Jabatan di Perancis
Jabatan di Perancis (Perancis: département, disebut: [depaʁtəmɑ̃]) dan kebanyakan bekas-bekas koloninya ialah pembahagian pentadbiran. 101 jabatan Perancis dibahagikan kepada 22 kawasan metropolitan yakni, terletak di benua Eropah dan empat kawasan seberang laut, kesemuanya dengan status sama rata dan sah sebagai sebahagian daripada Perancis. Jababatan-jabatan ini dibahagikan kepada 342 arrondissement, yang kemudiannya dibahagikan lagi kepada beberapa kanton. Setiap kanton pula terdiri daripada sebilangan kecil komun. Di jajahan seberang laut pula, komun-komun mempunyai peranan pada tingkat jabatan.
26 jabatan di Perancis Metropolitan (di benua Eropah) daripada 96 jabatan terletak berhampiran laut.
Umum
[sunting | sunting sumber]
Jabatan merupakan satu pembahagian kecil pentadbiran yang terletak antara wilayah dan arrondissement. Secara umumnya, satu wilayah mengandungi beberapa jabatan dan satu jabatan dibahagikan kepada beberapa arrondissement.
Di Perancis metropolitan (di benua Eropah), luas kawasan median bagi satu jabatan adalah 5,985 km². Sebagai perbandingan, county beradat di England secara puratanya 2.5 kali ganda lebih kecil dan county Amerika Syarikat 3.5 kali ganda lebih kecil.
Mengikut banci penduduk 1999, jumlah penduduk median bagi satu jabatan di Perancis metropolitan seramai 511,012 orang, 21 kali ganda median penduduk county Amerika Syarikat, tapi kurang dua pertiga daripada county beradat England.
Setiap jabatan mempunyai ibu kota jabatan (chef lieu dalam bahasa Perancis) di mana terkumpulnya institusi-institusi pentadbiran. Ibu kota biasanya merupakan bandar terbesar bagi jabatan itu, tetapi terdapat juga kes terkecuali.
Senarai jabatan
[sunting | sunting sumber]Nama jabatan
[sunting | sunting sumber]Pilihan nama
[sunting | sunting sumber]Seminggu sebelum penciptaan jabatan, satu persidangan diadakan untuk menentukan nama-nama definitif jabatan (nama dan ejaan), jadual berikut menringkaskan pilihan yang telah diambil.
| Nombor | Nama yang diberi pada 1790 | Nama yang tidak kekal |
|---|---|---|
| 04 | Basses-Alpes | Nord-de-Provence, Haute-Provence[1] |
| 08 | Ardennes | Argonne |
| 09 | Ariège | Arriège[1] |
| 12 | Aveyron | Aveiron[1] |
| 14 | Calvados | Orne-Inférieure[1] |
| 17 | Charente-Inférieure | |
| 2A | Liamone | |
| 2B | Golo | |
| 21 | Côte-d'Or | Seine-et-Saône , Haute-Saône[1] |
| 22 | Côtes-du-Nord | |
| 32 | Gers | Armagnac[2] |
| 42 | Rhône-et-Loire | |
| 44 | Loire-Inférieure | |
| 48 | Lozère | Hautes-Cévennes, Sources, Losère[1] |
| 49 | Mayenne-et-Loire | Mayne-et-Loire[1] |
| 54 | Meurthe | |
| 57 | Moselle | Mozelle[1] |
| 58 | Nièvre | Nyèvre[1] |
| 63 | Puy-de-Dôme | Mont-Dore |
| 64 | Basses-Pyrénées | |
| 66 | Pyrénées-Orientales | Roussillon[1] |
| 69 | Rhône-et-Loire | |
| 70 | Haute-Saône | Amont[1] |
| 75 | Seine | |
| 76 | Seine-Inférieure | |
| 78 | Seine-et-Oise |
Asal-usul nama
[sunting | sunting sumber]Jabatan-jabatan dinamakan berdasarkan kriteria geografi dan bukan berdasarkan kriteria sejarah untuk tidak mengingati pemotongan dan pemisahan provinsi sebelum Revolusi Perancis (Ancien Régime). Berdasarkan beberapa perubahan nama sejak beberapa abad yang lalu, asal-usul nama dapat dikategorikan dalam jadual berikut:
Pertukaran nama
[sunting | sunting sumber]Pertukaran yang dilakukan
[sunting | sunting sumber]Ada beberapa jabatan yang telah menukar nama mereka. Antara perubahan-perubahan tersebut, ada yang dibuat pada zaman Revolusi, di mana pada waktu tersebut had geografi jabatan tersebut ditetapkan sedikit demi sedikit.
- Jabatan Paris bertukar pada 1795 kepada Seine sebelum berubah balik kepada nama asal pada 1968.
- Maine-et-Loire sehingga 1791 dipanggil Mayenne-et-Loire.
- Gironde dari 1793 ke 1795 dipanggil Bec-d'Ambès.
- Vendée dari 1793 ke 1795 dipanggil Vengé.
Ada beberapa perubahan yang dianggap agak baharu dibuat untuk menghilangkan ungkapan yang dianggap bersifat merendahkan, seperti kata sifat bas (rendah) atau inférieur (bawahan), yang sebenarnya digunakan untuk menyebut “hilir”, serta rujukan kepada arah mata angin septentrionale (utara).
- Charente-Maritime sehingga 4 September 1941 dipanggil Charente-Inférieure.
- Seine-Maritime sehingga 18 Januari 1955 dipanggil Seine-Inférieure.
- Loire-Atlantique sehingga 9 Mac 1957 dipanggil Loire-Inférieure.
- Pyrénées-Atlantiques sehingga 10 Oktober 1969 dipanggil Basses-Pyrénées.
- Alpes-de-Haute-Provence sehingga 13 April 1970 dipanggil Basses-Alpes.
- Côtes-d'Armor sehingga 27 Februari 1990 dipanggil Côtes-du-Nord.
Walaupun begitu, hanya jabatan Bas-Rhin mengekalkan penggunaan « bas » dalam namanya (begitu juga Basse-Normandie bagi kawasan).
Pertukaran yang tidak berjaya
[sunting | sunting sumber]Cadangan untuk perubahan nama tidak semuanya berjaya, umumnya kerana cadangan tersebut merujuk kepada sejarah provinsi Rejim Lama (Ancien Régime), iaitu zaman sebelum Revolusi di mana zamannya dianggap teruk pada ketika itu.
- Ariège-Pyrénées merupakan nama yang dicadangkan pada 2005 bagi menggantikan Ariège[10].
- Périgord merupakan nama yang dicadangkan pada abad ke-20 untuk menggantikan Dordogne.
- Marche-de-Bretagne dan Haute-Bretagne merupakan nama yang dicadangkan pada 1989 dan 2005 bagi menggantikan Ille-et-Vilaine[11].
- Landes-de-Gascogne merupakan nama yang dicadangkan pada 2006 bagi menggantikan Landes[12].
- Hauts-de-France merupakan nama yang dicadangkan pada tahun 80-an bagi menggantikan Nord. Lihat kawasan Nord-Pas-de-Calais
- Bourgogne-du-Sud merupakan nama yang dicadangkan pada 2003 bagi menggantikan Saône-et-Loire[13].
- Charente-Atlantique merupakan nama yang dicadangkan pada 2002 bagi menggantikan Charente-Maritime.
Rujukan
[sunting | sunting sumber]- ^ a b c d e f g h i j k http://splaf.free.fr
- ^ Article L’histoire du Gers en quelques dates (lihat perenggan "DE LA RENAISSANCE AUX TEMPS MODERNES")
- ^ Vaucluse mengambil namanya sempena punca sungai yang bernama Vaucluse, kini di Fontaine-de-Vaucluse
- ^ a b Seine-Saint-Denis muncul dua kali dalam jadual, dalam kategori « sungai » dan « bandar », kerana namanya diambil sempena nama sungai dan juga nama bandar.
- ^ a b Alpes-de-Haute-Provence muncul dua kali dalam jadual, dalam kategori « gunung atau pergunungan » dan « provinsi atau wilayah bersejarah », kerana namanya diambil sempena nama banjarang gunung dan juga nama bekas provinsi.
- ^ Jabatan Landes tidak mengambil namanya daripada nama hutan yang wujud sewaktu pemerintahan Napoléon III tetapi dari padang luas ("landes") yang menutupi bahagian utara wilayahnya.
- ^ Yvelines mengambil namanya sempena hutan Yveline.
- ^ Nama jabatan Côte-d'Or (dalam bahasa Melayu, Bukit/Cerun Emas) diambil pada Revolusi untuk menggambarkan warna keemas-emasan pokok-pokok anggur di bukit-bukit di Beaune pada musim luruh.
- ^ Muka surat arkib Majlis Umum (versi 2007 juga disediakan
- ^ Ariège mahu menjadi Ariège Pyrénées
- ^ Templat:Lien web
- ^ Sud Ouest, edisi Landes, 21 Jun 2006 : Le jabatan va-t-il changer de nom ?
- ^ Templat:Lien web