Kegabenoran
Kegabenoran (Jawi: كڬابنورن) atau gabenorat (Jawi: ڬابنورات) ialah kawasan pentadbiran sesebuah negeri yang diketuai oleh seorang gabenor. Disebabkan negara-negara berbahasa Inggeris cenderung memanggil wilayah yang ditadbir oleh gabenor sebagai negeri atau wilayah, kegabenoran atau muhafazah sering digunakan dalam terjemahan oleh pentadbiran yang tidak berbahasa Inggeris. Ia setara dengan "wilayah" dalam bahasa Melayu.
Penggunaan yang paling lazim adalah sebagai terjemahan bahasa Parsi "Farmandari" atau bahasa Arab Muhafazah.[1] Ia juga boleh merujuk kepada guberniya dan general-gubernatorstvo Empayar Rusia atau gobiernos dalam Empayar Sepanyol.
Negara Arab
[sunting | sunting sumber]Perkataan kegabenoran digunakan secara meluas di negara-negara Arab untuk unit pentadbiran. Beberapa kegabenoran menggabungkan lebih daripada satu Muhafazah (Arab: محافظة) ; yang lain pula menggunakan sempadan tradisional yang diwarisi daripada sistem vilayet Empayar Usmaniyah.
Kecuali Tunisia, semua terjemahan kepada perkataan "kegabenoran" berasal dari perkataan Arab muhafazah.
- Kegabenoran Bahrain
- Kegabenoran Mesir
- Kegabenoran Iraq (terjemahan rasmi, kadangkala juga diterjemahkan sebagai "pentadbiran")
- Kegabenoran Jordan
- Kegabenoran Kuwait
- Kegabenoran Lubnan
- Kegabenoran Oman
- Kegabenoran Palestin
- Kegabenoran Arab Saudi
- Kegabenoran Syria
- Kegabenoran Tunisia (istilah tempatan ialah wilayah)
- Kegabenoran Yaman
Empayar Portugis
[sunting | sunting sumber]Dalam Empayar Portugis, seorang kegabenoran jeneral (Portugis: governo-geral) adalah sebuah pentadbiran kolonial. Ia diwujudkan untuk membentuk sebuah kerajaan berpusat di jajahan-jajahan atau wilayah kecil Empayar Portugis.
Kegabenoran Jeneral Empayar Portugis:
- Kegabenoran jeneral Brazil (1549 – 1572 / 1578 – 1607 / 1613 – 1621)
- Kegabenoran Jeneral Bahia (1572 – 1578 / 1607 – 1613)
- Kegabenoran Jeneral Rio de Janeiro (1572 – 1578 / 1607 – 1613)
Empayar Sepanyol
[sunting | sunting sumber]Dalam Empayar Sepanyol, gobernaciones ("kegabenoran") ialah kawasan pentadbiran, secara kasarnya serupa dengan provinsi yang di bawah sebuah audiencia (mahkamah tinggi) atau kekapitanan, dan wizurai di kawasan-kawasan yang berada di bawah pentadbiran wizurai. Kuasa-kuasa dan tugas seorang gabenor adalah sama dengan corregidor (pentadbir) tetapi seorang gabenor menguruskan kawasan yang lebih besar atau lebih makmur daripada corregidor.
Jerman
[sunting | sunting sumber]Di negeri-negeri Jerman moden Baden-Württemberg, Bavaria, Hesse dan Rhine-Westphalia Utara, serta yang lain pada masa lalu, terdapat wilayah pentadbiran subnegeri yang dipanggil Regierungsbezirke, har. daerah kerajaan, yang kadangkala diterjemahkan sebagai "kegabenoran" (juga "daerah" atau "mukim").[2][3]
Semasa zaman Reich Ketiga, sebuah "Kerajaan Am untuk Kawasan Poland yang Diduduki" (Jerman: Generalgouvernement für die besetzten polnischen Gebiete) wujud. Bahasa Jerman (berdasarkan istilah tradisional Prusia) kadangkala menterjemahkannya sebagai Kegabenoran Am.
Romania
[sunting | sunting sumber]Semasa Perang Dunia Kedua, Romania mentadbir tiga kegabenoran, dua sebahagian daripada Romania, Kegabenoran Bessarabia dan Kegabenoran Bukovina, dan satu di bawah pentadbiran Romania, tetapi bukan sebahagian daripada Romania, Kegabenoran Transnistria.
Ukraine
[sunting | sunting sumber]Apabila Ukraine menuntut autonomi pada tahun 1917 kemudian kemerdekaan daripada Rusia pada tahun 1918, ia mewarisi pembahagian tanahnya daripada mereka dengan sembilan kegabenoran, dua okruha dan tiga bandar dengan status istimewa. Setiap kegabenoran (Ukraine: huberniia) dibahagikan kepada unit daerah yang lebih kecil (povit), lalu volost yang lebih kecil.
Menjelang akhir perang Soviet-Ukraine pada tahun 1920, Soviet telah menjadikan mereka sebahagian daripada SSR Ukraine.[4] Soviet Ukraine telah disusun semula menjadi dua belas kegabenoran, yang dikurangkan kepada sembilan pada tahun 1922, kemudian digantikan dengan okruha pada tahun 1925.[5]
Kota Vatikan
[sunting | sunting sumber]Di bawah Undang-undang Asas Negara Kota Vatikan, kuasa eksekutif paus untuk Kota Vatikan dilaksanakan oleh Suruhanjaya Kepausan untuk Negara Kota Vatican, sebuah badan perundangan yang diketuai secara ex officio oleh Presiden Kegabenoran Negara Kota Vatikan. Pegawai-pegawai penting lain di Kegabenoran itu ialah Setiausaha Agung dan Naib Setiausaha Agung. Ketiga-tiga pegawai itu dilantik oleh paus untuk tempoh lima tahun.[6]
Rujukan
[sunting | sunting sumber]- ^ Law, Gwillim (November 23, 1999). Administrative Subdivisions of Countries: A Comprehensive World Reference, 1900 Through 1998. McFarland. ISBN 978-0-7864-6097-7.
- ^ "English Translation of "Regierungsbezirk" | Collins German-English Dictionary". Collins German-English Dictionary. April 15, 2022. Diarkibkan daripada yang asal pada April 15, 2022. Dicapai pada April 15, 2022.
- ^ Leipzig, F.A. Brockhaus Verlag (1928). Der Grosse Brockhaus: Handbuch des Wissens, Volume 1 (dalam bahasa Jerman). Leipzig, Germany: Brockhaus. m/s. 274.
- ^ Zadorozhnii, Oleksandr (2016). International law in the relations of Ukraine and the Russian Federation. Kyiv: Ukrainian Association of International Law. m/s. 54, 60. ISBN 978-617-684-146-3. OCLC 973559701.
- ^ Kohut, Zenon E.; Nebesio, Bohdan Y.; Yurkevich, Myroslav (2005). "Administrative Divisions of Ukraine". Historical dictionary of Ukraine. Bohdan Y. Nebesio, Myroslav Yurkevich. Lanham, Md.: Scarecrow Press. ISBN 0-8108-5387-6. OCLC 57002343.
- ^ Pope John Paul II (November 26, 2000). "Fundamental Law of Vatican City State" (PDF). Diarkibkan daripada yang asal (PDF) pada February 26, 2008. Dicapai pada 2008-01-23.
