ဗင်နီဇွဲလားနိုင်ငံ

ဗင်နီဇွဲလား ဘိုလီဗေးရီးယန်း သမ္မတ နိုင်ငံ Bolivarian Republic of Venezuela República Bolivariana de Venezuela
အလံတော် အမှတ်တံဆိပ်
ဆောင်ပုဒ်: ဘုရားသခင်နှင့် ဖက်ဒရေးရှင်း
နိုင်ငံတော် သီချင်း: Glory to the Brave People
မြို့တော်	ကရာကတ်စ်မြို့
အကြီးဆုံးမြို့	ကရာကတ်စ်မြို့
ရုံးသုံး ဘာသာစကားများ	စပိန်ဘာသာ
အမျိုးအစား	ဖက်ဒရယ် ပါလီမန် ဖွဲ့စည်းပုံ သမ္မတအစိုးရ
အစိုးရ
• သမ္မတ	Hugo Chávez Frías
• ဒုသမ္မတ	Elías Jaua
တည်ထောင်
• လွတ်လပ်ရေး (စပိန်မှ)	ဇူလိုင် ၅၊ ၁၈၁၁
• လွတ်လပ်ရေး (ဂရန်းကိုလံဘီယာမှ)	ဇန်နဝါရီ ၁၃၊ ၁၈၃၀
• ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံ ဥပဒေ	ဒီဇင်ဘာ ၂၀၊ ၁၉၉၉
ဧရိယာ
• စုစုပေါင်း	၃၅၃,၈၄၁စတုရန်းမိုင်(၉၁၆,၄၄၅km²) (အဆင့်: ၃၃)
• ရေထု (%)	၀.၃၂
လူဦးရေ
• ခန့်မှန်း	၂၉,၁၀၅,၆၃၂(၂၀၀၉) (အဆင့် - ၄၀)
• သိပ်သည်းမှု	၃၀.၂/km² (၇၇/sq mi) (အဆင့် - ၁၇၃)
GDP (PPP)	ခန့်မှန်း
• စုစုပေါင်း	၄၈.၁၄၀ ဘီလီယံ
• Per capita	US $၁၄,၃၄၂
HDI	၀.၆၉၆(အမြင့်)  · ၇၅
ငွေကြေး	ဗင်နီဇွဲလား ဘိုလီဗာ
အချိန်ဇုန်	-၄.၅
တယ်လီဖုန်းကုဒ်	+၅၈
Internet TLD	.ve

ဗင်နီဇွဲလားနိုင်ငံ (Bolivarian Republic of Venezuela) သည် တောင်အမေရိကတိုက်၏ မြောက်ဖက်အကျဆုံးသောနိုင်ငံ ဖြစ်သည်။ ယင်းကို ဗင်နီဇွဲလားပြည်ထောင်စုသမ္မတနိုင်ငံဟု ခေါ်သည်။ မြောက်ဖက်တွင် ကာရေးဗီယန်းပင်လယ်၊ အရှေ့ဖက်တွင် ဂီယားနားနယ်များ၊ အရှေ့တောင်ဖက်တွင် ဘရာဇီးနိုင်ငံ၊ အနောက်ဖက်နှင့် အနောက်တောင်ဖက်တွင် ကိုလံဘီယာနိုင်ငံတို့ရှိသည်။ အရှေ့မှ အနောက်သို့ ၉၂၈ မိုင်ကျယ်၍ တောင်မှမြောက် ၇၉၀ မိုင် ရှည်သည်။ ကမ်းရိုးတန်းသည် ၁၇၅၀ မိုင်ရှည်၍ တနိုင်ငံလုံး၏ အကျယ်အဝန်းမှာ ၃၅၂,၁၄၃ စတုရန်းမိုင်ဖြစ်လျှက် ပြည်ထောင်စုမြန်မာနိုင်ငံ၏ တဆခွဲနီးနီးရှိသည်။ တောင်အမေရိကတိုက်ရှိ နိုင်ငံများအနက် ဆဋ္ဌမအကြီးဆုံးနိုင်ငံ ဖြစ်သည်။ ဗင်နီးဇွဲလားဟူသောအမည်မှာ စပိန်ဘာသာဖြင့် ဗင်းနစ်မြို့ကလေးဖြစ်သည်။ ၁၄၉၉ ခုတွင် စပိန်လူမျိုး အလွန်းဆိုသေအိုဇေဒါခေါင်းဆောင်သော စွန့်စားရှာဖွေသူ တစုသည် ယခု မာရာကိုင်းဗိုအိုင်အတွင်း ရေတိမ်ရာ၌ တိုင်များစိုက်၍ တဲအိမ်ခြေတံရှည်များဆောက်လုပ်ထားသော အင်ဒီးယန်းရွာကို တွေ့မြင်ရသောအခါ ဗင်းနစ်မြို့၏ ရှုခင်းနှင့်ဆင်ဆင်တူသဖြင့် ဗင်နီဇွဲလားဟု မှည့်ခေါ်ခဲ့သည်။ ယင်းမှ တနိုင်ငံလုံးကို ဗင်နီဇွဲလားဟု ခေါ်ဝေါ်ခဲ့ကြလေသည်။ တောင်အမေရိကတိုက် အနောက်ဖက်ကမ်းရိုးတလျှောက်တန်းလျှက်ရှိသော အန်းဒီးတောင်တန်းကြီးမှ တောင်တန်းခွဲကလေးများသည် ဗင်နီဇွဲလားနိုင်ငံ အနောက်တောင်ဖက်၊ အလယ်ဖက်နှင့် မြောက်ဖက်တို့သို့ ဖြာထွက်လာလေသည်။ တောင်အမေရိကတိုက်၏ တတိယအကြီးဆုံးမြစ်ဖြစ်သော အောင်ရင်နိုးကိုးမြစ်နှင့် ယင်း၏ မြစ်လက်တက်ပေါင်း ၄၃၆ ခုတို့သည် ဗင်နီဇွဲလားနိုင်ငံ အကျယ်အဝန်း၏ ၅ ပုံ ၄ ပုံ တွင် ပိုက်ကွန်ကြီးသဖွယ် ဖြန့်၍ စီးဆင်းလျက်ရှိသည်။ အော်ရင်နိုးကိုးမြစ်သည် မိုင် ၁,၇၀၀ ခန့် ရှည်၍ ပွားတိုအယာကူချိမြို့တည်ရာ မြစ်ဝမှ မိုင် ၁,၀၀၀ ခန့်အထိ လှေသင်္ဘောများသွားလာနိုင်သည်။ အော်ရင်းနိုးကိုးမြစ်ဝှမ်းဒေသ၏ ထူးခြားချက်တရပ်မှာ အမေဇုန်မြစ်၊ နီးဂရိုးမြစ်တို့နှင့် အော်ရင်နိုးကိုးမြစ်ကို သဘာ၀တူးမြောင်းကြီးသဖွယ် ဆက်လျက်ရှိသော ကာဆီကွီးယားရေးမြစ်ပင် ဖြစ်သည်။ အတ္တလန္တိတ် သမုဒ္ဒရာမှ အော်ရင်နိုးကိုးမြစ်ကို ဆန်တက်လာသည့် သင်္ဘောများသည် ကာဆီကွီယားရေမှတဆင့် နီးဂရိုးမြစ်၊ ယင်းမှ အမေဇုန်မြစ်ကို စုန်ဆင်းကာ အတ္တလန္တိတ် သမုဒ္ဒရာထဲသို့ ပြန်ထွက်နိုင်လေသည်။ ဗင်နီဇွဲလားနိုင်ငံကို သဘာဝအားဖြင့် ၄ ပိုင်းခွဲခြားနိုင်သည်။ ပင်လယ်ကမ်းရိုးတန်းဒေသ၊ တောင်တန်းဒေသ၊ ကုန်းပြင်မြင့်ဒေသနှင့် အီလာနော့ခေါ် လွင်ပြင်ဒေသတို့ဖြစ်သည်။ ပင်လယ်ကမ်းရိုးတန်းဒေသတွင် ကမ်းရိုးလွန်ရှိ ကျွန်းကလေးများပါဝင်သည်။ စတုရန်းမိုင် ၂၀,၀၀၀ ကျော် ကျယ်ဝန်းသည်။ ပုလဲဖမ်းလုပ်ငန်း အများအပြား လုပ်ကိုင်သည်။ ဗင်နီဇွဲလားနိုင်ငံထွက် ရေနံအများဆုံးထွက်ရာ ဒေသဖြစ်သည်။ ရာသီဥတုမှာ ပူ၍ စိုစွတ်သည်။ တောင်တန်းဒေသသည် ဗင်နီဇွဲလားမြောက်ပိုင်းနှင့် အနောက်မြောက်ပိုင်းရှိ အန်းဒီးတောင်တန်းမှ ဖြာထွက်သော တောင်တန်းများနှင့် မိုင်ပေါင်း ၅၀၀ ခန့် ကမ်းရိုးတန်းနှင့်ပြိုင်၍ တန်းဆင်းသွားသော တောင်တန်းများရှိရာ ဒေသ ဖြစ်သည်။ ယင်းဒေသသည် စတုရန်းမိုင်ပေါင်း ၄၀,၀၀၀ ခန့် ကျယ်ဝန်း၍ နိုင်ငံရေးနှင့် စီးပွားရေးလောက၏ အာရုံစူးစိုက်ရာ ဒေသဖြစ်သည်။ အော်ရင်နိုးကိုးမြစ်၏ လက်ျာဖက်ကမ်းမှ ဗင်နီဇွဲလား - ဘရာဇီးနိုင်ငံနယ်နိမိတ်အတွင်းရှိ ဂီယားနား ကုန်းပြင်မြင့်ဒေသသည် ဗင်နီဇွဲလားနိုင်ငံ၏ တဝက်ခန့်ရှိသည်။ သစ်တောများအလွန်ထူထပ်၍ အချို့နေရာများသို့ ယခုတိုင် လူသူရောက်ပေါက်ခြင်း မရှိသေးချေ။ တွင်းထွက်သတ္တုများနှင့် အဖိုးတန်သစ်တောများရှိရာဒေသ ဖြစ်သည်။ လူနေအလွန်နည်း၍ အင်ဒီယန်း လူမျိုးများသာ ရှိသည်။ အီလာနော့လွင်ပြင်ဒေသသည် ကိုလံဘီယာနှင့် ဗင်နီဇွဲလားနိုင်ငံများ၏ နယ်စပ်မှ ကာရစ်ဘီယန်ပင်လယ်အထိ တောင်တန်းဒေသနှင့် ဂီယားနားကုန်းပြင်မြင့်ဒေသအကြားတွင် တည်ရှိသည်။ ယင်းဒေသ၏ များစွာသောအပိုင်းသည် ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင်အထက် ပေ ၆၅၀ သာမြင့်သော မြေနိမ့်ပိုင်းဖြစ်သည်။ မိုးရာသီတွင် ရေလွှမ်းမိုးသည်။ မြက်ခင်းပေါ၍ ကျွဲ၊ နွားမွေးမြူရာဒေသ ဖြစ်သည်။ ဗင်နီဇွဲလားနိုင်ငံသည် အပူပိုင်းဇုန်တွင် လုံးလုံးကျရောက်နေသဖြင့် အပူပိုင်းရာသီဥတုရှိသည်။ သို့ရာတွင် မြေမျက်နှာပြင် အနိမ့်အမြင့်နှင့် တိုက်ခတ်သောလေကို လိုက်၍ ရာသီဥတုအပိုင်းကြီး ၃ ပိုင်းခွဲနိုင်သည်။ ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင် အထက်ပေ ၁၈၀၀ ခန့် မြင့်သော ပင်လယ်ကမ်းရိုးတန်းဒေသနှင့် အီလာနော့လွင်ပြင်ဒေသသည် အပူချိန်ဖာရင်ဟိုက် ၇၅ ဒီဂရီ မှ ၉၇ ဒီဂရီ အတွင်းရှိ၍ ပူအိုက်သည်။