1849
Uiterlijk
1849 (MDCCCXLIX) waor e gewoen jaor wat begós op 'ne maondag op de Gregoriaanse kalender.
Gebäörtenisse
[bewirk | brón bewèrke]- 2 fibberwarie-11 fibberwarie - Opreur van de weversj in Gemert (N.Br.). De plaatsj wirt bienao tweë maonje lank door 't leger bezat.
- 17 miert - Prins van Oranje Willem III volg zien vader, Willem II, op es Keuning der Nederlande.
- 13 april - Hongarije wirt ein repebliek.
- 13 mei - Groathertog Leopold mót vluchte oet Bade, wo ein veurluipige revolutionaire regering 't hef in henj nump.
- 5 juni - Denemarke kriet ein nuuj gróndjwèt en wirt ein parlementaire democratie.
- 28 juni - In Nederlandj óntsjteit 't populair jóngeredrenkske Goldstrike.
- 23 juli - Troepe van de Groathertog van Bade hernumme Karlsruhe. De leijers van de revelutie waere geëxecuteerd.
- 6 oktober - Executie in Hongarije van de eësjte minister Lajos Batthyány en van de dertieën martelaere van Arad.
- 1 november - 't Kabinèt De Kempenaer - Donker Curtius treujt aaf nao gebrek aan euvereinsjtömming mèt de meërderheid van de Tweëde Kamer.
- 1 november - Johan Rudolph Thorbecke en zien eësjte kabinèt beginne aan hun werk.
- zónger datum
- De Britse archeoloog Layard besjrief zien óntdèkking van Kalhu in Assyrië. Hoewaal dit in werkelikheid 't Biebelse Calah is, zaet hae de sjtad Nineveh gevónje te höbbe. Zien aankóndiging veroarzaak groate opsjödding en eine aanzeenlikke greuj in de belangsjtèlling veur opgravinge in Irak.
- Dominee Heldring rich 't Asyl Steenbeek op, ein opvanghoes veur "gevalle boetvaerdige vrouwe".
- De eësjte Belzje poszegel versjient.
Gebore
[bewirk | brón bewèrke]- 8 jannewarie - Otto Kahler, Oasteriekse arts. Besjreef multipel myeloom (krenkde van Kahler) (gesjtorve 1893)
- 20 jannewarie - Marie van Sakse-Weimar-Eisenach, Duutsje vorstin (gesjtorve 1922)
- 22 jannewarie - August Strindberg, Zjweedse sjriever (gesjtorve in 1912)
- 17 miert - Charles F. Brush, Amerikaanse oetvènjer en elektrotechnicus (gesjtorve 1929)
- 27 juli - John Hopkinson, Britse natuurkundige en elektrotechnicus (gesjtorve 1898)
- 2 augustus - Maria Pia van Bourbon-Sicilië (gesjtorve 1882)
- 14 september - Ivan Pavlov, Russische psycholoog (gesjtorve 1936)
- 29 november - John Ambrose Fleming, Èngelsje elektrotechnicus en natuurkundige (gesjtorve 1945)
Gesjtorve
[bewirk | brón bewèrke]- 6 jannewarie - Hartley Coleridge (52), Èngelsje dichter
- 8 fibberwarie - France Prešeren (48), Sloveense dichter
- 15 fibberwarie - Pierre-François Verhulst (44), Belzje wiskundige
- 14 miert - Willem II (56), Keuning der Nederlande
- 10 mei - Katsushika Hokusai (88), Japanse ukiyo-e-kunstenaer
- 11 mei - Otto Nicolai (48), Duutsje componist
- 22 mei - Maria Edgeworth (82), Britse sjriefster
- 15 juni - James Knox Polk (53), èlfde president van de Verenigde Sjtate
- 12 juli - Dolley Madison (81), First Lady (vrouw van de Amerikaanse president James Madison)
- 31 juli - Sándor Petőfi (26), Hongaarse dichter
- 13 oktober - Berend Slingenberg (80), eësjte burgemeister van Coevorde
- 17 oktober - Fryderyk Chopin (39), Poolse componist en pianist
- 12 december - Marc Isambard Brunel (80), Frans-Britse ingenieur
- 19 december - Anne Brontë (29), Britse sjriefster
Meziek
[bewirk | brón bewèrke]- Franz Liszt componeert zien pianoconcert in Es nr. 1.
- Giuseppe Verdi sjrief de opera Luisa Miller.