Schwa
| Quest articol chi l'è scrivuu in Koiné occidentala. |
Gràfica
| IPA – number | 322 |
| IPA – text | ə |
| IPA – image | 
|
| entity | ə |
| X-SAMPA | @ |
| Kirshenbaum | @ |
 Sound sample (Jutt·infurmaziòn)
| |
|---|---|
Ul tèrmin
Ul tèrmin schwa (parnunziaa/ʃwɑː/), che al è la trascrizziun d'una parola ebràica (שווא) (significaant « zero », « nieent »), l'è impiegaa in linguística e in funulugía cun dò significazziun:
- una vucala neutrala, mía acentada e senza tun in impòrta-mía quaal léngua; da spess, ma mía sempru, a l'è una vucala médio-centrala (rutundada u no). Sti vucall a inn suveent trascrivütt cul símbul ə, tòolt dal IPA (International phonetic alphabet), senza tegní cüünt da la suva valuur funética reala.
- la vucala medio-centrala mía rutundada al milieu da la carta di vucall, acentada u mía acentada. In cheest caas, ul tèrmin vucala medio-centrala al pöö vess duvraa in scambi che schwa, a evitá da l'ambigüitaa. Da plüü, anca ul símbul ə al è cjamaa schwa.
Chesta vucala la sa trœva da spess in pusizziun atònica in di lengui rumànich, cuma ul rumantsch, ul català di varietaa piemuntees, purtughees da Lisbona, ul rumeen, ul napuletan evi.
La sa pöö truvá anca in pusizziun tònica in di varietaa da la lengua lumbarda, particülarmeent inti dialett da la pruvenza da Pavía e Varees.
La esisteva anca in francees, però la s'è trasfurmada in « e caduc (français) » (ou « e müta »), che la sa parnunzia [ö] u la sa fa sentí par nieent; in la resgjun da la lenguadoc però, a l'è ancamò ben preseent in francees, suratütt in pusizziun finala.
La sa trœva natüralmeent anca in inglees, in dúe la realiza la püpaart di vucaal atònich.
Ul símbul Schwa
Ul símbul Schwa ə al è duvraa cuma graféma in difereent lengui:
- In Azeri la representa una vucala a anteriuur /æ/.
Però, duvraant ə, la lengua Azeri la gh'a di prubleem cul standard Tüürch, inscí a li vöölt 'ä' al veen duvraa in scambi;
- In l'alfabett Latin da la lengua Cecena. Ul duvrá cheest alfabett al è puliticameent significaant, par che la Russia la preferiss che al vegna duvraa l alfabett cirílich.
- In la trasliterazziun Latina da l Avestan. La vucala lunga curespundeent a l'è scrivüda cuma schwa-macron ə̄;
- In di alfabett cirílich, e.g. Kazakh, Bashkir, Udmurt e òltri lengui da l'ex-USSR; videe Schwa (Cirílich).