Tess (film)

Tess is een Frans-Britse dramafilm uit 1979, gebaseerd op de roman Tess of the d'Urbervilles van Thomas Hardy. De film is geregisseerd door Roman Polanski. Hoofdrollen worden vertolkt door Nastassja Kinski, Peter Firth en Leigh Lawson.

Tess
Regie	Roman Polanski
Producent	Claude Berri
Scenario	Gerard Brach John Brownjohn Roman Polanski Thomas Hardy
Hoofdrollen	Nastassja Kinski Peter Firth Leigh Lawson
Muziek	Philippe Sarde
Montage	Alastair McIntyre Tom Priestly
Cinematografie	Ghislain Cloquet Geoffrey Unsworth
Distributie	Columbia Pictures
Première	31 oktober 1979
Genre	Romantiek, Historisch Drama
Speelduur	190 minuten
Taal	Engels
Land	Frankrijk  Verenigd Koninkrijk
Budget	$ 25 miljoen
Gewonnen prijzen	3 Academy Awards + 10 andere
Overige nominaties	12
(en) IMDb-profiel
MovieMeter-profiel
(mul) TMDb-profiel
(en) AllMovie-profiel
Portaal    Film

De film was een groot succes en won onder andere drie Academy Awards.

Verhaal

Het verhaal speelt zich af op het platteland van Dorset, Engeland, tijdens het victoriaanse tijdperk. Op een dag krijgt John Durbeyfield, een eenvoudige boer, van Parson Tringham, een lokale geestelijke en historicus, te horen dat hij mogelijk afstamt van de d'Urbervilles, een adellijk geslacht waarvan de stamboom terug te voeren is naar de tijd van Willem de Veroveraar. Tringham denkt niet dat Durbeyfield hier iets aan heeft, omdat de familie al haar land en rijkdom heeft verloren toen er geen mannelijke erfgenamen meer werden geboren. Durbeyfield is echter overtuigd dat deze ontdekking voor hem de gelegenheid is eindelijk een beter leven te krijgen. Hij besluit zijn dochter Tess naar een familie te sturen die nog de achternaam d'Urberville voert om daar werk te zoeken en uiteindelijk te onthullen wie ze werkelijk is.

Bij het landhuis ontmoet Tess Alec d'Urberville, die vrijwel meteen verliefd op haar wordt en haar het hof probeert te maken. Al snel ontdekt Tess dat Alec en de andere d'Urbervilles geen familie van haar zijn: ze hebben de achternaam en het familiewapen alleen maar gekocht. Wanneer Tess Alecs liefde niet beantwoordt, verkracht hij haar. Tess wordt hierdoor zwanger en bevalt negen maanden later van een zoon. De baby sterft al kort na de geboorte.

Na dit alles gaat Tess naar een zuivelboerderij om als melkmeisje aan het werk te gaan. Hier ontmoet ze haar ware liefde, Angel Clare, een jonge boer uit een gerespecteerde familie. Hij denkt dat Tess nog maagd is, en Tess besluit hem in die waan te laten uit schrik dat hij haar anders zal afwijzen. Pas tijdens hun huwelijksnacht biecht ze op wat er tussen haar en Alec is gebeurd. Zoals Tess al vreesde, wil Angel na deze bekentenis niets meer van haar weten, en is ze opnieuw alleen.

Tess komt Alec weer tegen, die haar wederom probeert in te palmen. Ze wijst hem af, maar nadat haar vader sterft en haar familie hierdoor in zware financiële problemen komt, moet ze noodgedwongen op Alecs aanbod ingaan. Ze wordt zijn minnares om haar familie te kunnen ondersteunen.

Ondertussen is Angel Clare op missionarisreis naar Brazilië geweest. De reis heeft hem lichamelijk zwaar uitgeput en de tijd gegeven eens goed na te denken. Hij heeft spijt gekregen van hoe hij Tess heeft behandeld. Hij spoort haar op, maar durft haar niet te benaderen wanneer hij haar samen met Alec ziet. Tess beseft hoe haar relatie met Alec haar geluk met Angel in de weg staat, en vermoordt Alec.

Tess en Angel besluiten samen te vluchten en brengen samen twee romantische nachten door. Dan wordt Tess echter gearresteerd en tot de strop veroordeeld wegens haar moord op Alec.

Rolverdeling

Acteur	Personage
Kinski, Nastassja Nastassja Kinski	Tess Durbeyfield
Firth, Peter Peter Firth	Angel Clare
Lawson, Leigh Leigh Lawson	Alec Stokes-d'Urberville
Collin, John John Collin	John Durbeyfield
Martin, Rosemary Rosemary Martin	Mrs. Durbeyfield
Pickles, Carolyn Carolyn Pickles	Miriam
Pearson, Richard Richard Pearson	Dominee van Marlott
Markham, David David Markham	Eerwaarde Clare
Boysson, Pascale de Pascale de Boysson	Mrs. Clare
Hamilton, Suzanna Suzanna Hamilton	Izz Huett
Embling, Caroline Caroline Embling	Retty
Church, Tony Tony Church	Parson Tringham
Dunlop, Lesley Lesley Dunlop	Meisje in kippenhok
Coleridge, Sylvia Sylvia Coleridge	Mrs. d'Urberville
Bryant, Fred Fred Bryant	Dairyman Crick

Achtergrond

Polański maakte de film vanwege het feit dat zijn vrouw, Sharon Tate, kort voordat ze werd vermoord door de Mansonfamilie, hem een exemplaar van Tess of the d'Urbervilles had gegeven, en hem had gezegd dat hier een mooie film van te maken viel. Ter nagedachtenis aan haar vermelden de begintitels "To Sharon".

Hoewel de film zich afspeelt in Engeland, vonden de opnames plaats in Frankrijk. Polanski was ten tijde van de opnames geregistreerd als voortvluchtige in de Verenigde Staten, waardoor hij mogelijk in Engeland kon worden gearresteerd en uitgeleverd aan de Amerikaanse autoriteiten. Het dorp waar de film zich afspeelt moest in Frankrijk worden nagebouwd. Voor de slotscène moest ook een exacte kopie van Stonehenge worden gemaakt. De totale productie duurde van juli 1978 tot maart 1979.

Op 28 oktober 1978, tijdens de derde week van de opnames, stierf cinematograaf Geoffrey Unsworth aan een hartaanval. De meeste scènes die hij had gefilmd waren buitenopnames, waarin mist een belangrijke rol speelt. Ghislain Cloquet nam het werk van hem over. Beide mannen werden genomineerd voor een Academy Award voor hun werk aan de film.

De muziek van de film werd gecomponeerd door Philippe Sarde. Het lied dat Angel Clare in de film speelt op zijn blokfluit is in werkelijkheid een Pools volkslied: Laura i Filon.

Tess was een groot succes. In de Verenigde Staten bracht de film $20.093.330 op en in Engeland £3.400.000. Op Rotten Tomatoes geeft 81% van de recensenten de film een goede beoordeling.

Prijzen en nominaties

jaar	prijs	categorie	genomineerde(n)	uitslag
1980	César	Beste cinematografie	Ghislain Cloquet	gewonnen
		Beste film	Roman Polanski
		Beste regisseur	Roman Polanski
		Beste actrice	Nastassja Kinski	genomineerd
		Beste filmmuziek	Philippe Sarde
		Beste productieontwerp	Pierre Guffroy
	LAFCA Award	Beste cinematografie	Ghislain Cloquet Geoffrey Unsworth	gewonnen
		Beste regisseur	Roman Polanski
	NYFCC Award	Beste cinematografie	Ghislain Cloquet Geoffrey Unsworth	gewonnen
1981	Academy Award	Best Art Direction-Set Decoration	Pierre Guffroy, Jack Stephens	gewonnen
		Beste cinematografie	Ghislain Cloquet Geoffrey Unsworth
		Beste kostuumontwerp	Anthony Powell
		Beste regisseur	Roman Polanski	genomineerd
		Beste muziek	Philippe Sarde
		Beste film	Claude Berri, Timothy Burrill
	Japanse Academy Award	Beste buitenlandse film	-	genomineerd
	BSFC Award	Beste regisseur	Roman Polanski	gewonnen
	Best Cinematography Award	-	Ghislain Cloquet Geoffrey Unsworth	genomineerd
	Golden Globe	Beste buitenlandse film	-	gewonnen
		Nieuwkomer van het jaar in een film	Nastassja Kinski
		Beste regisseur – film	Roman Polanski	genomineerd
		Beste filmactrice – drama	Nastassja Kinski
1982	BAFTA Film Award	Beste cinematografie	Ghislain Cloquet Geoffrey Unsworth	gewonnen
		Beste kostuumontwerp	Anthony Powell	genomineerd
		Beste productieontwerp	Pierre Guffroy

Externe links

• (en)  Tess in de Internet Movie Database
• (en)  Tess op Rotten Tomatoes

Bronnen, noten en/of referenties

Films onder regie van Roman Polański

Nóż w wodzie (1962) · Repulsion (1965) · Cul-de-sac (1966) · The Fearless Vampire Killers (1967) · Rosemary's Baby (1968) · Macbeth (1971) · What? (1972) · Chinatown (1974) · The Tenant (1976) · Tess (1979) · Pirates (1986) · Frantic (1988) · Bitter Moon (1992) · Death and the Maiden (1994) · The Ninth Gate (1999) · The Pianist (2002) · Oliver Twist (2005) · The Ghost Writer (2010) · Carnage (2011) · La Vénus à la fourrure (2013) · D'apres une histoire vraie (2017) · J'accuse (2019) · The Palace (2023)