Vesica urinaria
Cave: notitiae huius paginae nec praescriptiones nec consilia medica sunt. |
Vesica urinaria | ||
---|---|---|
Cognitores | ||
TA | A08.3.01.001 | |
Anatomia | ||
Collocatio vesicae urinariae (russae pictae) in viro |
Vesica urinaria[1] (TA: A08.3.01), pars systematis urogenitalis ac systematis urinarii, est membrum corporis hominis ac animalium. Sita est vesica in cavitate pelvis, sub peritoneum, igitur vesica urinaria est organum subperitoneale. Accipit urinam in cavitate suo ab utroque rene perpetuo confectam, eandem continet et mictionem regularem permittit[2]. Ergo vesica urinaria est organum cavum quoque. Superficies cavitatis vesicae de urothelio, epithelio transitionali, constituta est. Intra parietem fibrae musculares facultatem vesicae contractionis abunde inveniuntur, quod vesicam urinariam organum musculare ostendit.
Variat vesicae magnitudo affluxu ab renibus per ureteres constanter, et effluxu trans musculos sphincteres et internum et externum per urethram foras. In feminis magnitudo vesicae paulum maior fieri potest. Cum pressio intra vesicae cavitatem supra 18-20 mm H2 crescit, signa necessitatis mingendi per medullam spinalem in cerebrum mittuntur. Mictio, emissio urinae foras, simul et relaxatione musculorum sphincterium et contractione tunicae muscularis vesicae (musculi detrusoris vesicae), fit.
Examen medicum per diversos modos bene succedat: per narrationem, an tensio, an dolor adsint; per palpationem percussionemque regionis pelvicae; per urinanalysem, per echographia, per cystoscopiam, per examina urodynamica, per examina radiologica.
Diversa mala morbique circum et intra vesicam nota sunt, ut inflammationes, retentio, incontinentia, calculi, cancer, et malformationes.
Etymologia
[recensere | fontem recensere]Quidam morbi vesicae cum derivationibus Graeci verbi κύστις designati sunt, ut cystitis (inflammatio vesicae), cystoscopia (examen vesicae transurethrale) per cystoscopum tubus, quo medicus cavitatem vesicae trans urethram inspicere potest. In radiologia et urologia cystographia est examen radiologicum ope radiorum X vesicam describendi (iconismus medicus).
Embryologia
[recensere | fontem recensere]Ad vesicam urinariam formandam structurae urachi, ductuum mesonephricorum, cloacae, et sinus urogenitalis (tantum regionis superioris) momenta habent. De sinu urogenitali superiore denique vesica urinaria formatur.
Allantois (e verbo Graeco ἀλλάς, farcimen[3]) canalis inter amnium et chorion minime ad vesicam formationem momentum habet.
Urachus et allantois
[recensere | fontem recensere]In hominibus aliisque mammaliis ad vesicam urinariam embryonalem formandam primo allantois (e verbo Graeco ἀλλάς, farcimen[4]), qui canalis inter amnium et chorion est [5], in urachum hac re sinum urogenitalem formans crescit, denique usitate abit.
Ductus mesonephrici, cloaca, et sinus urogenitalis
[recensere | fontem recensere]Embryogenesi ineunte uterque ductus mesonephricus (WOLLFianus) renem primitivum (mesonephron) cum cloaca conectit. Eo tempore rectum ab cloaca ventrali (anteriore) non separatum est (A-C):
Ad sinum urogenitalem perficiendum inter quartam hebdomadem et septimam cloaca ex canali ani septo urorectali separatur (D). Sinus urogenitalis pars superior in vesicam urinariam crescit.
Anatomia
[recensere | fontem recensere]Anatomia macroscopica
[recensere | fontem recensere]Vesica urinaria distinguitur, a supero ad inferum visa, corpus vesicae, fundus, trigonum, et cervix. Pars superior, corpus vesicae, se peritoneum versus dirigit. Extremum eius superius et anterius apex vesicae dicitur, quo per ligamentum umbilicale medium[6] vesica cum parietem abdominalem mobiliter conectitur.
Fundus vesicae, inferior enim pars et post symphysem locatus, introrsum in cervicem vesicae coartat, demum in urethram transiens. Superficie tunicae mucosae fundi plicae conspicuae videntur, at in latere postico, quo aperturae amborum ureterum basem trigoni vesicae formant, has plicas absunt, superficies levis apparet.
Ut locus et functio vesicae contineantur apparatus sustentandi et suspendendi (cingulum vesicae) satis amplus positus invenitur. Providetur vesica sanguine ramis utriusque arteriae iliacae internae.
Situs
[recensere | fontem recensere]Vesica urinaria hominis in abdominis cavitate infima[2], supra diaphragma urogenitale, in feminis post vesicam primo - excavatione vesicouterina separatus - uterus deinde - excavatione rectouterina DOUGLASi separatum - rectum iacent. In viris vesica urinaria ante rectum - ab eo fascia rectoprostatica peritonei separata - sita est.
Supra vesica peritoneo tecta est.
Apparatus vesicae sustentandi et suspendendi
[recensere | fontem recensere]Pars sustentandi, imprimis infra vesicam locata, constituta est de musculo levatore ani et, in feminis, de septo vesicovaginali. Pars suspendendi quidem, etiam cingulum vesicae dictum, supra vesicam et lateribus eius inventa, formatur ex partibus laminae membranaceae, partis intermediae, laminae vasorum nervorumque. Circum cervicem vesicae inventiuntur ligamenta urethrotendinea et ligamenta pubourethralia posteriora.
Vasa sanguinea
[recensere | fontem recensere]Irrigatio arterialis ex ramis utriusque arteriae iliacae internae fit. Arteriae vesicales superiores supra, arteriae vesicales inferiores infra vesicae latere postico approprinquant. Arteriae vesicales superiores sunt furculi partis proximalis arteriae umbilicalis foetus - pars distalis vero post partum ("obliteratio") in utrumque ligamentum umbilicale mediale[6] degenerat.
Venae vesicales sanguinem ex plexu venoso vesicali extremo inferiore vesicae recipiunt. Sanguis venosus denique in venam iliacam internam defluit.
Vasa lymphatica
[recensere | fontem recensere]A vesica urinaria lympha per vasa lymphatica ad decem fere nodos lymphoideos iliacos externos, arteriis venisque iliacis externis adiacentes, ducitur.
Nervi
[recensere | fontem recensere]Gubernatio mictionis per gubernationem nervalem fit. Vesicae urinariae sunt fibrae nervales autonomicae et partis sympathicae et parasympathicae - gubernationis involuntarii (musculorum et detrusoris vesicae et spincteris interni). Alii nervi systematis motorii item in vesicam influunt - gubernationis voluntarii (musculi spincteris externi).
In vesicam urinariam parasympathici nervi splanchnici pelvici (de nervis spinalibus S3, S4 in 47.1 % etiam S2 emergentibus[7]) procedunt, ut per musculum detrusorem mictionem gubernent. Sympathici nervi hypogastrici invicem e plexu pelvico oriuntur et per musculum sphincterem internum contientiam praestent[8].
Anatomia microscopica
[recensere | fontem recensere]Paries vesicae urinariae constituta est ex:
- Tunica mucosa
- Tela vel tunica submucosa
- Tunica muscularis
Urothelium
[recensere | fontem recensere]Superficiei internae vesicae stratum epithelium proprium, quod urothelium vocatur, est[9]. Urothelium est epithelium transitionale insigne, quod functionem suam indicat: prout urinis compleatur vesica, istud urothelium flexibilitatis causa dilatari potest.
Musculus detrusor vesicae
[recensere | fontem recensere]Intra tunicam muscularem locatus est musculus detrusor vesicae musculus levis, textus muscularis non striatus. Distributio fibrarum muscularum levium in tunica musculari neque uniformis neque inordinata videtur[10]: Fibrae longitudinales marginibus tunicae muscularis et circumferentiales in medio ordinantur.
Physiologia
[recensere | fontem recensere]Munera vesicae urinaria - una cum musculis sphincteribus - per quasdam functiones gubernata sunt. Munera talia sunt retentio urinae, mictio, sensus vesicae urinariae. Apud vertebrata velut homines urinarum affluvia de renibus trans duo plerumque ureteres, defluvium invicem per musculum sphincterem trans unam urethram fiunt.
Receptoria vesicae urinariae
[recensere | fontem recensere]Inveniuntur in musculo detrusore vesicae receptoria muscarinica M2 et M3[11]. Id sunt imprimis receptoria M3 per fibras parasympathicas systematis nervosi automici stimulata, quae contractionem vesicae incitant.
Examina medica
[recensere | fontem recensere]Licet vesicam diversis modis investigari aut saltem impressionem, si adsunt dolores gravissimi, accipere:
- per narrationem (anamnesem), an tensio, an dolor adsint
- per palpationem percussionemque regionis pelvicae
- per urinanalysem
- per echographia
- per cystoscopiam
- per examina urodynamica
- per examina radiologica
Mala morbique vesicae urinariae (urocystopathiae)
[recensere | fontem recensere]- Infectio viarum urinariarum (cystitis sive urocystitis) — Inflammatio vesicae, partim cum bacteriuria, genus contagio systematis urinarii, et acuta et chronica
- Cystitis traumatica, ruptura vesicae
- Ischuria — Interruptio vel inhibitio flumen urinae ex vesica dicitur ischuria. Prae affluxuum ab renibus per ureteres in Vesica, ea hucusque dolorosissime tumescit.
- Vesica hyperactiva — contractiones musculi detrusoris vehementes; tenesmus vesicae — cum doloribus vesicae
- Vesica hypoactiva — contractiones musculi detrusoris debiles et breves[12], putatur se vesicae hyperactivae sequi[13]
- Fluor vesicae (sive solutio sive catharrhus) — Mictio materiae mucosae
- Haematuria (sive cystorrhagia) - Mictio sanguinis
- Retentio urinae
- Procidentia vesicae / Prolapsus
- Enuresis nocturna
- Calculi vesicales - non raro cum angustiis urethrae
- Cancer vesicae — Cancer vesicae est tumor malignus (neoplasma) vesicae urinariae.
- Malformatio vesicae — e. g. Vesica urinaria duplex
Medicamenta physiologiam malaque vesicalia influentia
[recensere | fontem recensere]Pluria medicamenta functiones vesicae urinariae influant, imprimis musculorum vesicae urinariae, per exemplum:
Cultura
[recensere | fontem recensere]In temporibus pristinis vesicae hostiarum propositi alieni usae sunt[15] sive signum vanitatis[16] erant.
Nexus interni
Notae
[recensere | fontem recensere]- ↑ Federative Committee on Anatomical Terminology (1998). Terminologia Anatomica. Stutgardiae: Thieme
- ↑ 2.0 2.1 Verheyen P. (1706). Corporis humani anatomia Cap. XVIII: "Vesica urinaria est vas piriforme, situm in infima abdominis cavitate inter duplicaturam peritonei, urinae ex ureteribus recipiendae ac tempore opportuno foras emittendae destinatum.", Amstelodamum. Philippus Verheyen Universitatis Lovaniensis professor anatomiae fuit.
- ↑ Allantoidi instar farciminis est.
- ↑ Allantoidi instar farciminis est.
- ↑ Verheyen, Philippus (1710). Supplementum anatomicum sive anatomiae corporis humani, Caput XII: 345-6, Bruxelles
- ↑ 6.0 6.1 Memento: Lig. umbilicale medium = urachum, lig. umbilicale mediale = arteriam umbilicalem obliteratam.
- ↑ Ripperda C. M., Jackson L. A., Phelan J. N., Carrick K. S., Corton M. M. (2017). "Anatomic relationships of the pelvic autonomic nervous system in female cadavers: clinical applications to pelvic surgery". Am J Obstet Gynecol 216 (4): 388.e1-388.e7
- ↑ Kraima A. C., van Schaik J., Susan S., van de Velde C. J., Hamming J. F., Lakke E. A., DeRuiter M. C. (2015). "New insights in the neuroanatomy of the human adult superior hypogastric plexus and hypogastric nerves". Auton Neurosci 189: 60-7
- ↑ http://www.urology-textbook.com/bladder-histology.html Liber definitivus urologiae interretialis (Anglice)
- ↑ Borsdorf M., Tomalka A., Stutzig N., Morales-Orcajo E., Böl M., Siebert T. (Feb 2019). "Locational and Directional Dependencies of Smooth Muscle Properties in Pig Urinary Bladder". Frontiers in physiology 10: 63
- ↑ Uchiyama T., Chess-Williams R. (Dec 2004). "Muscarinic receptor subtypes of the bladder and gastrointestinal tract". Journal of smooth muscle research 40 (6): 237-47
- ↑ van Koeveringe G. A., Vahabi B., Andersson K. E., Kirschner-Herrmans R., Oelke M. (Iun 2011). "Detrusor underactivity: a plea for new approaches to a common bladder dysfunction". Neurourology and urodynamics 30 (5): 723-8
- ↑ Chancellor M. B., Bartolone S. N., Lamb L. E., Ward E., Zwaans B. M. M., Diokno A. (Mar 2020). Underactive Bladder; Review of Progress and Impact From the International CURE-UAB Initiative. 24. pp. 3-11
- ↑ insipientes, insanui
- ↑ Museum Skógar (Islandia): vesica vaccae barometrum (Anglice)
- ↑ ex verbo Latino "follis" (hic: vesica) verba Francogallicum "fou" et Anglicum "fool" nata sunt.
Pinacotheca
[recensere | fontem recensere]Ad anatomiam
[recensere | fontem recensere]-
Feminae situs anatomicus abdominalis - Vesica urinaria excavatione vesicouterina ab utero ex parte separata