Робер Бадентер

Бадентер на демонстрации за укинување на смртната казна (Париз на 3 февруари 2007 г.)

Робер Бадентер (француски: Robert Badinter; 30 март 1928 — Париз, 9 февруари 2024) е многу ценет француски правник, универзитетски професор и политичар, најчесто познат по својата борба против смртната казна и нечесен живот. Член е на социјалистичката партија (ПС), тој бил во служба како министер за правда, а потоа и претседател на Уставниот совет под Франсоа Митеран. Моментално тој е сенатор во францускиот сенат како претставник на департманот Сенски Висови.

Смртна казна

Во 1965 година, заедно со Жан Дени Бреден, Бадентеровата фирма основана со Бадентеровиот закон, Бредин и партнерите, со која се занимавале до 1981 година. Бадентеровата борба против смртната казна почнала откако била извршена врз Бонтемс Роџерс на 28 ноември, 1972 година. Покрај Клод Буфет, Бонтемс го снимиле затворските чувари и заложничката сестра во текот на побуната во затворот Кларваукус во 1971. По полицискиот метеж, Буфет го расекол грлото на заложниците. Бадентер бил адвокат на Бонтемс, и иако казната е основана по судењето на Буфет дека самиот е убиец, жирито сепак одлучило дека казната на мажот е смртна. Применувањето на смртна казна за личност која не убила го навела Бадентер да тој сам се посвети на укинување на смртната казна.

Во тој контекст, и како адвокат тој прифатил да го брани Патрик Анри. Во јануари 1976 година, осумгодишната Филипа Бертран била киднапирана. Патрик Анри бил приведен многу брзо, но пуштен заради недостаток на докази. Тој дал интервју на телевизија и кажал дека оние кои киднапирале или убиле деца заслужуваат смрт. Неколку дена подоцна, тој повторно бил уапсен заради тоа што лешот на младата Филипа бил пронајден во прекривка под неговиот кревет. Бадентер и Робер Бокилон го бранеле Анри, правејќи го случајот да не е во корист на Анри, меѓутоа против смртната казна. Одбраната го дила случајот, а Анри бил осуден на доживотен затвор.

Смртната казна подоцна повторно била применета во Франција, но тоа ќе стане јавна работа. Помеѓу 1976 и 1981 биле погубени три личности.

Министерски мандат (1981-1986)

Во 1981, Франсоа Митеран бил избран за претседател, а Бадентер бил именуван како министер за правда. Меѓу првите акции бил законот за укинување на смртната казна за било кои злосторства од страна на Францускиот Парламент, за кој Парламентот гласал по расправата на 30 септември, 1981 година.

Во текот на неговиот мандат, тој исто така поминал низ неколку закони, како што се:

• Укинување на „вонредни судења“, како и Сигурност на државниот суд и воени судови за време на мир
• Консолидација на приватната слобода (како што е снижување на годините за пристанување на хомосексуалност или хетеросексуален однос)
• Одобрување на правата на жртвите (било кои осудени лица можат да поднесат жалба пред Европската комисија за човекови права и Европскиот суд за човекови права)
• Развојот на реченици без губиток на слободата (како општ интерес работи за помалите и ситни злосторства)

Тој останал на положбата министер до 18 февруари 1986.

1986-1992

Од март 1986 до март 1995 Бадентер бил претседател на Уставниот совет, а од 24 септември 1995 бил сенатор од департманот Сенски Висови.

Во 1991 година, Бадентер бил именуван од страна на Советот за министри на Европската заедница како член на Арбитражната комисија за мировни конференции на поранешна Југославија. Избран е за претседател на Комисијата по четири други членови, сите претседатели на судовите во Уставот на Европската заедница. Арбитражната комисија донела единаесет совети од „повеќето правни прашања“ кои се раздвоени од СФРЈ.

Ново време

Робер Бадентер ја продолжува борбата против смртната казна во Кина и САД, спротивставувајќи се со петиции во светскиот конгрес против смртната казна.

Во 1989, Бадентер учествувал на познатата француска телевизиска програма „Апострофи“, посветен на човековите права. Говорел за исчезнувањето на тибетската култура во Тибет, Робер Бадентер го користи поимот „културен геноцид“ и е пофален е за обрасците од ненасилниот Тибетски отпор. Бадентер се запознал со далај-ламата повеќепати, посебно во 1998, кога тој го поздравил далај-ламата како "Шампион за човекови права" во 2008 година. Како водач на Арбитражната комисија тој добил голем авторитет меѓу Македонците и другите етнички групи во Република Македонија заради тоа што тој препорачал дека "користењето на името Македонија не може да имплицира територијални барања на било која друга држава" и полно признавање во 1992. Заради тоа, тој бил вклучен во изработката на Охридскиот договор во Република Македонија. Принципот на овој договор е да ги поврзе етничките заедници во националното законодавно тело ( а подоцна и во локалната самоуправа и други државни органи) треба да биде поддржан од двете етнички групи, овој принцип често се нарекува „Бадентеров принцип“.

Тој неодамна се спотивставил на приклучувањето на Турција во ЕУ, на таа основа што Турција можеби нема да биде во состојба да ги почитува правилата на Унијата. Исто така, географската положба на Турција ја претставува земјата како лош кандидат на Унијата, по Бадентер "Зашто Европа да биде соседка со Грузија, Ерменија, Сирија, Иран, Ирак, поранешен Кавказ, односно најопасниот регион на овој пат? Ништо од проектот на основачите не било предвидено во оваа екстензија, јас не се осудувам да кажам 'да' на експанзијата".

Признанија

• 2006: Орден „8 Септември“ (Македонија).

Надворешни врски

• Страница на Бадентер — Сенат на Франција (англиски)