Akira Suzuki: verschil tussen versies
k robot Anders: fa:ای نگیشی |
k Botverzoeken: toevoegen archieflinks en vervangen http:// door https:// |
||
| (33 tussenliggende versies door 23 gebruikers niet weergegeven) | |||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
{{Infobox Nobelprijswinnaar |
{{Infobox Nobelprijswinnaar |
||
| naam = Akira Suzuki |
| naam = Akira Suzuki |
||
| periode = [[1930]] |
| periode = [[12 september]] [[1930]] |
||
| afbeelding = |
| afbeelding = Akira Suzuki 3.jpg |
||
| onderschrift = |
| onderschrift = |
||
| land = [[Japan]] |
| land = [[Japan]] |
||
| Regel 10: | Regel 10: | ||
| reden = "Voor door [[palladium (element)|palladium]] [[katalyse|gekatalyseerde]] kruisverbindingen in [[organische scheikunde|organische]] synthese." |
| reden = "Voor door [[palladium (element)|palladium]] [[katalyse|gekatalyseerde]] kruisverbindingen in [[organische scheikunde|organische]] synthese." |
||
| voor = [[Thomas Steitz]]<br />[[Ada Yonath]]<br />[[Venkatraman Ramakrishnan]] |
| voor = [[Thomas Steitz]]<br />[[Ada Yonath]]<br />[[Venkatraman Ramakrishnan]] |
||
| met = [[Richard F. Heck]] <br />[[Ei |
| met = [[Richard F. Heck]] <br />[[Ei-ichi Negishi]] |
||
| op = |
| op = [[Daniel Shechtman]] |
||
| portaal = Scheikunde |
|||
}} |
}} |
||
'''Akira Suzuki''' (鈴木 章, ''Suzuki Akira''; [[Mukawa]], [[12 september]] [[1930]]) is een [[Japan]]s [[scheikunde|scheikundige]] die bekend is geworden met de [[Suzuki-reactie]], een organische reactie die gebruikt wordt om nieuwe organische moleculen te maken. Organische moleculen worden breed toegepast zoals in de productie van geneesmiddelen en elektronica.<ref>Miyaura, N. ''et al.'' ''[[Tetrahedron Lett.]]'' '''1979''', 3437.</ref><ref>Miyaura, N.; Suzuki, A. ''Chem. Commun.'' '''1979''', 866.</ref><ref>Suzuki, A. ''[[Pure Appl. Chem.]]'' '''1991''', ''63'', 419-422. (Review)</ref><ref>Suzuki, A. ''J. Organometallic Chem.'' '''1999''', ''576'', 147–168. (Review)</ref> Hij kreeg hiervoor in [[2010]] de [[Nobelprijs voor de scheikunde]] samen met [[Richard F. Heck]] en [[Ei-ichi Negishi]].<ref>{{cite press release |title=The Nobel Prize in Chemistry 2010 |url=http://nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/2010/press.html |publisher=[[Royal Swedish Academy of Sciences]] |date=6 oktober 2010 |accessdate=6 oktober 2010|archiefurl=https://web.archive.org/web/20101104194148/http://nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/2010/press.html|archiefdatum=4 november 2010|dodeurl=nee}}</ref> |
|||
'''Akira Suzuki''' (鈴木 章, ''Suzuki Akira''; [[Mukawa]], [[12 september]] [[1930]]) is een [[Japan]]s [[scheikunde|scheikundige]] die bekend is geworden met de [[Suzuki-reactie]], een chemische reactie die gebruikt wordt om betere medicijnen en elektronica te maken. |
|||
== Biografie == |
|||
Hij kreeg hiervoor in [[2010]] de [[Nobelprijs voor de scheikunde]] samen met [[Richard F. Heck]] en [[Ei'ichi Negishi]]. |
|||
Suzuki werd op 12 september 1930 geboren in [[Mukawa]]. Hij studeerde aan de [[Universiteit Hokkaido]] en werd daar universitair docent na het behalen van zijn [[doctoraat]]. Van 1963 tot 1965 werkte Suzuki als [[postdoc]] met [[Herbert Charles Brown]] aan de [[Purdue-universiteit]]. Na zijn terugkomst in Japan werd hij professor aan de Universiteit Hokkaidō. Na zijn [[emeritaat]] van de universiteit Hokkaidō nam hij verschillende posities aan bij andere universiteiten: 1994-1995 [[Okayama University of Science]] en 1995-2002 [[Kurashiki University of Science and the Arts]].<ref>{{cite journal | doi =10.1021/cr00039a007 | title =Palladium-Catalyzed Cross-Coupling Reactions of Organoboron Compounds | year =1995 | last1 =Miyaura | first1 =Norio. | last2 =Suzuki | first2 =Akira. | journal =Chemical Reviews | volume =95 | pages =2457}}</ref> |
|||
== Werk == |
|||
| ⚫ | |||
Samen met zijn collega Norio Miyaura ontwikkelde Suziki in 1981 wat nu de Suzuki-Miyaura-reactie of [[Suzuki-koppeling]] wordt genoemd. Een organische reactie die boorzuur of booresters aanwend, de Suzuki-reactie is een vorm van palladium gekatalyseerde koppelingsreactie die anders is omdat het organoboranen gebruikt. Het toevoegen van boorzuur zorgt ervoor dat de effectiviteit van de palladium-katalysator nog verder wordt vergroot. De Suziki-reactie wordt tegenwoordig wijd toegepast voor het synthetiseren van onder ander polyalkenen, styrenen en gesubstitueerde bifenylen. |
|||
| ⚫ | |||
{{Appendix}} |
|||
| ⚫ | |||
{{Navigatie winnaars van de Nobelprijs voor de Scheikunde}} |
|||
| ⚫ | |||
[[ar:أكيرا سوزوكي]] |
|||
| ⚫ | |||
[[bn:আকিরা সুজুকি]] |
|||
| ⚫ | |||
[[da:Akira Suzuki]] |
|||
[[Categorie:20e-eeuws scheikundige]] |
|||
[[de:Akira Suzuki]] |
|||
[[en:Akira Suzuki (chemist)]] |
|||
[[fa:ای نگیشی]] |
|||
[[fi:Akira Suzuki]] |
|||
[[fr:Akira Suzuki]] |
|||
[[id:Akira Suzuki]] |
|||
[[it:Akira Suzuki]] |
|||
[[ja:鈴木章]] |
|||
[[la:Akira Suzuki]] |
|||
[[ml:അകിര സുസുക്കി]] |
|||
[[nds:Akira Suzuki]] |
|||
[[no:Akira Suzuki]] |
|||
[[pl:Akira Suzuki]] |
|||
[[pt:Akira Suzuki]] |
|||
[[ru:Судзуки, Акира]] |
|||
[[sv:Akira Suzuki]] |
|||
[[ta:அக்கிரா சுசுக்கி]] |
|||
[[uk:Судзукі Акіра]] |
|||
[[vi:Suzuki Akira (nhà hóa học)]] |
|||
[[zh:铃木章]] |
|||
Huidige versie van 19 dec 2021 om 17:08
 Akira Suzuki
| ||||
|---|---|---|---|---|
| 12 september 1930 | ||||
| ||||
| Geboorteland | Japan | |||
| Geboorteplaats | Mukawa (Hokkaidō) | |||
| Nobelprijs | Scheikunde | |||
| Jaar | 2010 | |||
| Reden | "Voor door palladium gekatalyseerde kruisverbindingen in organische synthese." | |||
| Samen met | Richard F. Heck Ei-ichi Negishi | |||
| Voorganger(s) | Thomas Steitz Ada Yonath Venkatraman Ramakrishnan | |||
| Opvolger(s) | Daniel Shechtman | |||
| ||||
Akira Suzuki (鈴木 章, Suzuki Akira; Mukawa, 12 september 1930) is een Japans scheikundige die bekend is geworden met de Suzuki-reactie, een organische reactie die gebruikt wordt om nieuwe organische moleculen te maken. Organische moleculen worden breed toegepast zoals in de productie van geneesmiddelen en elektronica.[1][2][3][4] Hij kreeg hiervoor in 2010 de Nobelprijs voor de scheikunde samen met Richard F. Heck en Ei-ichi Negishi.[5]
Biografie
[bewerken | brontekst bewerken]Suzuki werd op 12 september 1930 geboren in Mukawa. Hij studeerde aan de Universiteit Hokkaido en werd daar universitair docent na het behalen van zijn doctoraat. Van 1963 tot 1965 werkte Suzuki als postdoc met Herbert Charles Brown aan de Purdue-universiteit. Na zijn terugkomst in Japan werd hij professor aan de Universiteit Hokkaidō. Na zijn emeritaat van de universiteit Hokkaidō nam hij verschillende posities aan bij andere universiteiten: 1994-1995 Okayama University of Science en 1995-2002 Kurashiki University of Science and the Arts.[6]
Werk
[bewerken | brontekst bewerken]Samen met zijn collega Norio Miyaura ontwikkelde Suziki in 1981 wat nu de Suzuki-Miyaura-reactie of Suzuki-koppeling wordt genoemd. Een organische reactie die boorzuur of booresters aanwend, de Suzuki-reactie is een vorm van palladium gekatalyseerde koppelingsreactie die anders is omdat het organoboranen gebruikt. Het toevoegen van boorzuur zorgt ervoor dat de effectiviteit van de palladium-katalysator nog verder wordt vergroot. De Suziki-reactie wordt tegenwoordig wijd toegepast voor het synthetiseren van onder ander polyalkenen, styrenen en gesubstitueerde bifenylen.
- ↑ Miyaura, N. et al. Tetrahedron Lett. 1979, 3437.
- ↑ Miyaura, N.; Suzuki, A. Chem. Commun. 1979, 866.
- ↑ Suzuki, A. Pure Appl. Chem. 1991, 63, 419-422. (Review)
- ↑ Suzuki, A. J. Organometallic Chem. 1999, 576, 147–168. (Review)
- ↑ Royal Swedish Academy of Sciences (6 oktober 2010). The Nobel Prize in Chemistry 2010. Gearchiveerd op 4 november 2010. Persbericht. Geraadpleegd op 6 oktober 2010.
- ↑ Miyaura, Norio., Suzuki, Akira. (1995). Palladium-Catalyzed Cross-Coupling Reactions of Organoboron Compounds. Chemical Reviews 95: 2457. DOI: 10.1021/cr00039a007.
· 
· 