Куба

Република Куба
Република Куба; República de Cubaf
Знаме	Грб
	Гесло: Patria o Muerte(шпански); „Татковината или смрт“
	Химна: La Bayamesa; Бајамеза ; ;
	Местоположба на Куба
Главен град	Хавана; 23°8′N 82°23′W / 23.133° СГШ; 82.383° ЗГД
Најголем град	главниот град
Службен јазик	шпански
Народности	65,05% Европејци, 10,08% Африканци, 23,84% Мулати
Демоним	Кубанец
Уредување	еднопартиска социјалистичка комунистичка држава;
Независност	од Шпанија
Површина
Население
БДП (ПКМ)	проценка за 2008 г.
БДП (номинален)	проценка за 2008 г.
ИЧР (2013)	▬ 0.815; многу висок · 44та
Валута	Кубанско пезо (CUC)
Часовен појас	(UTC-5)
Се вози на	десно
НДД	.cu
Повик. бр.	+53

Куба (шпански: República de Cuba) — најголемата островска земја во групата на Големите Антили. Таа од сите страни е опколена со водите на Атлантскиот Океан на исток, Мексиканскиот Залив на север и Карипското Море на југ. Куба има издолжен облик во правец исток-северозапад долг 1200 км со просечна широчина од 110км. Во овие граници таа зафаќа површина од 110 860 км². На тој простор денес живеат над 11 милиони жители.

Куба има поволна географска положба. Таа преку Флоридскиот Проток најмногу се доближува до САД, преку Јукатанскиот Проток до Мексико, а со протокот Виндвор до Хаити.

Во поглед на релјефот Куба е главно низинска земја. Единствена планина која се издига во јужниот дел е Сиера Маестра. Куба има тропска клима со постојани температури на воздухот од 25°С.

Потекло на поимот

Името „Куба“ потекнува од таинскиот јазик и неговото точно значење не е целосно познато. Називот може да се преведе како „место со изобилна плодна земја“ што на таински би било „кубао“^[7] или како „големо место“ („коабана“).^[8] Покрај ова тврдење, потои уште едно кое тврди дека кога Кристофер Колумбо пристигнал на островот го именувал според стариот град Куба во Португалија.^[9]

Историја

Географија и клима

Куба е средноамерикански островски архипелаг во Карипското Море и Мекисканскиот Залив. Северозападно од Куба се наоѓаат САД, северно се наоѓаат Бахамите, источно се наоѓа Хаити, јужно се наоѓаат Кајманските Острови и Јамајка додека на запад преку заливот е Мексико. Главниот остров на државата е Куба, но во околината се наоѓаат островските групи: Колорадоски Архипелаг на северозапад, Архипелаг Сабана-Камагвеј на север, Хардинас де ла Реина на југ и Канареоски Архипелаг на југозапад. Главниот остров е претежно низински, но пристутен е и планинскиот масив Сиера Маестра. Вкупната површина на Куба изнесува 110.860 км² и има население од 11.451.652. Главен град е Хавана, додека службен јазик е шпанскиот јазик.

Климата на Куба е тропска. Општо гледано од ноември до април е сушна сезона во државата, додека од мај до октомври е влажниот период. Средна температура во Куба е 21 степен целзиусов.

Политички систем

Куба станала социјалистичка република со уставот од 1976 година, но тој устав бил заменет со нов во 1992 година кој се заснова на марксистички, ленинистички и идеите на Фридрих Енгелс.^[4] Уставот ја карактеризира Комунистичката партија на Куба како „водечка сила на општеството и државата“.^[4] Првиот секретар на Комунистичката партија е претседател на државниот совет или наречен претседател на Куба и претседател на советот на министри или порано познат како Премиер на Куба.^[10] Членовите на двата совета се избрани од страна на Националното собрание на народната сила.^[4] Претседателот на Куба исто така е избран од страна на Собранието за мандат од пет години, но без ограничување при кандидирање.^[4]

Врховниот суд на Куба е највисока правна институција во државата. Собранието има капацитет од околу 609 пратеници кои имаат петгодишен мандат.^[4] Собранието заседава двапати годинишно. Во Куба забрането е политичка партија да има политички ангажман како собири, митинзи или кандидирање на пратеници, иако Комунистичката партија досега има забележано такви ангажмани.

Административна поделба

Куба се дели на 14 покраини и една специјална општина (Исла де ла Хувентуд). Овие се дел од историските покраини: Пинар дел Рио, Хабана, Матансас, Лас Вилас, Камагвеј. Покраините се понатаму се поделени на општини.

Од запад кон исток, покраините на Куба се следниве:

Пинар дел Рио
Артемиса
Хавана
Мајабеке
Матансас
Сиенфуегос
Виља Клара
Санкти Спиритус
Сиего де Авила
Камагвеј
Лас Тунас
Гранма
Олгин
Сантјаго де Куба
Гвантанамо
Хувентуд - остров со статус на „специјална општина“

Население, јазик и религија

Според пописот од 2002 година, Куба има население од 11.177.743. Етнички гледано, 7.271.926 се белци, 1.126.894 црнци и 2.778.923 мулати.^[11] Куба исто така е дом на азиско население каде има околу 1% луѓе со азиско потекло, најмногу со кинеско.

Официјално Куба е атеистичка држава, но на териоријата на државата се практикуваат поголем број религии. Најдоминантна религија во државата е католицизмот^[12]

Христијани - 6,665,920
Без Религија - 2,589,800
Хиндуисти - 22,520
Народна Религија - 1,959,240

Верници во Куба

Христијани			59,20 %
Без Религија			23,00 %
Хиндоисти			0,20 %
Народна Религија			17,40 %

Стопанство

Од полјоделските култури во Куба најмногу се одгледува шеќерна трска, потоа: тутун, кафе, ананас, банани, лимони, портокали и др. По производство на шеќер Куба го зазема првото место во светското производство. Во помали количини се одгледува: пченка, ориз, градинарски производи, овошје и др. Рудното богатство во Куба се состои од големи резерви на железна руда (околу 3,5 милијарди тони), потоа на: бакар, хром, манган, злато, нафта и др. На основа на рудното богатство многу индустриски гранки се во развој. Од нив најразвиени се прехранбената (производство на шеќер во повеќе од 200 фабрики), потоа тутунската, текстилната, хемиската, градежната индустрија и др. Во поново време подигнати се повеќе рафинерии на нафта и др.

Во надворешната трговија Куба извезува: шеќер, кафе, пури, ананас, банани и др. а увезува: машини, автомобили и др.

Во Куба значајна стопанска гранка е туризмот. Пријатната клима и долгите песочни плажи секоја година привлекуваат сè поголем број туристи.

Култура

Кубанската култура е доста богата и има силни влијанија од Шпанија и Африка. Спортот е една од најголемите преокупации на народот. Поради поранешната блискост со САД, во Куба се популарни спортови кои се среќаваат во Северна Америка. Најпопуларен спорт е безбол, но доста популарни споротви се и одбојка, кошарка, крикет, атлетика и бокс.

Кубанската музика е доста богата и е еден вид симбол за кубанската култура. Главен елемент во кубанската музика е сон што е основа за голем број музички правци, како: салса, румба и мамбо. Исто така, позната е кубанската ча-ча-ча.

Куба како тема во уметноста и во популарната култура

„Поетот пристига во Хавана“ - циклус песни на шпанскиот поет Федерико Гарсија Лорка.^[13]
„Песната на кубанските Црнци“ (Son de negros en Cuba) - песна на шпанскиот поет Федерико Гарсија Лорка.^[14]
„Куба“ - песна на хрватскиот рок-музичар Дарко Рундек од 2002 година.^[15]

Поврзано

Наводи

↑ „Cuban Peso Bills“. Central Bank of Cuba. Архивирано од изворникот на 2009-03-07. Посетено на 2009-09-07.
↑ „National symbols“. Government of Cuba. Посетено на September 7, 2009.
↑ „Census of population and homes“ (шпански). Government of Cuba. 16 септември 2002. Посетено на 2009-09-07.
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 ^4,4 ^4,5 „The Constitution of the Republic of Cuba“. National Assembly of People's Power. Посетено на 2007-01-29.
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 „Cuba“. The World Factbook. CIA. Архивирано од изворникот на 2011-10-24. Посетено на 2009-04-06.
↑ „Human Development Report 2014“ (PDF). United Nations Development Programme. 2014. Посетено на 2014-07-24.
↑ Alfred Carrada, The Dictionary of the Taino Language (plate 8)
↑ „Dictionary – Taino indigenous peoples of the Caribbean Dictionary --“. Архивирано од изворникот на 2008-04-30. Посетено на 2010-04-26.
↑ da Silva, Manuel L. and Silvia Jorge da Silva. (2008). Christopher Columbus was Portuguese, Express Printing, 396pp. ISBN 978-1-60702-824-6.
↑ „Country profile: Cuba“. BBC News. 20 август 2009. Посетено на 2009-09-07.
↑ DePalma, Anthony (1998 5). „Cuban Site Casts Light on an Extinct People“. New York Times. Посетено на 2006-07-09. Проверете ги датумските вредности во: |year= (help)
↑ David Einhorn (31 март 2006). „Catholic church in Cuba strives to re-establish the faith“. National Catholic Reporter. Посетено на 2009-09-07.
↑ Федерико Гарсија Лорка, Неверна жена. Скопје: Македонска книга, Култура, Мисла, Наша книга, 1982.
↑ Федерико Гарсија Лорка, Неверна жена. Скопје: Македонска книга, Култура, Мисла, Наша книга, 1982, стр. 126-127.
↑ Discogs Darko Rundek ‎– Ruke (пристапено на 7 август 2019)

Надворешни врски

Влада на Куба
Шеф на држава и кабинет на министри Архивирано на 15 мај 2012 г.
„Светска книга на факти“ на ЦИА — запис за „Куба“ (англиски)
Куба на UCB Архивирано на 30 август 2008 г.
Куба на Curlie (англиски)
Политичка карта на Куба
Добредојдовте на Куба Архивирано на 1 февруари 2010 г.
Слики за Куба Архивирано на 9 август 2010 г.

[1] „Cuban Peso Bills“. Central Bank of Cuba. Архивирано од изворникот на 2009-03-07. Посетено на 2009-09-07.

[2] „National symbols“. Government of Cuba. Посетено на September 7, 2009.

[census-3] „Census of population and homes“ (шпански). Government of Cuba. 16 септември 2002. Посетено на 2009-09-07.

[constitution-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 ^4,4 ^4,5 „The Constitution of the Republic of Cuba“. National Assembly of People's Power. Посетено на 2007-01-29.

[factbook-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 „Cuba“. The World Factbook. CIA. Архивирано од изворникот на 2011-10-24. Посетено на 2009-04-06.

[HDI-6] „Human Development Report 2014“ (PDF). United Nations Development Programme. 2014. Посетено на 2014-07-24.

[7] Alfred Carrada, The Dictionary of the Taino Language (plate 8)

[8] „Dictionary – Taino indigenous peoples of the Caribbean Dictionary --“. Архивирано од изворникот на 2008-04-30. Посетено на 2010-04-26.

[9] Silva, Manuel L. and Silvia Jorge da Silva. (2008). Christopher Columbus was Portuguese, Express Printing, 396pp. ISBN 978-1-60702-824-6.

[10] „Country profile: Cuba“. BBC News. 20 август 2009. Посетено на 2009-09-07.

[11] DePalma, Anthony (1998 5). „Cuban Site Casts Light on an Extinct People“. New York Times. Посетено на 2006-07-09. Проверете ги датумските вредности во: |year= (help)

[catholic-12] David Einhorn (31 март 2006). „Catholic church in Cuba strives to re-establish the faith“. National Catholic Reporter. Посетено на 2009-09-07.

[13] Федерико Гарсија Лорка, Неверна жена. Скопје: Македонска книга, Култура, Мисла, Наша книга, 1982.

[14] Федерико Гарсија Лорка, Неверна жена. Скопје: Македонска книга, Култура, Мисла, Наша книга, 1982, стр. 126-127.

[15] Discogs Darko Rundek ‎– Ruke (пристапено на 7 август 2019)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]