Op den Inhalt sprangen

Elsass: Ënnerscheed tëscht de Versiounen

Vu Wikipedia
Inhalt geläscht Inhalt derbäigesat
k r2.7.2) (Bot Derbäi setzen: xmf:ელზასი
k k
 
(42 Tëscheversioune vun 15 Benotzer ginn net gewisen)
Linn 1: Linn 1:
{{SkizzGeoFR}}
{{SkizzGeoFR}}
{{Infobox Franséisch Regioun|
{{FranséischRegioun|
|Regioun = Elsass
|Regioun = Elsass
|Wopen = [[Fichier:Flag of Alsace.svg|150px]]
|Wopen = [[Fichier:Flag of Alsace.svg|150px]]
|Departementer = [[Departement Haut-Rhin|Haut-Rhin (67)]] , [[Departement Bas-Rhin|Bas-Rhin (68)]]
|Departementer = [[Departement Haut-Rhin|Haut-Rhin (67)]], [[Departement Bas-Rhin|Bas-Rhin (68)]]
|Préfecture = [[Stroossbuerg]]
|Préfecture = [[Stroossbuerg]]
|Awunner = 1 794 000
|Awunner = 1 794 000
Linn 15: Linn 15:
|Kaart = [[Fichier:Alsace map.png]]
|Kaart = [[Fichier:Alsace map.png]]
}}
}}
[[Fichier: Dialectes Alsace.PNG|thumb|Déi germanesch an franco-romanesch Dialektgruppen am Elsass]]
[[Fichier:Dialectes Alsace.PNG|thumb|Déi germanesch a franco-romanesch Dialektgruppen am Elsass]]
Den '''Elsass''', (offiziell '''Alsace''' op [[franséisch]], '''s'Elsass''' op [[elsässesch]], '''das Elsass''' op [[däitsch]]), ass eng franséisch Regioun déi aus den zwéin Departementer [[Departement Haut-Rhin|Haut-Rhin]] a [[Departement Bas-Rhin|Bas-Rhin]] besteet.
Den '''Elsass''', (''Alsace'' op [[Franséisch]], ''s'Elsass'' op [[Elsässesch]], ''das Elsass'' op [[Däitsch]]), ass eng fréier franséisch Regioun déi aus den zwéin Departementer [[Departement Haut-Rhin|Haut-Rhin]] a [[Departement Bas-Rhin|Bas-Rhin]] bestoung.


Ganz vill Leit am Elsass, besonnesch um Land, schwätzen nach ëmmer een däitschen Dialekt, an an der Regioun ginn och haut nach al "däitsch" Bräicher geflegt, wat dem Gebitt eng gewëssen Eegenaart bannent dem franséischen Ensembel gëtt.
En ettlech Leit am Elsass, besonnesch um Land, schwätzen nach ëmmer een däitschen Dialekt, an an der Regioun ginn och haut nach al "däitsch" Bräich gefleegt, wat dem Gebitt eng gewëssen Eegenaart bannent dem franséischen Ensembel gëtt.

Am Kader vun enger territorialer Reform gouf den Elsass mat [[Loutrengen]], a [[Champagne-Ardenne]] den 1. Januar 2016 zu enger neier, méi grousser Regioun fusionéiert, déi ewell den Numm [[Grand Est]] huet.


== Geschichtlech Anekdoten ==
== Geschichtlech Anekdoten ==
Den Hans Georg vun Zedlitz, ee vun den deemolege Stroossbuerger Stadmeeeschteren a Mann vun der Maria Esther vu [[Müllenheim]], huet am Joer 1681 versicht Hëllef aus dem [[Hellegt Réimescht Räich vun Däitscher Natioun|Hellege Réimesche Räich vun Däitscher Natioun]] géint d'Zaldote vum franséische Kinnek [[Louis XIV. vu Frankräich|Louis XIV.]] ze kréien, mee ëmsoss. Esou ass den 30. September 1681 déi bekannt ''Kapitulatiounsurkund vun [[Illkirch-Graffenstaden|Illkirch]]'' ënnerschriwwe ginn, an d'Elsass ass vum Räich of u [[Frankräich]] gefall.
Den Hans Georg vun Zedlitz, ee vun den deemolege Stroossbuerger Stadmeeeschteren a Mann vun der Maria Esther vu [[Müllenheim]], huet am Joer 1681 versicht Hëllef aus dem [[Hellegt Réimescht Räich vun Däitscher Natioun|Hellege Réimesche Räich vun Däitscher Natioun]] géint d'Zaldote vum franséische Kinnek [[Louis XIV. vu Frankräich|Louis XIV.]] ze kréien, ëmsoss. Sou ass den 30. September 1681 déi bekannt ''Kapitulatiounsurkund vun [[Illkirch-Graffenstaden|Illkirch]]'' ënnerschriwwe ginn, an d'Elsass ass vum Räich of u [[Frankräich]] gefall.


Den [[Territoire de Belfort]] huet fréier och zum Elsass gezielt.
Den [[Territoire de Belfort]] huet fréier och zum Elsass gezielt.
Linn 27: Linn 29:
== Autonomismus ==
== Autonomismus ==


Am Elsass gëtt et scho laang eng gewëssen Traditioun vun [[Autonomismus]]. Et däerf een s'awer net iwwerschätzen, well bekannterweis sinn déi allermeescht Elsässer zefridde mat hirer franséischer Nationalitéit.
Am Elsass gëtt et scho laang eng gewëssen Traditioun vun [[Autonomismus]]. Et däerf ee s'awer net iwwerschätzen, well déi allermeescht Elsässer sinn zefridde mat hirer franséischer Nationalitéit.


Och tëscht 1871 an 1918, wéi d'Elsass mat engem Deel vu Loutrengen als [[Reichsland Elsass-Loutrengen|Reichsland]] zu Däitschland gehéiert huet, hunn d'Elsässer gréistendeels, grad ewéi hir gewielte Vertrieder am franséische Parlament, vehement géint d'Annexioun protestéiert. Ganz vill hunn och mat hire Féiss géint Däitschland gestëmmt: si si fortgezunn, fir sech an der "France de l'intérieur" néierzeloossen an deemno weiderhi Fransousen ze bleiwen.
Och tëscht 1871 an 1918, wéi d'Elsass mat engem Deel vu Loutrengen als Reichsland zu Däitschland gehéiert huet, hunn d'Elsässer gréisstendeels, grad wéi hir gewielt Vertrieder am franséische Parlament, vehement géint d'Annexioun protestéiert. Ganz vill hunn och mat hire Féiss géint Däitschland gestëmmt: si si fortgezunn, fir sech an der "France de l'intérieur" néierzeloossen an deemno weiderhi Fransousen ze bleiwen.


Ënnert déi wéineg Autonomisten oder souguer Separatisten, mësche sech leider och mol aner, extremistesch Aktivisten. Esou huet d'franséisch Regierung 1993 eng Neonazi-Grupp opgeléist, déi "Heimattreuen-Vereinigung Elsass" geheescht a mat däitsche Schwësterorganisatioune geschafft huet <ref>''Luxemburger Wort'' vum 2. September 1993</ref>.
Ënner déi wéineg Autonomisten oder souguer Separatisten, mësche sech leider och mol aner, extremistesch Aktivisten. Sou huet d'franséisch Regierung 1993 eng Neonazi-Grupp opgeléist, déi "Heimattreuen-Vereinigung Elsass" geheescht huet a mat däitsche Schwësterorganisatioune geschafft huet <ref>''Luxemburger Wort'' vum 2. September 1993</ref>.


Den 31. Oktober 2009 ass déi regionalistesch Partei ''Unser Land - Le Parti Alsacien'' gegrënnt ginn, déi d'Zil verfollegt, d'Elsass z'eenegen an onofhängeg ze maachen. An enger Stéchwal huet den [[David Heckel]] de 27. Mäerz 2011 géint de [[Simon Schmidt]] ([[UMP]]) mat 54,79 % vun de Stëmme gewonnen an ass domat zum neie Generalrot (''conseiller général'') vum [[Canton de Sarre-Union|Kanton Sarre-Union]] gewielt ginn.
Den 31. Oktober 2009 ass déi regionalistesch Partei ''Unser Land - Le Parti Alsacien'' gegrënnt ginn, déi d'Zil verfollegt, d'Elsass z'eenegen an onofhängeg ze maachen.


== Literatur ==
== Literatur ==
* Michael Erbe, ''Das Elsass - Historische Landschaft im Wandel der Zeiten'' ; Stuttgart, 2002.
* Michael Erbe, ''Das Elsass - Historische Landschaft im Wandel der Zeiten'' ; Stuttgart, 2002.
* [[Georges Bischoff]] (mam [[Christophe Simon]] a mam Zeechner [[Jacques Martin]]), ''Histoire d'Alsace'' ; Stroossbuerg (La Nuée Bleue & DNA), 2001; ISBN 2-7165-0438-5
* Kollektiv (~50 Auteuren), ''Alsace, terre rhénane, porte de l'Europe'' ; Revue ''Historiens & Géographes'' , Nr. 347 / Februar 1995 ; 498 Säiten; ISSN 004675X
* Kollektiv (~50 Auteuren), ''Alsace, terre rhénane, porte de l'Europe'' ; Revue ''Historiens & Géographes'', Nr. 347 / Februar 1995 ; 498 Säiten; ISSN 004675X
* L. Sittler, ''L'Alsace, terre d'histoire'' ; Colmar, 1972.
* L. Sittler, ''L'Alsace, terre d'histoire'' ; Colmar, 1972.
* Ph. Dollinger, J.-J. Hatt, F. L'Huillier, G. Livet, R. Marx & F. Rapp, ''Histoire de l'Alsace'' ; Toulouse (Privat), 1970.
* Ph. Dollinger, J.-J. Hatt, F. L'Huillier, G. Livet, R. Marx & F. Rapp, ''Histoire de l'Alsace'' ; Toulouse (Privat), 1970.
Linn 48: Linn 51:
|Kapitulatiounsurkund vun Illkirch
|Kapitulatiounsurkund vun Illkirch
|}
|}
==Um Spaweck==
{{Commonscat|Alsace}}


== Um Spaweck ==
{{Commonscat|Alsace|{{PAGENAME}}}}


{{Arrondissementer Elsass}}
{{FranceReg}}
{{Referenzen}}
{{Referenzen}}
{{Navigatioun Regiounen a Frankräich}}


[[Kategorie:Elsass| ]]
[[Kategorie:Elsass| ]]

[[af:Elsas]]
[[als:Elsass]]
[[ang:Elsass]]
[[ar:ألزاس]]
[[an:Alsacia]]
[[roa-rup:Alsace]]
[[frp:Alzace]]
[[ast:Alsacia]]
[[bn:আল্‌জাস]]
[[zh-min-nan:Alsace]]
[[be:Эльзас]]
[[be-x-old:Эльзас]]
[[bar:Elsass]]
[[bs:Alsace]]
[[br:Elzas]]
[[bg:Елзас]]
[[ca:Alsàcia]]
[[cv:Эльзас]]
[[ceb:Alsace]]
[[cs:Alsasko]]
[[co:Alsazia]]
[[cy:Alsace]]
[[da:Alsace]]
[[pdc:Elsass]]
[[de:Elsass]]
[[et:Alsace]]
[[el:Αλσατία]]
[[en:Alsace]]
[[es:Alsacia]]
[[eo:Alzaco]]
[[eu:Alsazia]]
[[fa:آلزاس]]
[[fr:Alsace]]
[[fy:Elsas]]
[[gl:Alsacia]]
[[ko:알자스]]
[[hy:Էլզաս]]
[[hr:Elzas]]
[[io:Alzacia]]
[[id:Alsace]]
[[ia:Alsatia]]
[[os:Эльзас]]
[[is:Elsass]]
[[it:Alsazia]]
[[he:אלזס]]
[[jv:Alsace]]
[[pam:Alsace]]
[[ka:ელზასი]]
[[kk:Эльзас]]
[[kw:Alsass]]
[[sw:Alsace]]
[[ht:Alzas]]
[[ku:Elsas]]
[[lad:Alsasia]]
[[la:Elisatia]]
[[lv:Elzasa]]
[[lt:Elzasas]]
[[lmo:Alsasia]]
[[hu:Elzász]]
[[mk:Алзас]]
[[mr:अल्सास]]
[[xmf:ელზასი]]
[[ms:Alsace]]
[[nl:Elzas]]
[[ja:アルザス地域圏]]
[[no:Alsace]]
[[nn:Alsace]]
[[nrm:Alsache]]
[[oc:Alsàcia]]
[[pfl:Elsaß]]
[[pnb:السائس]]
[[pms:Alsassia]]
[[pl:Alzacja]]
[[pt:Alsácia]]
[[ro:Alsacia]]
[[qu:Alsace]]
[[ru:Эльзас]]
[[sq:Alsasa]]
[[scn:Alsazzia]]
[[simple:Alsace]]
[[sk:Alsasko]]
[[sl:Alzacija]]
[[sr:Алзас]]
[[sh:Alsace]]
[[fi:Alsace]]
[[sv:Alsace]]
[[th:แคว้นอาลซัส]]
[[tr:Alsace]]
[[uk:Ельзас]]
[[vec:Alsazia]]
[[vi:Alsace]]
[[war:Alsace]]
[[zh:阿尔萨斯]]

Aktuell Versioun vum 09:12, 11. Okt. 2024

Dëse Geographiesartikel iwwer Frankräich ass eréischt eng Skizz. Wann Dir méi iwwer dëst Theema wësst, sidd Dir häerzlech invitéiert, aus dëse puer Sätz e richtegen Artikel ze schreiwen. Wann Dir beim Schreiwen Hëllef braucht, da luusst bis an d'FAQ eran.
Elsass
Land Frankräich
Departementer Haut-Rhin (67), Bas-Rhin (68)
Prefecture Stroossbuerg
Awunner 1 794 000
Bevëlkerungsdicht 217 Aw./km²
Fläch 8 280 km²
Arrondissementer 13
Kantonen 75
Gemengen 904
Déi germanesch a franco-romanesch Dialektgruppen am Elsass

Den Elsass, (Alsace op Franséisch, s'Elsass op Elsässesch, das Elsass op Däitsch), ass eng fréier franséisch Regioun déi aus den zwéin Departementer Haut-Rhin a Bas-Rhin bestoung.

En ettlech Leit am Elsass, besonnesch um Land, schwätzen nach ëmmer een däitschen Dialekt, an an der Regioun ginn och haut nach al "däitsch" Bräich gefleegt, wat dem Gebitt eng gewëssen Eegenaart bannent dem franséischen Ensembel gëtt.

Am Kader vun enger territorialer Reform gouf den Elsass mat Loutrengen, a Champagne-Ardenne den 1. Januar 2016 zu enger neier, méi grousser Regioun fusionéiert, déi ewell den Numm Grand Est huet.

Geschichtlech Anekdoten

[änneren | Quelltext änneren]

Den Hans Georg vun Zedlitz, ee vun den deemolege Stroossbuerger Stadmeeeschteren a Mann vun der Maria Esther vu Müllenheim, huet am Joer 1681 versicht Hëllef aus dem Hellege Réimesche Räich vun Däitscher Natioun géint d'Zaldote vum franséische Kinnek Louis XIV. ze kréien, mä ëmsoss. Sou ass den 30. September 1681 déi bekannt Kapitulatiounsurkund vun Illkirch ënnerschriwwe ginn, an d'Elsass ass vum Räich of u Frankräich gefall.

Den Territoire de Belfort huet fréier och zum Elsass gezielt.

Am Elsass gëtt et scho laang eng gewëssen Traditioun vun Autonomismus. Et däerf ee s'awer net iwwerschätzen, well déi allermeescht Elsässer sinn zefridde mat hirer franséischer Nationalitéit.

Och tëscht 1871 an 1918, wéi d'Elsass mat engem Deel vu Loutrengen als Reichsland zu Däitschland gehéiert huet, hunn d'Elsässer gréisstendeels, grad wéi hir gewielt Vertrieder am franséische Parlament, vehement géint d'Annexioun protestéiert. Ganz vill hunn och mat hire Féiss géint Däitschland gestëmmt: si si fortgezunn, fir sech an der "France de l'intérieur" néierzeloossen an deemno weiderhi Fransousen ze bleiwen.

Ënner déi wéineg Autonomisten oder souguer Separatisten, mësche sech leider och mol aner, extremistesch Aktivisten. Sou huet d'franséisch Regierung 1993 eng Neonazi-Grupp opgeléist, déi "Heimattreuen-Vereinigung Elsass" geheescht huet a mat däitsche Schwësterorganisatioune geschafft huet [1].

Den 31. Oktober 2009 ass déi regionalistesch Partei Unser Land - Le Parti Alsacien gegrënnt ginn, déi d'Zil verfollegt, d'Elsass z'eenegen an onofhängeg ze maachen.

  • Michael Erbe, Das Elsass - Historische Landschaft im Wandel der Zeiten ; Stuttgart, 2002.
  • Georges Bischoff (mam Christophe Simon a mam Zeechner Jacques Martin), Histoire d'Alsace ; Stroossbuerg (La Nuée Bleue & DNA), 2001; ISBN 2-7165-0438-5
  • Kollektiv (~50 Auteuren), Alsace, terre rhénane, porte de l'Europe ; Revue Historiens & Géographes, Nr. 347 / Februar 1995 ; 498 Säiten; ISSN 004675X
  • L. Sittler, L'Alsace, terre d'histoire ; Colmar, 1972.
  • Ph. Dollinger, J.-J. Hatt, F. L'Huillier, G. Livet, R. Marx & F. Rapp, Histoire de l'Alsace ; Toulouse (Privat), 1970.
Kapitulatiounsurkund vun Illkirch
Commons: Elsass – Biller, Videoen oder Audiodateien

Referenzen

[Quelltext änneren]
  1. Luxemburger Wort vum 2. September 1993