Apokoop

Apokoop is in de Spraakwetenschop dat Afstöten vun Luden an’t Enn vun en Woort. Faken kummt de Apokoop bi unbetoonte Vokalen vör. En groten Deel vun de Dialekten vun dat Plattdüütsche hebbt dör Apokoop dat -e an’t Enn vun Wöör verloren. Wat Middelnedderdüütsch strate heten hett, heet vundaag in’n Noorden vun dat Spraakrebeet Straat (in’n Süden un in Bremen aver ok Strate).

Apokoop is en normalen Vörgang vun Spraakwannel, de faken mit Spraakökonomie to doon hett. De unbetoonten -e-Luden an’t Woortenn weren nich nödig un dat Weglaten dee veel Sülven insporen. Dat snacken güng lichter vun’e Hand. Op de annere Siet kann en Apokoop aver ok deep in de Struktur vun en Spraak ingriepen. Dat Oberdüütsche hett sien Präteritum meist kumplett opgeven, denn na de Apokoop vun’t -e an’t Woortenn weer dat Präsens vun’t Präteritum nich mehr to ünnerscheden (Präsens: er lebt, Präteritum vör Apokoop: er lebte, Präteritum na Apokoop: er lebt). De Vergangenheit warrt nu dör Helpsverben betekent. En Bispeel för en Spraakwannel na Apokoop ut dat Plattdüütsche is de Mehrtall vun Wöör, de in middelnedderdüütsche Tiet op -e ennen deen. En Bispeel is dat Woort Barg. Dat hett in öllere Tiet Berg heten un harr Berge as Mehrtall. Mit de Apokoop vun -e dee de Mehrtall ok Berg heten. Dat Eentall un Mehrtall wedder uteneentokennen weren, hett sik en ne’e Mehrtall op -en rutbillt: Bergen. Mundoorden ahn Apokoop hebbt ok nu noch de Mehrtall op -e: Berge (in welk Mundoorden hett sik dat Woort Berg denn later noch to Barg wannelt).