Физика саласындағы Нобель сыйлығы
.jpg)
(1845—1923), Физика саласындағы Нобель сыйлығының бірінші лауреаты.
Физикадан Нобель сыйлығы (швед. Nobelpriset i fysik) — физика саласында ғылыми жетістіктерге жеткені үшін Стокгольмдегі Швед корольдық ғылым академиясымен берілетін жоғары сыйлық.
Сыйлық швед химигі Альфред Нобельдің (1896 жылы қ.б.) 1895 жылғы өсиеті бойынша химиядан, физикадан, әдебиеттен, физиология және медицинадан жоғары жетістіктерге жетуі үшін және бүкіл әлемде бебітшілікті орнату[1] бойынша берілетін негізгі бес сыйлықтын қатарына кіреді.
,_Physicist.jpg)
Физикадан алғашқы Нобель сыйлығы Вильгельм Рентгенге рентген сәулелерін ашқаны үшін берілді. Әрбір сыйлық иегері медальға, дипломға және соммасы жыл сайын өзгерілетін ақшалай сылыққа[2] ие болады. Мараппаттау рәсімі жыл сайын Швецияның астанасы Стокгольм қаласында 10 желтоқсан күні өткізіледі.[3]
Марапаттар
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Физика бойынша Нобель сыйлығының лауреаты алтын медаль, марапаттауы бар диплом және ақшалай сома алады. Ақша сомасы Нобель қорының ағымындағы жылғы табыстарға байланысты. Егер сыйлық бірден артық лауреатарға берілсе, ақша олардың арасында тең бөлінеді; үш лауреат болған жағдайда да ақша жарты және төрттен екі бөлікке бөліне алады.
Медальдар
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Швецияда Myntverket және 1902 жылдан бастап Норвегияның монеталық ауласы шығарған Нобель сыйлығының медальдары Нобель қорының тіркелген сауда белгілері болып табылады. Әрбір медальдің бет жағында Альфред Нобельдің сол жақтағы бейнесі бар. Физика, химия, физиология, медицина және әдебиет бойынша Нобель сыйлығының медалі Альфред Нобельдің бейнесін және оның туған және қайтыс болған жылын (1833-1896) көрсетеді. Нобельдің портреті, сондай-ақ, әлемдік деңгейдегі және экономика саласындағы Нобель сыйлығының медальдарының біраз өзге дизайндармен бет жағында пайда болады. Медальдің сыртқы жағындағы сурет награданы беретін мекемеге байланысты өзгеріп отырады. Химия және физика салаларының Нобель сыйлығы медальінің сыртқы жағындағы дизайн бірдей.
Дипломдар
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Нобель лауреаттары Швеция королінің қолынан диплом алады. Әрбір диплом лауреат үшін марапаттаушы мекеме әзірлеген бірегей дизайнға ие. Дипломда лауреаттың аты жазылған сурет пен мәтін және, әдетте, олардың не үшін сыйлық алғандығы туралы дәйексөз бар.
Ақшалай марапаттаулар
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Лауреаттарға сондай-ақ, Нобель сыйлығын алған кезде олардың алған марапат сомасын растайтын құжат түріндегі ақшалай сома беріледі; 2009 жылы ақшалай сыйлық 10 миллион швед кронасын (1,4 млн АҚШ долл.) құрады. АҚШ). Нобель қорының биылғы жылы қанша ақша аударуына байланысты ақша көлемі өзгеше болуы мүмкін. Егер қандай да бір санатта екі жеңімпаз болса, грант алушылар арасында тең бөлінеді. Егер үш лауреат болса, онда наградтау комитеті грантты тең бөлікке бөлуге мүмкіндігі бар.
Рәсім
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Сыйлық үшін іріктеу комиссиясы ретінде әрекет ететін Комитет пен мекемелер әдетте қазанда лауреаттардың атын жариялайды. Сыйлық кейіннен жыл сайын 10 желтоқсанда Стокгольм мэриясында өтетін ресми рәсімде Нобель өлімінің мерейтойына беріледі. Лауреаттар диплом, медаль және ақшалай сыйлықты растайтын құжат алады.[4]
Лауреаттар
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Физика саласында Нобель сыйлығы лауреаттарының тізімі
Тағы қараңыз
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Дереккөздер
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- ↑ Alfred Nobel – The Man Behind the Nobel Prize. Nobelprize.org. Басты дереккөзінен мұрағатталған 22 маусым 2013. Тексерілді, 7 қазан 2008. (ағыл.)
- ↑ The Nobel Prize. Nobelprize.org. Басты дереккөзінен мұрағатталған 22 маусым 2013. Тексерілді, 7 қазан 2008.
- ↑ The Nobel Prize Award Ceremonies. Nobelprize.org. Тексерілді, 7 қазан 2008.
- ↑ Nobel Prize Foundation Website
| ||||||
| ||||||
