed uit de linkerkamer ook de rechterkamer instromen.
Als het dier duikt en stopt met ademen, ontstaat pulmonale hypertensie, verhoogde bloeddruk in de longen. Dit maakt dat de bloeddruk in de rechterkamer en de pulmonale arteriële druk toeneemt. Hierdoor neemt de hoeveelheid zuurstofrijk bloed uit de linkerkamer in de linkeraorta af. Zuurstofarm bloed in de linkeraorta uit de rechterkamer neemt daarentegen toe en in de longslagader af.
Op deze manier worden de zuurstofgevoelige organen zo lang mogelijk van zuurstofrijk bloed voorzien. In combinatie met anaerobe stofwisseling en inactiviteit kan een krokodil zo vijf tot zes uur onder water blijven.
Literatuur
[bewerken | brontekst bewerken]- Axelsson, M.; Franklin, C.E.; Löfman, C.O.; Nilsson, S.; Crigg, G.C. (1996): 'Dynamic Anatomical Study Of Cardiac Shunting In Crocodiles Using High-Resolution Angioscopy' in The Journal of Experimental Biology, Volume 199, p. 359–365
- Flemming, G.J.; Fontenot, D.K. (2013): 'Crocodilians (Crocodiles, Alligators, Caimans, Gharial)' in Miller, R.E.; Fowler, M. E. Fowler's Zoo and Wild Animal Medicine, Volume 8, Elsevier
Noten
[bewerken | brontekst bewerken]- ↑ Panizza, B. (1833): 'Sulla struttura del cuore e sulla circolazione del sangue del Crocodilus lucius' in Biblioteca Italiana, Volume 70, p. 87–91