Fara í innihald

Forsetakosningar í Bandaríkjunum 2024

Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu
Hnöttur-klukka
Þessi grein fjallar um atburði sem eiga sér stað núna.
Innihald greinarinnar gæti af þessum sökum breyst þegar fram líða stundir.
Kamala Harris, varaforseti og forsetaefni Demókrataflokksins.
Donald Trump, fyrrverandi forseti og forsetaefni Repúblikanaflokksins.

Forsetakosningar í Bandaríkjunum munu fara fram þann 5. nóvember árið 2024. Kosið verður um forseta og varaforseta til fjögurra ára. Donald Trump, fyrrum forseti Bandaríkjanna, verður í framboði fyrir Repúblikanaflokkinn og Kamala Harris, núverandi varaforseti Bandaríkjanna fyrir Demókrataflokknum.[1]

Joe Biden, sitjandi forseti úr Demókrataflokknum, sem að hafði verið í embætti eftir sigur í kosningunum 2020 hugði á endurkjör og tryggði sér útnefningu flokksins með 87.1% atkvæða, en dró framboð sitt til baka þann 21. júlí 2024 eftir mikla umræðu um aldur hans og getu til embættisins eftir slæma útkomu í kappræðum í júní á milli hans og Trumps.[2] Joe Biden er því fyrsti forsetinn sem að býður sig ekki fram til endurkjörs síðan Lyndon B. Johnson í kosningunum 1968. Einnig er þetta einsdæmi um frambjóðanda sem að hættir við framboð svo seint í kosningabaráttunni. Kamala Harris, varaforseti Bidens tryggði sér svo útnefningu flokksins þann 23. júlí.[3]

Yfirlit

[breyta | breyta frumkóða]

Joe Biden var kjörinn forseti í forsetakosningunum 2020 eftir sigur á Donald Trump þáverandi forseta Bandaríkjanna. Miklir eftirmálar urðu af kosningunum og má þar nefna ítrekaðar tilraunir Trumps til að snúa við úrslitum kosninganna, árásina á Bandaríkjaþing 6. janúar 2021. Trump lýsti yfir framboði á ný þann 14. nóvember 2022, sex dögum eftir miðkjörtímabilskosningarnar þar sem Repúblikanar endurheimtu meirihlutann í fulltrúadeildinni. Þetta þótti sérstakt þar sem að Trump tapaði harkalega fyrir Biden í kosningunum 2020.

Meðal demókrata sem að sóttust eftir tilnefningu flokksins voru Joe Biden, Marianne Williamson, Robert F. Kennedy yngri, Dean Phillips og Jason Palmer. Kennedy dró framboð sitt til baka og ákvað frekar að sækjast eftir því að vera óflokksbundinn frambjóðandi. Joe Biden endaði á því að vinna tilnefningunna með 87% atkvæða.

Meðal repúblikana sem að sóttust eftir tilnefningu flokksins voru Donald Trump, Mike Pence, Ron DeSantis, Vivek Ramaswamy, Nikki Haley, Chris Christie og Tim Scott. Öll þeirra drógu framboð sín til baka fyrir utan Trump og Haley. Trump endaði á því að vinna tilnefningunna með 76.4% atkvæða.

Ef Biden hefði haldið framboði sínu áfram hefðu kosningarnar 2024 verið í fyrsta sinn síðan árið 1956 sem að sömu frambjóðendur mætast öðru sinni og í fyrsta skipti síðan árið 1912 sem sitjandi forseti mætir fyrrum forseta. Ef Trump vinnur kosningarnar verður hann ekki kjörgengur í forsetakosningunum 2028 þar sem tímamörk forsetaembættisins er tvö kjörtímabil. Vinni Trump kosningarnar yrði það jafnframt í annað sinn í sögunni sem fyrrum forseti Bandaríkjanna nær kjöri á ný en sá eini sem hefur náð því er Grover Cleveland sem sigraði forsetakosningarnar 1892 eftir að hafa tapað endurkjöri í kosningunum 1888.[4]

Fyrstu kappræður kosninganna fóru fram þann 27. júní 2024 á CNN, þar sem að Biden og Trump tókust á. Eftir kappræðurnar fór fram umræða um hæfni Bidens til þess að bjóða sig aftur fram, en daginn eftir tilkynnti hann að hann ætlaði ekki að taka framboð sitt til baka, þrátt fyrir áskoranir þess efnis.[5] Þann 11. júlí 2024 kom upp atvik þar sem Biden kynnti óvart Vlododymir Zelenskyj forseta Úkraínu sem Vladímír Pútín og síðar um kvöldið hélt hann aðra ræðu þar sem hann sagði óvart að Trump væri varaforseti Bandaríkjanna. Báðar þessar ræður vöktu upp frekari spurningar um hvort Biden geti haldið áfram framboði og hvöttu margir hann til að draga framboð sitt til baka.

Þann 13. júlí 2024 var framið banatilræði á Donald Trump á kosningafundi hans í Pennsylvaníuríki. Trump fékk skot í eyrað og var mjög nálagt því að vera myrtur. Sá sem að framkvæmdi banatilræðið hét Thomas Matthew Crooks og var 20 ára Repúblikani. Joe Biden fordæmi árásina og kallaði eftir frekari öryggisráðstöfunum á kosningafundunum hjá þeim báðum.

Biden dró að endingu framboð sitt til baka þann 21. júlí 2024 og lýsti yfir eindrægnum stuðningi við varaforseta sinn, Kamölu Harris sem að tilkynnti framboð sitt sama dag og einungis tveimur dögum seinna, þann 23. júlí hafði hún tryggt sér útnefningu flokksins.[2] Donald Trump var ekki sáttur við breytinguna á forsetaefnunum í Demókrataflokknum og lagði til að greiða þurfti Repúblikanaflokknum fyrir skiptin vegna þess að þeir eyddu of miklum pening í að berjast á móti Biden.[6]

Prófkjör

[breyta | breyta frumkóða]
Kamala Harris, forsetaframbjóðandi

Demókrataflokkurinn

[breyta | breyta frumkóða]
  • Forsetaefni: Kamala Harris, sitjandi varaforseti frá 2021.
    • Varaforsetaefni ekki tilkynnt ennþá.

Sigurvegari í prófkjörum sem að fóru fram í janúar til júní 2024

[breyta | breyta frumkóða]
  • Sigurvegari: Joe Biden, sitjandi forseti frá 2021; dró framboð sitt til baka 21. júlí 2024.
    • Varaforsetaefni: Kamala Harris, sitjandi varaforseti frá 2021; ekki lengur varaforsetaefni 21. júlí 2024. Forsetaefni frá 23.júlí 2024.
  • Marianne Williamson, rithöfundur; dró framboð til baka 11. júní 2024.
  • Jason Palmer, fjárfestir; dró framboð til baka 15. maí 2024.
  • Dean Phillips, fulltrúi í MN-03; dró framboð til baka 6. mars 2024.
  • Robert F. Kennedy yngri, lögfræðingur; dró framboð til baka 9. október 2023.

Þann 19. janúar 2022 tilkynnti Biden að Harris myndi aftur verða varaforsetaefni hans í kosningunum. Haldnar voru tvær minni kappræður fyrir flokkinn dagana 8. og 12. janúar þar sem að Biden mætti ekki. Flokksþing Demókrataflokksins mun fara fram dagana 19. til 22. ágúst 2024, þar sem að Kamla verður endanlega staðfest sem forsetaefnið. Biden dró framboð sitt til baka þann 21. júlí og lýsti yfir stuðningi við Kamölu Harris í embætti forseta, sem að tryggði sér svo útnefningu flokksins 23. júlí.

Repúblikanaflokkurinn

[breyta | breyta frumkóða]
Donald Trump, forsetaframbjóðandi
J. D. Vance, varaforsetaefni
  • Sigurvegari: Donald Trump, forseti Bandaríkjana frá 2017 til 2021

Haldnar voru fimm kappræður fyrir flokkinn á tímabilinu 23. ágúst 2023 til 10. janúar 2024. Flokksþing Repúblikanaflokksins fór fram dagana 15. til 18. júlí 2024 þar sem Trump tilkynnti J. D. Vance sem varaforsetaefni sitt en hann var áður búinn að lýsa því yfir að hann hygðist ekki velja Mike Pence sem varaforsetaefnið sitt á ný, eftir að Trump var ábyrgur fyrir banatilræði stuðningsmanna sinna á Pence þann í árásinni á bandaríkjaþing þann 6. janúar 2021.

Robert F. Kennedy Jr., forsetaframbjóðandi

Sjálfstætt framboð Roberts F. Kennedy yngri

[breyta | breyta frumkóða]

Robert hafði upphaflega sóst eftir tilnefningu Demókrataflokksins og tilkynnti um framboð 19. apríl 2023, og ætlaði á móti Biden. Þann 9. október 2023 tilkynnti Robert að hann ætlaði frekar að vera með sjálfstætt óflokkskipt framboð. Hann mældist fljótlega með gott fylgi í skoðanakönnunum og var með hæsta fylgi þriðja flokks frambjóðanda í skoðanakönnunum síðan Ross Perot í kosningum 1992 og 1996.

Frjálslyndi flokkurinn

[breyta | breyta frumkóða]
Chase Oliver, forsetaframbjóðandi
Mike ter Maat, varaforsetaefni
Jill Stein, forsetaframbjóðandi

Chase Oliver var tilnefndur frambjóðandi flokksins þann 26. maí 2024 á ráðstefnu flokksins, en áður bauð hann sig fram í þingkosningunum í Georgíuríki árið 2022. Flokkurinn getur boðið fram í 37 fylkjum í Bandaríkjunum.




Græningjaflokkurinn

[breyta | breyta frumkóða]
  • Forsetaefni: Jill Stein, læknir
    • Varaforsetaefni ekki ennþá tilkynnt.
Cornel West, forsetaframbjóðandi
Melina Abdullah, varaforsetaefni

Þann 9. nóvember 2023 tilkynnti Jill um framboð og þann 26. maí 2024 náði Jill Stein tilnefningu Græningjaflokksins, en hún var einnig frambjóðandi flokksins í kosningunum 2012 og 2016.[7] Græni flokkurinn getur boðið fram í 22 fylkjum í Bandaríkjunum.


Sjálfstætt framboð Cornels West

[breyta | breyta frumkóða]

Cornel West ætlaði upphaflega að bjóða sig fram sem forsetaefni Fólksflokksins og svo seinna Græningjaflokksins, en endaði á því að vera sjálfstæður frambjóðandi.


Raparinn Kanye West eða Ye sem að bauð sig fram í kosningum 2020 fyrir Afmælisflokkinn, tilkynnti framboð til forseta 2024 þann 20. nóvember 2022 en dró framboð sitt síðan til baka þann 20. október 2023. Auk þess voru aðrir flokkar í framboði sem að náðu ekki tilskyldum meðmælum til þess að vera á kjörseðlum allstaðar, en þar má nefna Bandaríska samstöðuflokkinn, Samþykkjunar atkvæðagreiðsluflokkinn, Stjórnlagaflokkinn, Græna flokkinn í Alaska, Bandaríska Sjálfstæðisflokkinn, Bannflokkinn, Flokk sósíalisma og frelsis, Marijúnalögleiðsluflokkinn, Pírataflokkinn, Bandaríska sósíalistaflokkinn, Sósíalista jafnréttisflokkinn, Sósíalista verkamannaflokkinn, Transhúmanistaflokkinn og Sameiningarflokk Ameríku.

Sjá einnig

[breyta | breyta frumkóða]

Tilvísanir

[breyta | breyta frumkóða]
  1. ↑ Maureen Chowdhury (12. mars 2024). „Live updates: Biden and Trump secure their parties' presidential nominations“. CNN (enska).
  2. ↑ 2,0 2,1 Eiður Þór Árnason (21. júlí 2024). „Joe Biden dregur fram­boð sitt til baka“. Vísir. Sótt 21. júlí 2024.
  3. ↑ Gísladóttir, Hólmfríður (23. júlí 2024). „Hefur tryggt sér nógu marga kjörmenn til að hljóta út­nefninguna - Vísir“. visir.is. Sótt 23. júlí 2024.
  4. ↑ DeSilver, Drew. „A Biden-Trump faceoff in 2024 wouldn't be the first presidential rematch“. Pew Research Center.
  5. ↑ „Threads“. www.threads.net. Sótt 29. júní 2024.
  6. ↑ Pétursson, Vésteinn Örn (22. júlí 2024). „Trump hafi „misst kúlið" í kjöl­far á­kvörðunar Bidens - Vísir“. visir.is. Sótt 23. júlí 2024.
  7. ↑ Ólason, Samúel Karl (11. september 2023). „Jill Stein gerir aðra at­lögu að Hvíta húsinu - Vísir“. visir.is. Sótt 23. júlí 2024.
Sótt frá „https://is.wikipedia.org/w/index.php?title=Forsetakosningar_í_Bandaríkjunum_2024&oldid=1872095“