Atmosfeer

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mofers. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

d'n Atmosfeer is 't totaal van de gase die zich óm e bepaoldj, vas hieëmellichaam bevinje. d'n Atmosfeer van de Aerd wuuertj ouch waal d'n aerdatmosfeer of dampkrink geneump. Ouch al anger planete van ós zónnestèlsel höbben 'nen atmosfeer.

De gase in d'n atmosfeer waeren aangetróg door 't zwaordjekrachsvèldj van 't hieëmellichaam en waere zoea vasgehaje. De lichter gase, wie waterstóf, kinnen 'n snelheidsverdeiling höbbe die veur e deil groeater is es de óntsnappingssnelheid; dees gase zölle den lankzaam oet d'n atmosfeer verdwiene.

Aerdatmosfeer

Ozen atmosfeer, dae dus ouch waal d'n dampkrink geneump wuuerdj, hèltj de planeet op 'n confortabel temperatuur (zoeaget vieftieën gräöj) doordet d'r de wörmdje vanne Zón toet oppe gróndj leet doordringen en 't veurkump det de oetgaondje wörmdje nao de ruumdje óntsnap. 't Daeke van lóch is hieël erg dön vergeleke mit de Aerd. Dees lèste haet namelik 'ne straol van róndje 6370 km, wie d'n atmosfeer "slechs" 1000 km diek is. d'n Dampkrink kin men in veer laogen opdeile: d'n troposfeer, de stratosfeer, de mesosfeer en d'n ionosfeer. 't Waer speeltj zich aaf in de laog dae 't kórts bie de Aerd ligk: d'n troposfeer. De diekdje vannen troposfeer varieertj van tieën km ane poeale toet zestieën km inne gebiede róndjen aevenieër en is de wermste en vóchtigste laog vannen dampkrink.