Jump to content

Анхдугаар Хаант Улс

Википедиа — Чөлөөт нэвтэрхий толь
Бүгд Найрамдах Франц Улс[1]
(1804–1808)
République Française

Францын эзэнт гүрэн
(1808–1815)
Empire Français
1804 – 1814
1815 оны 3 сарын 20 – 1815 оны 7 сарын 7      
Уриа: Liberté, Ordre Public[2]
("Эрх чөлөө, нийтийн дэг журам")
Төрийн дуулал: Chant du départ
("Давшилтын дуу") (албан ёсны)

Veillons au salut de l'Empire
("Эзэнт гүрний авралыг баталгаажуулцгаая") (албан бус)
Анхдугаар эзэнт гүрэн ба дагуул улсуудын нутаг дэвсгэр европт тэлсэн хамгийн том байх 1812 оны үе:
  Цэргийн түрэмгийлэл
  Дагуул улсуудын де-юре хил хязгаар боловч Франц эсвэл дагуул улсын хяналтад байхгүй

Анхдугаар эзэнт гүрэн колонийн хамтаар, 1812 он:
  Францын эзэнт гүрэн ба колониуд
 Дагуул улсууд ба эзэлсэн нутаг дэвсгэр
НийслэлПарис
Нийтлэг хэлФранц хэл (албан ёсны)
Латин хэл (албан хэрэглээний)
Шашин
Католик (төрийн шашин)
Лютеран
Кальвин
Иудаизм (Цөөнхийн шашин)
Ард түмний нэршилФранц
Төр засаг
Эзэн хаан 
• 1804–1814/1815
I Наполеон
• 1815
II Наполеон (маргаантай)[a]
Хууль тогтоох байгууллагаПарламент
Sénat conservateur
(1814 он хүртэл)
Пэрүүдийн танхим
(1815 оны 4 сарын 22-ноос хойш)
Corps législatif
(1814 оны 6 сарын 4-н хүртэл)
Төлөөлөгчдийн танхим
(1815 оны 4 сарын 22-ноос хойш)
Түүхэн эринФранцын хувьсгалын дайнууд
Наполеоны дайнууд
5 сарын 18, 1804
12 сарын 2, 1804
7 сарын 7, 1807
6 сарын 24, 1812
4 сарын 11, 1814
3 сарын 20 – 7 сарын 7, 1815
Газар нутаг
1812[4]2,100,000 км2
Хүн ам
• 1812
44 сая[5]
Мөнгөний нэгжФранц франк
Өмнө нь
Дараа нь
Анхдугаар Бүгд Найрамдах Франц Улс
Холландын хаант улс
Бүгд Найрамдах Лигури Улс
Андорра
Францын хаант улс
Нэгдсэн Нидерландын б.э. хаант улс
Нидерландын Нэгдсэн Хаант Улс
Neutral Мореснет
Люксембург
Тосканы Их гүнт улс
Андорра
Монако
Эльбагийн вант улс
Бельгийн түр засгийн газар (1814–1815)

Анхдугаар Хаант Улс (Франц: Premier Empire) гэдэг нэр томьёогоор түүхчид Францын түүхийн 1804 оноос 1815 оныг хүртэлх үеийг нэрлэдэг нэршил юм. Улсын албан ёсны нэр нь Францын Хаант Улс (Франц: Empire français). Энэ үед Франц Улс нь эрх зүйн хувьд төвлөрсөн үндсэн хуульт хаант засаглалтай байсан хэдий ч бодит байдал дээр I Наполеон хэмжээгүй эрх мэдэлтэйгээр захирч байв.[6]

  • Leigh Ann Whaley: The impact of Napoleon, 1800–1815: an annotated bibliography. Lanham (Md.) u. a. 1997.
  • Jean Tulard: Nouvelle bibliographie critique des mémoires sur l’époque napoléonienne écrits ou traduits en français. Genève 1991.
  • Jacques-Olivier Boudon: Les élites religieuses à l’époque de Napoléon. Dictionnaire des évèques et vicaires généraux du Premier Empire. Paris 2002, ISBN 2-84736-008-5.
  • Jean Tulard (Hrsg.): Dictionnaire Napoléon. 2., durchges. u. erw. Aufl., Paris 2001, ISBN 2-213-60485-1.
  • Georges Six: Dictionnaire biographique des généraux & amiraux français de la Révolution et de l’Empire: 1792–1814. 2 Bände, Nachdr. der Ausg. Paris 1934, Paris 1999, ISBN 2-901541-06-2.
  • François de Dainville, Jean Tulard (Hrsg.): Atlas administratif de l’Empire français: d’après l’atlas rédigé par ordre du duc de Feltre en 1812. Genève u. a. 1973.
 Commons: Анхдугаар Хаант Улс – Викимедиа зураг, бичлэг, дууны сан
  1. Зөвхөн эцгийнхээ гэрээслэлээр. 6 сарын 23-аас 7 сарын 7-ны хооронд Францыг таван гишүүнээс бүрдсэн Засгийн газрын хороо удирдаж, II Наполеоныг ямар ч албан ёсны үйл ажиллагаанд хэзээ ч эзэн хаан болгон дуудаж байгаагүй ба хаан буцаж ирэхийг хүлээж байхад нэг ч регент томилогдоогүй.[3]
  1. "Decree upon the Term, French Republic". Архивласан огноо 30 September 2022. Татаж авсан: 30 March 2022.
  2. "National Motto of France". French Moments. 7 May 2015. Архивласан огноо 31 May 2023. Татаж авсан: 21 May 2020.
  3. texte, France Auteur du (23 April 1815). "Bulletin des lois de la République française". Gallica. Архивласан огноо 1 April 2021. Татаж авсан: 23 August 2019.
  4. Rein Taagepera (September 1997). "Expansion and Contraction Patterns of Large Polities: Context for Russia". International Studies Quarterly. 41 (3): 501. doi:10.1111/0020-8833.00053. JSTOR 2600793. Архивласан огноо 17 August 2018. Татаж авсан: 2021-08-20.
  5. Иш татахад гарсан алдаа: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named Lyon_Bloomsbury_1994
  6. Günther Haensch, Hans J. Tümmers: Frankreich: Politik, Gesellschaft, Wirtschaft. München 1998, S. 31.