Hellenismus
Hellenismus is en Begreep for en Tied in de Historie un ok for en sunnerlike Oort vun Kultur. Dat Woort stammt af vun 'Hellas', wat toeerst de Naam ween is for en Deel vun Thessalien in dat Ole Grekenland. Later is dat to den Naam for Middel-Grekenland wurrn un noch later de Naam for ganz Grekenland. Hellenismus bedutt denn dat, wat Greeksch is oder warrt.
Historie
[ännern | Bornkood ännern]De Eerste, de dat Woort Hellenismus bruukt hett, weer de düütsche Perfesser for Historie Johann G. Droysen (1808-1884). An'n Anfang hett dat Hellenismus heten, wenn en Kultur unner den Infloot vun de Greeksche Kultur kamen is, sunner dat düsse de annere Kultur ganz in sik upnahmen hett. Later is dor mit meent wurrn, wenn de Kultur vun de olen Greken un de Kultur ut den Orient oder den Middel-Osten tohopen mengeleert wurrn sund. For de Kultur in den Westen hett de Hellenismus up Duur en depen Indruck maakt.
Tied vun den Hellenismus
[ännern | Bornkood ännern]
De Tied wo de Hellenismus regeern dö, gung los, as Alexander de Grote na Osten un Süden to en groot Riek grünnt hett un allerhand Länner erovern dö (bi 334 - 323 v. Chr.). Düt Riek bestunn sunnerlik ut dat vörmolige Perserriek. De Greeksche Spraak is dor Lingua franca in wurrn. Vun Makedonien bit Ägypten un vun Süüd-Italien bit in den Noordwesten vun Indien is dormols dat so nömmte Koine-Greeksch snackt wurrn. Koine heet soveel, as allgemeen Greeksch. De wichtigsten Rieke in de Länner mit en hellenistische Kultur sund dat Riek vun de Seleukiden in Syrien un dat Riek vun de Ptolomäers in Ägypten ween. Toenne sund düsse Rieke kamen, as de Römers jem erovert hefft un sunnerlik in Alexandria in Ägypten inmarscheert sund. Liekers is de Greeksche Spraak ok laterhen in de ööstliche Hälft vun dat Riek de wichtigste Spraak bleven. Ofschoonst de sülvstännige Politik vun de hellenistischen Königrieke dor mit to Enne weer, weer midderwielen de Hellenismus de Hööft-Kultur vun de Elite in Verwaltung un Regeerung vun dat Röömsche Riek wurrn. Een kann seggen, dat de Römers de Greken in de Politik un up dat Slachtfeld unner kregen harrn, man dat to desülvige Tied de Greken de Römers unnerkregen hefft up dat Feld vun de Kultur dör den Hellenismus.
De Hellenismus hett Indruck maakt up Hannel un Verkehr, Literatur un Wetenschop, Philosophie un Kunst, sunnerlik Architektuur un Bildhaueree. Kennteken vun den Hellenismus sund, blangen den Synkretismus unner annern de Internatschonaliseerung (unner annern in Hannel un Verkehr), de Systematiseerung (Stadtboo), Realismus (allgemeen in de Kunst) un de Individualismus ween.
De Hellenismus hett grote Naams upbrocht, as de Wetenschoplüde Erostrathenes, Archimedes, Aristrarchos vun Samothrake, Aristrarchos vun Samos un Euklid, philosoophsche Scholen, as de Epikuräers, de Stoikers un den Neo-Platonismus, dorto grote un wichtige Bökereen in Alexandrien un Pergamon.
In den Hellenismus speelt de Anthropozentrismus en grottere Rull, as de Theozentrismus.