دێر

بنێرە هەروها: دەر، دەر-، -دەر،ئوو -دێر

کورمانجی

بلێڤکرن

ناڤدێر 1

زایەندا مێ یا بناڤکری
رەوش	یەکژمار	پرژمار
ناڤکی	دێر	دێر
ئیزافە	دێرا	دێرێن
چەماندی	دێرێ	دێران
نیشاندەرا چەماندی	وێ دێرێ	وان دێران
بانگکرن	دێرێ	دێرنۆ
زایەندا مێ یا نەبناڤکری
رەوش	یەکژمار	پرژمار
ناڤکی	دێرەک	دێرن
ئیزافە	دێرەکە	دێرنە
چەماندی	دێرەکێ	دێرنان

دێر مێ، ر-یا نەرم

پەرستگەها فلەیان،
خانیێ فلە (انکو یساویئا نگۆ خریستیان لێ کۆم دبنئوو دوائوو نڤێژان لێ دکن.
- فەقەهایێد کوردستانێ گەلەک دزی ژ دێرێد فلان دکرن. لەورانێ ل نک وان مالێد دێران بەیتوولمالئە ، هەرچ کەسێ ببتن درووستئە ئوو گونەه نینن. — (مەلە مەهموودێ بازیدی، جام’ەیا رسەلەیانئوو حکایەتان ب زمانێ کورمانجی، لیس، 2010، چاپا 1ەم، ر. 91، Iسبن 978-605-5683-27-6)
- تو ژ فەسلێ هەرەئە سلێ کۆ د ڤێ دێرا خەراب
  دا نەبی مەرکەبێ جەهلێ تو د بن بارێ هودووس — (مەلایێ جزیری، دیوانا مەلایێ جزری، ~1640)
حێزئا ن دەستهلاتا سەردارێن ۆلی یێن فلەیان.
دێر قەبوول ناکە کو...
مەزهەب یان رێبازەک ژ یێن فلەتیێ.
سەردارێ دێرا کاتۆلیک پاپا یۆهەننە پاولئە .

پیرەپەند

بشەڤ ل دێرێ یە برۆژ ل مزگەفتێ یە
حەم ژ دێرێ هەم ژ مزگەفتێ بوون
حەتا دێرەکئا ڤا بکە مزگەفتەک خەرا کر
حم ژ دێرێ ما هم ژ مزگەفتێ ما
نە ژ دێرێ رە نە ژی ژ مزگەفتێ رە بوون

بئا لفابەیێن دن

کوردی-ەرەبی: دێر‎

حەڤمانە

بدە بەر

ژێ

دێری

ئەتیمۆلۆژی

ب ریائە رەبی دَيْر‎‎ (دایر) یان یەکسەر ژ سریانی ܕܝܪܐ‎ (دایرā)، هەڤرەهائی برانی דִּיר‎‎ (دیر)

ب زاراڤایێن دن

سۆرانی: کڵێسە‎ (کللێسە)

وەرگەر

ئابخازی: ауахәа́ма (āوāخ°ā́مā)
ئافریکانسی: کەرک → اف
ئالبانی: کسهë → سق م
ئالمانی: کرجهە → دە م
ئەلمانیشی: جهلجهە م، جهلە م، کìرەجه
ئامهاری: ቤተ፡ክርስቲያን (بەتä کرəستیان)، ደብር (دäبر)
ئاپاچی:
ئاپاچیا رۆژاڤا: کįه بیʼ داʼجهʼۆکąąهí
ئارامی:
ئارامیا نوو یائا سووری: ܥܹܕܬܵܐ‎ م، ܥܘܼܡܪܵܐ‎ ن

سریانیا کلاسیک: ܥܕܬܐ‎
ئارۆمانی: بãسەارجã م، بسەارجã م
ئاستووری: لەسا → است م
ئاڤاری: килиса (کلسا)
ئازەری: کلسə → از
باسکی: ەلزا → ەو
باشکیری: сиркәү (سرکäو)
بەلاروسی: царква́ م (جارکڤá)، касцёл ن (کاسجژóل)
بەنگالی: গির্জা → بن (گرژا)
برەتۆنی: لز → بر م
بولگاری: цъ́рква → بگ م (جǎ́رکڤا)، че́рква → بگ م (čéرکڤا)
بورمایی: အသင်းတော်ကို (ا.سانگ:تاوکو)
چەچەنی: килс (کلس)
چەکی: کۆستەل → جس ن، جهرáم → جس ن، جەرکەڤ م
چەرۆکی: ᏗᎦᎳᏫᏍᏗᎢ (دگالاوسد)
چیچەوایی: تجهالتجه
چینی:
کانتۆنی: 教會 (گااو³ وو^6-2)، 教堂 (گااو³ تۆنگ^4-2)

دونگانی: мё (م͡ۆ)، сы (سɨ)

حاککایی: 教會 (کاو-ف)

ماندارینی: 教會 → زه (ژàۆهوì)، 教堂 → زه (ژàۆتáنگ)

من بەی: 教會 (گا̿و-هō)

من دۆنگی: 教會 (گáو-هوô)

مننانی: 教會 → زه-من-نان (کàو-هōە)، 教堂 → زه-من-نان (کàو-تن̂گ)

وویی: 教會
چوڤاشی: чиркӳ (čرکü)
دالماتی: باسالجا م
دانمارکی: کرکە → دا گ
دارگوایی: киласа (کلاسا)
ئەندۆنەزیایی: گەرەژا → د
ئەرەبی: كَنِيسَة‎ م (کانīسا)، كَنَائِس‎ پژ (کانāʾس)
ئەرەبیا قبرسی: كنيسة‎ (کنسە)

ئەرەبیا مسری: كنيسة‎ م (کنīسا)، كنايس‎ پژ (کانāیەس)

ئەرەبیا هیجازی: كنيسة‎ م (کانīسا)
ئەرمەنی: եկեղեցի → هی (ەکەłەجʿ)
ئەسپەرانتۆیی: کرکۆ، پرەĝەژۆ
ئەستۆنی: کرک → ەت
فارەفارەیی: وẽندەەم، یɩندەەم
فارسی: کِلیسا‎ → فا (کەلسâ)
فەری: کرکژا → فۆ م
فینی: کرککۆ → ف
فرانکۆپرۆڤانسی: éگلéسé م
فرانسی: éگلسە → فر م
فریۆلی: گلەسە م
فریسیا باکور: سجهöرک م، سارک م، سēرک م
فریسیا ساتەرلاندی: سääرکە م
فریسی: تسژەرکە گ
گاەلیکا سکۆتی: ەاگلاس م
گالیسی: گرەخا → گل م
گالووریسی: گهژەسگا م
گوژاراتی: ચર્ચ (جارج)، દેવળ نت (دەڤاḷ)
گورجی: ეკლესია → کا (ەḳلەسا)
حایتی: لەگلز
حاوایی: هالە پولە
حاوسایی: جۆج
حندی: चर्च → ه (جارج)، गिरजा → ه ن (گرژā)، गिर्जा → ه ن (گرژā)، गिरजाघर → ه ن (گرژāگهار)، गिर्जाघर → ه ن (گرژāگهار)، कलीसा (کالīسā)، कलीसिया م (کالīسیā)
حۆلەندی: کەرک → نل م
حونسرکی: کەررجه م
ئیبرانی: כנסייה \ כְּנֵסִיָּה‎ م (کنەسیá)
ئیدۆیی: کرکۆ → ۆ
ئینگلیزیا کەڤن: ċرċە م
ئینگلیزیا ناڤین: جهرجهە
ئینگلیزی: جهورجه → ەن
ئینتەرلینگوا: ەججلەسا → ا
ئیرلەندی: ەاگلاس م، تەامپالل ن، تەاجه پۆبال ن
ئیرلەندیا کەڤن: ەجلاس م، تەمپول ن
ئیستریۆتی: جەسا م
ئیتالی: جهەسا → ت م
ئیڤاتانی: تمبان
ئیزلەندی: کرکژا → س م
ژاپۆنی: 教会 → ژا (きょうかい، کیōکا)، 聖堂 → ژا (せいどう، سەدō)، 教会堂 → ژا (きょうかいどう، کیōکادō)
ژارایی: سانگ ژơنوم
ژاڤایی: ꦒꦿꦺꦗ → ژڤ
کالالیسووتی: ۆقالوففک
کالمیکی: чонҗ (چۆنژ)
کاننادایی: ಚರ್ಚು → کن (جارجو)
کاپامپانگانی: پسامبان
کاراچای-بالکاری: килиса (کلسا)، клиса (کلسا)
کاشایایی: ʔایا·یۆ هجا
کاشووبی: کòسجół
کاتالانی: ەسگلéسا → جا م
کەچوایی: ñ واس
کرگزی: чиркөө → کی (چرکöö)
کینگالی: පල්ලිය → س (پاللیا)
کۆمی-پەرمیاکی: вичку (ڤčکو)
کۆنکانی: इगर्जे (گارژە)
کۆرەیی: 교회 → کۆ (گیۆهۆە)، 성당 → کۆ (سەۆنگدانگ)، 예배당 → کۆ (یەباەدانگ)، 례배당 (ریەباەدانگ)
کۆرنی: ەگلۆس م
کۆرسیکایی: گهژەسگا → جۆ م
کرەیۆلیا فرانسی یا لۆوسانا: لéگلز
لادینی: دلەژا م
لاتینی: ەججلەسا → لا م
لاتڤیایی: بازنīجا → لڤ م
لاوسی: ໂບດ → لۆ (بōت)
لازی: ოხვამე (ۆخڤامە)، ოხვამბე (ۆخڤامبە)
لەزگینی: клиса (کلسا)
لیگووری: گەژا م
لیتوانی: باžنیčا → لت م
لۆمباردی: گەسا، گەسا
لوکسەمبوورگی: کەرجه → لب م
مòچەنۆیی: کرجه م
ماکەدۆنی: црква → مک م (جرکڤا)
مالاگاسی: فانگۆنانا → مگ
مالایالامی: പള്ളി → مل (پاḷḷ)
مالەزی: گەرەژا → مس، کەلسا، کانساه
مالتایی: کنسژا، تەمپژو
مانکسی: اگگلسه م
ماۆری: وهارە کاراکا
ماراتی: चर्च نت (جارجا)
ماریا رۆژهلاتی: черке
مەجاری: تەمپلۆم → هو
مەگلەنۆ-رۆمانیایی: بسەارجă م
مەگرەلی: ოხვამე (ۆخڤامە)
مەلاناوییا ناڤەندی: گەرژا
مۆنگۆلی:
کریلی: сүм → من (سüم)
مۆرەیی: وẽن-دۆۆگۆ
ناهواتلیا کلاسیک: تەōپان، تەōپانجالل
ناڤاژۆیی: ééʼنەسهۆۆد بکن
نەدەرساکسی: کارک
نەپالی: चर्च → نە (جارجا)، गिर्जाघर → نە (گرژāگهار)
نۆرماندی: éگللسە م، ێگلیسە م، ێگلییتهە م، ەگلیز م
نۆرسیا کەڤن: کرکژا م
نۆروەجی:
نۆروەجیا بۆکمåلی: کرکە → نۆ نئا ن م

نۆروەجیا نینۆرسکی: کیرکژە م
نوپەیی: جóجì
ئۆژبوەیی: اناما'ەوگامگ
ئۆکسیتانی: گلەسا
ئۆسەتی: аргъуан (ارǧوان)
ئۆیگوری: چېركاۋ‎ → وگ (جهëرکاو)، ئىبادەتخانا‎ (بادەتخانا)
ئۆزبەکی: جهەرکۆڤ → وز، بوتخۆنا → وز
پاپیامەنتۆیی: مسا، گلەسا
پەشتوویی: کنيسه‎ م (کانسá)، کليسا‎ م (کالسã)
پەدمۆنتیسی: جەسا م، گەسا م
پتە سامی: گررکۆ
پلۆدیشی: کژۆاکژ م
پۆلابی: جارťا
پۆلۆنی: کۆśجół → پل م نان، جەرکەو → پل م، زبóر → پل م نان
پۆرتوگالیا کەڤن: گرەژا م
پۆرتوگالی: گرەژا → پت م، تەمپلۆ → پت ن
پۆتاواتۆمی: نومە´وگوموک
پونجابیا رۆژاڤایی: گرجا‎ → پنب
پونجابی: ਗਿਰਜਾ (گرژā)
قازاخی: шіркеу (شıرکەو)
رۆمانجی: باسەلگا م
رۆمانی: کهانگەر م
رۆمانیایی: بسەرجă → رۆ م
روسی: це́рковь → رو م (جéرکۆڤʹ)، це́рква → رو م (جéرکڤا)، костёл → رو ن (کۆستژóل)، ки́рха → رو ن (کíرخا)
روسینی: це́рьков م (جéرʹکۆڤ)، косто́л ن (کۆستóل)، косте́л ن (کۆستéل)
سامیا باکوری: گرکو، کرکو
سامیا سکۆلتی: جەەرکاڤ
سامۆایی: فالەسا
ساردینی: جرەسا م
سجیلی: جرەسا → سجن م، جهەسا → سجن م، جهەسا → سجن م
سلەسی: کۆśćůł ن
سربۆخرواتی:
کریلی: цр̑ква م

لاتینی: جȓکڤا → سه م
سکۆتی: کرک
سلاڤیا کەڤن:
کریلی: црькꙑ م (جرĭکی)
سلاڤیا رۆژاڤایی یا کەڤن: божьница م (بۆžĭنجا)
سلۆڤاکی: کۆستۆل → سک ن
سلۆڤەنی: جەرکەڤ → سل م
سۆمالی: کنساد
سۆربی:
سۆربیا ژێرین: جەرکوژا م

سۆربیا ژۆرین: جیرکەژ م
سۆتۆییا باشوور: کەرەکە
سپانی: گلەسا → ەس م
سڤانی: ლაჴუ̂ამ (لاقووام)
سواهیلی: کانسا → سو ما
سوێدی: کیرکا → سڤ گ
تاجکی: калисо → تگ (کالسۆ)
تاگالۆگی: سمباهان → تل
تامیلی: தேவாலயம் → تا (تēڤāلایام)
تاۆسی: مę̀سۆتو’úنا
تایی: โบสถ์ → ته، โบสถ์คริสต์
تەلووگوویی: చర్చి → تە (جارج)
تەتەریا کریمی: کلسە
تەتەری: чиркәу (چرکäو)
تەتوومی: وما کرەدا
تگرینی: ቤተ ክርስትያን (بەتä کرستəیان)، ቅዳሴ (ḳəداسە)
ترکی: کلسە → تر
ترکمەنی: بوتهاانا، بوتهانا → تک
تلنگتی: خه'اگáاخ' دااکاهíد
تۆکپسنی: سۆس
تۆنگی: ساس
تومبوکایی: جهالجه
توڤانی: дуган (دوگان)
تووپیا کەڤن: توپãۆکا
ئودی: ҝерҝецӏ (گʲەرگʲەج̣)
ئودمورتی: черк (ćەرک)
ئوردوویی: کلیسا‎ (کالīسā)، کنیسہ‎ (کانīسā)، گرجا‎ → ور ن (گرژā)
ئووکراینی: це́рква → وک م (جéرکڤا)، костьо́л → وک ن (کۆستʹóل)
ڤەنیسی: جەخا → ڤەج م، جéخا م
ڤیەتنامی: نهà تهờ → ڤ
ڤۆلاپووکی: گلüگ → ڤۆ
والۆنی: ەگلژهە → وا م، گلéژهە → وا م
وەیلسی: ەگلویس → جی م، للان م، بانگەبر
خمێری: វិហារ → کم (ڤهاا)، វិហារ គ្រិស្ត (ڤهə کرɨه)
یاکوتی: таҥара дьиэтэ (تاŋارا جەتە)، сиэркэп (سەرکەپ)
یدیشی: קירך‎ م (کرکه)، קלויסטער‎ ن (کلۆیستەر)، צערקווע‎ (تسەرکڤە)، תּיפֿלה‎ (تفلە)، טומאה‎ (تومە)
یۆروبایی: ṣọ́ọ̀ṣì
یوپیکیا ناڤەندی: اگایوڤک
یوونانی: εκκλησία → ەل م (ەککلسíا)، ναός → ەل ن (ناóس)
کەڤن: ἐκκλησία م (ەککلēسíا)، κυριακόν نت (کوراکóن)
زهوانگی: گیاوڤە

ئەڤ قسمێ وەرگەرێ ژئا گاهیێن ناڤەرۆکا ڤێ گوهەرتۆیا گۆتارا وەکهەڤئا ل سەر ویکیفەرهەنگائی نگلیزی پێک تێ.

ناڤدێر

دێر مێ، ر-یا رەق

رێز، خەت
- (نموونەیەکێ بدە) (بگوهێرە)

ئەتیمۆلۆژی

ئەتیمۆلۆژیا ڤێ پەیڤێ نەهاتیە نڤیسین.ئە گەر تو ب راستی بزانی، کەرەم بکە بشکۆکا "بگوهێرە" یا د سەر ڤان گۆتنان رە بتکینەئوو ئە تیمۆلۆژیا ڤێ پەیڤێ بنڤیسە. چاڤکانیێن کو تەئە وئە تیمۆلۆژی ژێ گرتیە ژی بنڤیسە.

وەرگەر

ئینگلیزی: لنە