Bellum sociale
| Bellum sociale | |
|---|---|
 Charta Italiae 100 a.C.n. Viridi colore ager Romanus et coloniae Romanae, fusco quidem colore sociorum Latinorum civitates denotantur. Ceteri socii interiora paeninsulae tenent. | |
| Annus: | 91–88 a.C.n. |
| Locus: | Paeninsula Italica |
| Fortuna: | Victoria Romana civitatibus quae fidem servaverunt civitas Romana tributa est |
| Exercitus | |
| Res publica Romana | Marsi: Paeligni, Vestini, Marrucini, Picentes, Frentani Samnites: Hirpini, Pompeii, Venusia, Iapygii, Lucania, Samnium |
| Duces | |
| Publius Rutilius Lupus, Gaius Marius, Gnaeus Pompeius Strabo, Lucius Julius Caesar, Lucius Cornelius Sulla, Titus Didius, Lucius Porcius Cato |
Quintus Poppaedius Silo, Gaius Papius Mutilus |
| Copiae | |
| 90 a.Cn.: 75,000 milites 89 a.C.n.: 150,000 milites 88 a.C.n.: 36,000 milites Summa: 175,000 milites |
Summa: 130,000 milites |
| Mortui sauciique | |
| 50,000 | 50,000 |
| 100,000 | |
Bellum sociale vel rarius etiam bellum Marsicum inter annos 91 usque ad 88 a.C.n. inter rem publicam Romanam atque socios Italos de civitate Romana tribuenda gestum est.
Exorsum est bellum cum Marcus Livius Drusus frustra civitatem etiam sociis italicis qui rei publicae iam per saecula prospere auxiliati essent, tribuere nequivisset cumque magistratus pristinum statum civitatum foederatarum evertere conati essent. [1] Praecipue gens Marsorum itemque Samnites in arma surrexerunt nolentibus quidem civitatibus Etruriae.
Romana res publica demum in extremum posita est cum socii novum foedus temptarent inter se sancire, cuius caput Corfinium oppidique nomen Italia fore constituerunt. Immo nummos excuderunt Italicum taurum monstrantes qui translaticiam lupam Romanam cornibus transfigit. Quoniam diu Romanorum in acie pugnaverunt socii eorum strategemata bene noverunt; neque Gaius Marius copiis suis comprimere eos valuit.
Tandem eo ventum est, ut anno 90 a.C.n. saltem municipiis bello civili abstintentibus, deinde insequenti anno etiam gentibus arma paulo ante moventibus lege Plautia Papiria civitas concessa sit, quam iam diu frustra postulaverant.
Eodem anno lege Pompeia de Transpadanis consule Gnaeo Pompeio Strabone civitatibus supra Padum sitis civitas tributa est.
De fontibus
[recensere | fontem recensere]- Appianus: Bella civilia (versio Anglica).
Bibliographia
[recensere | fontem recensere]- Karl Christ: Krise und Untergang der Römischen Republik. WBG, Darmstadt 1979 (mehrere Neuauflagen, zuletzt: 6. Auflage. WBG, Darmstadt 2008, ISBN 978-3-534-20041-2).
- Josef Göhler: Rom und Italien: Die römische Bundesgenossenpolitik von den Anfängen bis zum Bundesgenossenkrieg (= Breslauer historische Forschungen, Band 13). Priebatsch's Buchhandlung, Breslau 1939, Dictionary of National Biography edd. Leslie Stephen, Sidney Lee. 63 voll., 3 voll. suppl. (Londinii, 1885-1901 ~) (Teildruck der Dissertation Universität Breslau 1939, 213 Seiten); Neuauflage bei: Scientia, Aalen 1974, ISBN 3-511-07013-9 (Lizenz der Priebatsch's Buchhandlung Breslau).
- Seth Kendall: The Struggle for Roman Citizenship. Romans, Allies, and the Wars of 91-77 BCE. Gorgias Press, Piscataway 2013, ISBN 978-1-61143-487-3.
- Erich Marcks: Die Überlieferung des Bundesgenossenkrieges 91-89 v. Chr. Elwert, Marburg 1884, OCLC 251518310 (Dissertation Universität Straßburg, Philosophische Fakultät, 1884, 92 Seiten).
- Henrik Mouritsen: Italian Unification. A Study in Ancient and Modern Historiography (= Bulletin of the Institute of Classical Studies, Supplement 70). Institute of Classical Studies, School of Advanced Study, University of London, London 1998, ISBN 0-900587-81-4.