Valabe
Ny valabe dia fomba amam-panaon' ny Malagasy taloha tamin' ny faritra sasany sy tamin' ny fotoam-piravoravoana sasany, anisan' izany ny Fandroan' andriana, teto Madagasikara, izay nahazoana miliba manao firaisana ara-nofo na amin' olona avy amin' ny saranga inona na amin' olona avy amin' ny saranga inona[1] [2].
Amin' ny alina mialoha ny andro hanatanterahana ny Fandroana, izay fihavaozana ara-tandindona, dia misy ny fanaovana valabe[3]. Nanomboka tamin-dRadama II (1861-1863) anefa dia tsy nankalazaina intsony ny Fandroana amin' ny Alahamadibe, noho izy nanaraka ny fivavahana kristiana izay nifanohitra amin' ny fanandratana ny sampy masina 12, nifanohitra amin' ny fanaovana lapabe sy kimandrimandry fanao mandritra ny andro tsy maty, ary amin' ny fanaovana sorona eny amin' ny fasana. Tamin-dRanavalona III (1881-1896) dia efa tsy nankalazaina intsony ny Fandroana sy ny Alahamadibe ka foana tanteraka tamin' izay ny valabe sy ny lapabe.
Fanao tany amin' ny faritra maro teto Madagasikara ny valabe na lapabe na kimandrimandry. Maro ny faritra efa niala amin' izany fanao izany, indrindra amin' ny fotoan' ny firavoravoana nentim-paharazana izay anaovana fankalazana fara tampony toy ny famorana faobe na ny fahatsiarovana ny mpanjaka efa niamboho.
Jereo koa
[hanova | hanova ny fango]Rohy ivelany
[hanova | hanova ny fango]- "Il y a 100 ans : Fiandravasana", cultmada.blogspot.com
Loharano sy fanamarihana
[hanova | hanova ny fango]- ↑ Rajemisa-Raolison Régis, "Valabe", in Rakibolana malagasy, 1985.
- ↑ Abinal Antoine et Malzac Victorin, "Valabe", Dictionnaire malgache-français, 1888.
- ↑ Larson, Pier M. (1999), "A cultural politics of bedchamber construction and progressive dining in Antananarivo: ritual inversions during the fandroana of 1817", in Middleton, Karen (ed.), Ancestors, Power and History in Madagascar, Leiden, The Netherlands: Brill, pp. 37–70, ISBN 978-90-04-11289-6, retrieved March 3, 2010