Костарикалықтар
| Костарикалықтар | |
 | |
| Бүкіл халықтың саны | |
|---|---|
|
4,5 млн. | |
| Ең көп таралған аймақтар | |
 Коста-Рика |
2,9 млн. |
 АҚШ |
25 000 |
| Тілдері | |
| Діні | |
Костарикалықтар – Орталық Америкадағы Коста-Рика Республикасының халқы. Халқы 4,5 миллион адам. (2008, бағалау). Коста-Рикада 2,94 млн-ы тұрады.[1]
Тілі
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Жергілікті ерекшелігі бар испан тілінде сөйлейді.[2]
Діні
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Костарикалықтар христиан дінінің католик тармағын ұстанады.[3]
Тарихы
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Коста-Рика этносының негізін (80%) ақтар деп аталатындар 16-17 ғасырлардағы Испаниядан келген иммигранттардың ұрпақтары құрайды (негізінен Галисиядан, сондай-ақ Арагон мен Вискаядан), сонымен қатар Орталық үстіртте, онда барлық Коста-Рика тұрғындарының жартысынан астамы шоғырланған. Коста-Рикандықтардың 10-12%-ы меттистер (ладиностар), этномәдени келбеті жағынан ақ коста-рикандықтарға жақын, олармен бірте-бірте ассимиляциялануда, негізінен Тынық мұхиты жағалауында тұрады. Қара және мулаттар - Батыс Үндістаннан әкелінген құлдардың ұрпақтары - негізінен Кариб теңізінің жағалауында шоғырланған.[4]
Кәсібі
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Коста-Рика тұрғындарының көпшілігі ауыл шаруашылығымен айналысады, олар кофе, банан, какао және қант қамысы өсіреді. Ақ Коста-Рика тұрғындарының едәуір бөлігі фермерлер. Кейбіреулері өнеркәсіпте жұмыс істейді. Плантация жұмысшылары арасында олардың үлесі артып келеді. Қаралар мен мулаттардың дәстүрлі кәсібі - плантациялардағы жұмыс. Дәстүрлі көркемдік қолөнер (қыш бұйымдары, тоқу, тоқымашылық) шығу тегі бойынша үндістердің өнерімен байланысты. Ағаш өңдеу дамыған.[5]
Тұрмыс салты
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Халықтың 1/3 бөлігі бір және екі қабатты тас және бетон ғимараттары басым қалаларда тұрады. Ауылдық жерлерде дәстүрлі ғимараттар қыш кірпіштен тұрғызылған, төбесі жабынқышпен жабылған.
Дәстүрлі киімдері: Әйелдер - манжеттері бар аласа блузка, ұзын кең белдемше, мойынға орамал, ерлер – жейде, шалбар, биік етік, мойын шарфы, сабан қалпақ.
Коста-Рика тағамдарының негізгі ингредиенттері - жүгері, күріш, бұршақ және жемістер басым. Сусындарға кофе, агуа дульс (қоңыр қантпен қайнатылған су) және гуаро (қант арағы) жатады. Сонымен қатар, кофе елдегі маңызды сусын болып табылады, өйткені ол ғасырлар бойы экономиканың тіректерінің бірі болды. Бұл аймақтағы кофе әлемдегі ең жақсы кофелердің бірі болып саналады.
Костарикалықтардың рухани мәдениеті испан мәдениетіне жақын. Дәстүрлі ауыз әдебиеті, музыкасы мен би өнері дамыған.[6][7]
Дереккөздер
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- ↑ https://old.bigenc.ru/ethnology/text/2102499?ysclid=lqi2zyo6pc239170216
- ↑ https://megabook.ru/article/%D0%9A%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D1%86%D1%8B
- ↑ http://www.etnosy.ru/taxonomy/term/1284?ysclid=lqi3363u2v72426655
- ↑ “Қазақ Энциклопедиясы”, 11 - том
- ↑ https://travel-journal.ru/ethno/38/809/(қолжетпейтін сілтеме)
- ↑ http://www.etnolog.ru/people.php?id=KOST
- ↑ https://ru.versiontravel.com/tradicii-i-obychai-kosta-riki/ Мұрағатталған 23 желтоқсанның 2023 жылы.