tijî
Xuyakirin
Bilêvkirin
[biguhêre]Rengdêr
[biguhêre]Pozîtîv | Komparatîv | Sûperlatîv |
---|---|---|
tijî | tijîtir | herî tijî tijîtirîn |
tijî
- dagirtî, mişt
- Her cihê lê bête xwendin rehmet lê
Dê melek bibin tijî wê menzîlê — (Mela Hisênê Bateyî)
- Her cihê lê bête xwendin rehmet lê
Herwiha
[biguhêre]Jê
[biguhêre]Etîmolojî
[biguhêre]Ji formeke berê tejî.
Li derveyî kurmancî di kurdî yan zimanên din yên îranî de bi maneya "dagirtî, mişt" peyda nabe. Ew ji zimanên îranî ji rehê *teç-" (rijîn, herrikîn, bezîn) e ku herwiha serekaniya peyvên taze, teze, tajî, tezî ye. Anku "tijî" bi eslê xwe maneya "ya/yê ku dirije" dide ji ber ku gava ku aman tijî dibin, êdî dirijin eger ava wan zêdetir bibe. Ji zimanên ne têkilî kurdî bidin ber estonî täis û fînî täysi. Zaravayên din yên kurdî û zumanên din yên îranî bi piranî hevreha pirr bi maneya "tijî" bi kar tînin.
Bi zaravayên din
[biguhêre]Werger
[biguhêre]- Afrîkansî: vol → af
- Albanî: plot → sq, ship → sq
- Almanî: voll → de
- Elmanîşî: vole
- Andî: бицӏиб
- Aragonî: plen
- Aromanî: mplin, ãmplin, plin
- Astûrî: enllenu → ast, llenu → ast
- Avarî: цӏураб (c̣urab)
- Azerî: tam → az, dolu → az
- Balînî: bek
- Baskî: bete, osoa
- Başkîrî: тулы (tulï)
- Belarusî: по́ўны (póŭny)
- Bengalî: ভরতি (bhorti), ভর্তি (bhôrti)
- Bîkoliya naverast: pano
- Bretonî: leun → br
- Bulgarî: пъ́лен → bg (pǎ́len)
- Burmayî: ပြည့် → my (prany.)
- Çamicuroyî: siila
- Çekî: plný → cs
- Çînî:
- Çuvaşî: тулли (tulli)
- Dalmatî: plain
- Danmarkî: fuld → da, fyldt
- Endonezyayî: penuh → id
- Erebî: مُمْتَلِئ (mumtaliʾ), مَلِيء (malīʾ)
- Ermenî: լիքը → hy (likʻə), լի → hy (li)
- Esperantoyî: plena → eo
- Estonî: täis → et
- Evenkî: дялум (ʒalum)
- Farisiya kevn: [Peyv?]tneg (/pərəna-/)
- Farisiya navîn: purr
- Farisî: پر → fa (por)
- Ferî: fullur → fo
- Fînî: täysi → fi
- Fransî: plein → fr
- Friyolî: plen
- Frîsiya bakur: fol, ful
- Frîsiya kevn: ful
- Frîsî: fol
- Gaelîka skotî: làn, lìonta
- Galîsî: cheo n
- Gotî: 𐍆𐌿𐌻𐌻𐍃 (fulls)
- Gurcî: სავსე (savse)
- Haîtî: plen
- Hawayî: piha
- Higaononî: punu
- Hindî: पूर्ण → hi (pūrṇ), पूरा → hi (pūrā)
- Holendî: vol → nl
- Îbranî: מָלֵא → he (mal'e)
- Îdoyî: plena → io
- Îngilîzî: full → en (containing the maximum possible amount)
- Îngûşî: диза (diza)
- Îrlendî: lán
- Îtalî: pieno → it, colmo → it n
- Îu mienî: buangv
- Îzlendî: fullur → is n
- Japonî: 一杯 → ja (いっぱい, ippai), 満々 (まんまん, manman)
- Javayî: kebak → jv
- Kapverdî: bupu
- Kaşûbî: pôłny
- Katalanî: ple → ca
- Keçwayî: hunt'a
- Kirgizî: лык → ky (lık)
- Komî-permyakî: тыр (tyr)
- Komî-zîriyî: тыр (tyr)
- Koreyî: 채우다 → ko (chae-uda)
- Ladînî: pien
- Latgalî: pylns
- Latînî: plēnus → la
- Latviyayî: pilns → lv
- Lawsî: ເຕັມ (tem)
- Lîtwanî: pilnas → lt
- Luksembûrgî: voll → lb
- Makedonî: полн (poln)
- Malezî: penuh → ms
- Maltayî: mimli, sħiħ
- Mançûyî: ᠵᠠᠯᡠ (jalu)
- Manksî: lane
- Maorî: poha, pangoro, kī, turuki
- Mecarî: tele → hu
- Mongolî:
- Napolîtanî: chieno
- Navajoyî: hadéébįįd
- Nedersaksî: vull
- Normandî: pliein
- Norsiya kevn: fullr
- Norwecî:
- Oksîtanî: plen → oc
- Oygurî: تولۇق (toluq), لىق (liq), توق (toq)
- Ozbekî: toʻla → uz, toʻliq → uz
- Papyamentoyî: yen
- Peştûyî: ډک → ps (ḍak)
- Polonî: pełny → pl
- Portugalî: cheio → pt
- Romancî: plain, plein, plagn
- Romanyayî: plin → ro
- Rusî: по́лный → ru (pólnyj), напо́лненный → ru (napólnennyj), запо́лненный → ru (zapólnennyj), перепо́лненный → ru (perepólnennyj)
- Sanskrîtî: पूर्ण → sa (pūrṇa)
- Sardînî: prenu, pienu, plenu
- Sicîlî: chinu → scn
- Sirboxirwatî:
- Slaviya kevn:
- Kirîlî: пльнъ (plĭnŭ)
- Slovakî: plný
- Slovenî: poln → sl
- Somalî: buux
- Sorbî:
- Spanî: lleno → es
- Sundanî: pinuh
- Swêdî: full → sv
- Tacikî: пур → tg (pur)
- Tagalogî: puno → tl
- Tamîlî: முழு → ta (muḻu)
- Tarantinoyî: chiene
- Tayî: เต็ม → th (dtem)
- Telûgûyî: నిండు → te (niṇḍu)
- Tirkî: dolu → tr
- Tirkmenî: doly
- Toxarî B: īte
- Udî: буй (buj)
- Udmurtî: тыр (tyr)
- Urdûyî: پورن (pūrṇ), پورا (pūrā)
- Ûkraynî: по́вний (póvnyj)
- Venîsî: pien
- Viyetnamî: đầy → vi
- Walonî: plin → wa n
- Weylsî: llawn → cy
- Ximêrî: ពេញ → km (pɨñ)
- Yagnobî: пун
- Yakutî: толору (toloru)
- Yamanayî: Caluku
- Yidîşî: פֿול (ful)
- Yûnanî: πλήρης → el n (plíris), γεμάτος → el n (gemátos)
- Zêlandî: volle, vulle
- Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.