şûr
Bilêvkirin
[biguhêre]Navdêr
[biguhêre]
şûr nêr
- (çek) Çekek devikdirêj e bi gelemperî hinekî tewandî anku çemandî ye (mirov bi dest xwe digirin û pê şerr dikin).
- Hevmane: şemşîr
- Di piraniya şevan de gava ku wan şûrên sibhanî yên dudev bi milên xwe ve dadileqdin, saweke giran dixistine hinav û dilên dijminan. — (Zeynelabidîn Zinar, Balafira Jînê, Weşanên Pencînar, 1993, ISBN 91 972090 3 1)
- Şûrê Xalid li pişta te ye, / Ji neha û heta sibê heft sed siwarê, / Kurda bi gerdanî li pişta te ye — (Amadekar: Mele Xelefê Bafê Dîroka kelepora mîrnişîniya Botan, Çapxaneya Emîral, 2004)
- Hatin, lê bi tang, top, şûr û dekên xwe ve hatin. — (Mehmed Uzun, Hêz û Bedewiya Pênûsê, Weşanên Nûdem, 1993)
- U adetê Ekradan, xândar şîrê xwe (şûrê xwe) davê ustuyê Xwe û topekî cawî didite bin çengê xwe û diçit xwe davējite mala xweyî xûnê ko "Ev e şîr û ev e kefen, yan min bikuje yan min aza bike." Icarê xweyê xûnê elbette wî xûndarê xwe aza dike. — (Mele Mehmûdê Bayezîdî, Amadekar: Jan Dost Adat û Rusûmatnameê Ekradiye, Weşanxaneya Nûbihar, 2010, r. 56, ISBN 9789944360678)
Bi alfabeyên din
[biguhêre]Herwiha
[biguhêre]Jê
[biguhêre]Etîmolojî
[biguhêre]Ji proto-hindûewropî *ḱōro- ji *ḱō- (“sûn, hesûn, sûtin”), hevreha hesan, san, sûn, hesûn, sûtin yên kurdî, سان (san) ya farisî, अश्रि (áśri: devê kêr û amûrên weke wê) û शूल (śū'la: amûrên tûj) ya sanskrîtî, սուր (sur: şûr; tûj) û հեսան (hesan: hesan) yên ermenî, cōt (hesan) û catus (jîr) yên latînî.
Bi zaravayên din
[biguhêre]Werger
[biguhêre]- Abxazî: аса (āsā)
- Adîgeyî: чатэ (čātă)
- Afrîkansî: swaard
- Albanî: thikare → sq m, shpatë → sq m, pallë → sq m, shkallmë m
- Almaniya Pennsylvania: Dege n, Schwart nt, Schwaert nt
- Almanî: Schwert → de nt
- Elmanîşî: Schwärt nt
- Altayiya başûrî: кылыш (kïlïš)
- Amharî: ሰይፍ (säyf)
- Aragonî: espata m
- Aromanî: apalã m, spatã m, coardã m, cealãmi m, lipidã m
- Asamî: তৰোৱাল (torüal), হেংদাং (heṅdaṅ)
- Astûrî: espada m
- Avarî: кӏалден (ḳalden)
- Azerî: qılınc → az
- Balînî: pedang, bérang, kléwang
- Baskî: ezpata → eu
- Başkîrî: ҡылыс (qïlïs)
- Belarusî: ша́бля m (šáblja), меч n (mječ)
- Belûçî: زہم (zahm)
- Bengalî: তলোয়ার (tolōẏar), তরোয়াল (torōẏal), তেগ → bn (teg), শমশের → bn (śômśer), ছুরি → bn (churi), দাও → bn (dao), দা → bn (da)
- Bretonî: kleze → br n, klezeñv n
- Bulgarî: меч → bg n (meč)
- Burmayî: ဓား → my (dha:)
- Buryatî: һэлмэ (helme)
- Çakmayî: 𑄙𑄟 (dhāmā)
- Çeçenî: гӏалакх (ġalaq), тур (tur)
- Çekî: meč → cs n
- Çerokî: ᎭᏰᎳᏍᏗ ᎦᏅᎯᏓ (hayelasdi ganvhida)
- Çînî:
- Çûkî: ketinas
- Dalmatî: sputa m
- Danmarkî: sværd nt
- Daurî: selmii
- Divehî: ކަނދި (kaⁿdi)
- Dongşîangî: baojien
- Elfdalî: swärd
- Endonezyayî: pedang → id
- Erebî: سَيْف → ar n (sayf)
- Ermenî: թուր → hy (tʿur), սուր → hy (sur)
- Esperantoyî: glavo → eo
- Estonî: mõõk → et
- Evenkî: тутэкэ̄н (tutəkə̄n)
- Farisî: شمشیر → fa (šamšir)
- Ferî: svørð nt, mæki n
- Fîjî: iseleivau
- Fînî: miekka → fi
- Fransî: épée → fr m, glaive → fr n
- Fransiya kevn: espee m
- Friyolî: spade m
- Frîsiya bakur: swird nt, Swērt g, Swiirt nt
- Frîsiya saterlandî: Swäid nt
- Frîsî: swurd nt
- Gaelîka skotî: claidheamh n, slòighre m
- Gagawzî: kılıç
- Galîsî: espada → gl m
- Gotî: 𐌷𐌰𐌹𐍂𐌿𐍃 n (hairus), 𐌼𐌴𐌺𐌴𐌹𐍃 n (mēkeis)
- Gujaratî: તલવાર → gu m (talvār), શમશેર m (śamśer)
- Gurcî: ხმალი → ka (xmali), დაშნა (dašna), მახვილი (maxvili), ლახვარი (laxvari)
- Guwaranî: kysepuku
- Hindî: तलवार → hi m (talvār), शमशेर → hi m (śamśer)
- Hmongî: ntaj
- Holendî: zwaard → nl nt
- Hunsrikî: Schweert nt
- Îbranî: חֶרֶב → he m (ẖérev), סַיִף → he n (sáyif)
- Îdoyî: espado → io
- Îngilîziya kevn: sweord nt, sword → ang nt, bil nt, mēċe n, secg n
- Îngilîziya navîn: sword
- Îngilîzî: sword → en
- Îngriyî: meekka
- Înterlîngua: spada, gladio
- Îrlendî: claíomh n
- Îrlendiya kevn: claideb n
- Îstriyotî: spada m
- Îtalî: spada → it m, brando → it n, stocco → it n, gladio → it n, ghiado n
- Îzlendî: sverð → is nt
- Japonî: 刀 → ja (かたな, katana), 剣 → ja (つるぎ, tsurugi; けん, ken)
- Jarayî: đao
- Javayî: pedhang → jv
- Kalalîsûtî: pana
- Kalmîkî: селм (selm), үлд (üld), мишл (mişl), чашк (çaşk)
- Kannadayî: ಕತ್ತಿ → kn (katti)
- Karaçay-balkarî: къылыч
- Karakalpakî: qılısh
- Kaşûbî: miecz n
- Katalanî: espasa → ca m, glai → ca
- Keçwayî: sawli
- Kirgizî: кылыч (kılıç)
- Kîngalî: කඩුව (kaḍuwa)
- Komî-permyakî: шыпурт (šypurt)
- Koreyî: 검 → ko (geom), 칼 → ko (kal)
- Kornî: kledha n
- Korsîkayî: spada → co m
- Kumikî: къылыч (qılıç)
- Latgalî: zūbyns
- Latînî: gladius → la n, spatha m, ēnsis n, machaera m, mūcrō n, ferrum → la nt
- Latviyayî: zobens n
- Lawsî: ດາບ → lo (dāp)
- Lîgûrî: spâ m
- Lîmbûrgî: zwerd nt
- Lîtwanî: kalavijas → lt n, kardas → lt n
- Lombardî: spada m
- Maguindanaoyî: sundang
- Makedonî: меч n (meč)
- Malagasî: antsifotsy → mg, sabatra → mg, viarara → mg
- Malayalamî: വാള് → ml (vāḷŭ)
- Malezî: pedang → ms
- Maltayî: sejf n, xabla m
- Mançûyî: ᠯᠣᡥᠣ (loho)
- Manksî: cliwe n
- Maorî: hoari
- Maranaoyî: koyang, miros, pedang
- Mecarî: kard → hu
- Misrî:
(mšw)
- Mongghulî: uldi
- Mongolî: илд → mn (ild), сэлэм → mn (selem)
- Nahwatliya klasîk: tepozmāccuahuitl
- Nahwatlî: tepozmācuahuitl
- Nanayî: пакан, лохон
- Navajoyî: diltłish
- Nedersaksî:
- Almaniya jêrîn a almanî: Sweerd nt
- Nogayî: кылыш (kılış)
- Norsiya kevn: mækir n, sverð nt
- Norwecî:
- Ojibweyî: ashaweshk
- Oksîtanî: espasa → oc m
- Oriyayî: ଖଡ୍ଗ (khôḍgô)
- Osetî: кард (kard), цирхъ (cirq)
- Osmanî: قلج (kılıc), سیف (seyf), شمشیر (şimşir)
- Oygurî: قىلىچ (qilich), شەمشەر → ug (shemsher)
- Ozbekî: qilich → uz, shamshir → uz
- Papyamentoyî: spada
- Peştûyî: توره → ps m (túra)
- Piedmontîsî: spa m
- Plodîşî: Schweat nt, Schwieet nt
- Polonî: miecz → pl n
- Ponpeyî: kedlahs
- Portugalî: espada → pt m, gládio → pt n
- Puncabî: ਤਲਵਾਰ → pa (talvār)
- Qazaxî: қылыш (qylyş)
- Qiangiya bakurî: hɑː
- Qiptî:
- Rohingyayî: kiris
- Romagnolî: spêda m
- Romancî: spada m, speda m
- Romanyayî: sabie → ro m, spadă → ro m
- Rusî: меч → ru n (meč), шпа́га → ru m (špága), са́бля → ru m (sáblja)
- Samî:
- Samogîtî: kalavėjs n
- Sanskrîtî: कृपाण → sa (kṛpāṇa), असि → sa n (asi), खड्ग → sa n (khaḍga)
- Sardînî: spada m, ispada m
- Sicîlî: spata → scn m
- Sirboxirwatî:
- Siryaniya klasîk: ܣܝܦܐ n (sāyp̄ā)
- Slaviya kevn: мечь n (mečĭ)
- Slaviya rojavayî ya kevn: мечь n (mečĭ)
- Slovakî: meč n
- Slovenî: meč → sl n, sablja → sl m
- Somalî: seef m
- Sorbî:
- Spanî: espada → es m, gladio n
- Sûdovî: kalavian
- Swahîlî: upanga
- Swêdî: svärd → sv nt
- Şanî: လႅဝ်း (láew)
- Şîngazîcayî: upanga 11 an 10
- Şonayî: munondo
- Şorî: қылыш (qılış)
- Tacikî: шамшер → tg (šamšer)
- Tagalogî: tabak
- Tamîlî: வாள் → ta (vāḷ)
- Tay dam: ꪒꪱꪚ (đáp)
- Tayiya bakurî: ᨯᩣ᩠ᨷ
- Tayî: ดาบ → th (dàap)
- Telûgûyî: కత్తి → te (katti), కృపాణము → te (kr̥pāṇamu)
- Teterî: кылыч → tt (qılıç)
- Tirkî: kılıç → tr
- Tirkmenî: gylyç
- Tîbetî: དཔའ་དམ། (dpa' dam)
- Tokpisinî: bainat, bainet
- Tongî: heleta
- Toxarî B: apsāl, kertte
- Tuvanî: хылыш (xılış)
- Urdûyî: تلوار m (talvār), شمشیر m (šamšer)
- Ûkraynî: меч → uk n (meč)
- Venîsî: spada m
- Vepsî: mek
- Viyetnamî: gươm → vi, kiếm → vi
- Volapûkî: gläv → vo
- Voroyî: myyk
- Walonî: spêye → wa m
- Warayî: espada
- Weylsî: cleddyf → cy n
- Xakasî: хылыс (xılıs)
- Ximêrî: ដាវ → km (daaw)
- Yakutî: кылыс (kılıs)
- Yidîşî: שווערד m (shverd)
- Yûnanî: ξίφος → el nt (xífos), σπαθί → el nt (spathí)
- Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.
Rengdêr 1
[biguhêre]şûr
Herwiha
[biguhêre]Hevmane
[biguhêre]Jê
[biguhêre]Werger
[biguhêre]Rengdêr 2
[biguhêre]şûr