Irez a kontenajo

Sunala sistemo

De Wikipedio
Wikipedio
Wikipedio
Wikivortaro explikas
ca rubriko
en altra lingui: Sunala sistemo

La sunala sistemo konsistas ek Suno e la planeti kun posibla sateliti.

Suno e planeti

[redaktar | redaktar fonto]
La planeti Merkuro, Venuso, Tero, Marso, Jupitero, Saturno, Urano e Neptuno; fotografita da diversa kosmosondili

La sunala sistemo havas sequanta kompozanti komencante de Suno vers la limito di la sistemo.

Nederlandan-Usan astronomo Gerard Kuiper propozis en 1951, ke dop la orbito di Neptuno esas (relative) densa zono di asteroidi. Segun nuna kriterii Plutono ne esus planeto ma un ek del asteroidi Kuiperala. Plutono esas nomizita planeto nur pro historiala kauzo. La asteroidi esas tante distanta e mikra ke esas tre desfacila trovar li. La maxim recenta trovo pos Sednao esas “2003 UB313” (disto esas 14.500.000.000 km).

Komparo pri la disti

[redaktar | redaktar fonto]

La grandeso e la mezuri di kosmo esas imensa. Mem la grandeso di nia sunala sistemo esas desfacile komprenebla. Por komprenar la disti inter kosmala korpi esas uzenda kelka exempli, qui igas la skalo plu mikra ma retenas la relativa disti inter la korpi korekta.

Se on mikrigesus la Suno tale, ke lua diametro esus cirkume 70 cm, la disto inter Suno e granatra Merkuro esus 30 m. La disto til Venuso esus 55 m e til Tero esus 75 m. En ca skalo Luno cirkumjirus kom semoluno ye disto di 20 cm de Tero, qua esus kom pizo. De Suno til Marso esus 115 m. Jupitero esus kom tenisobalono e Saturno plu mikra e Urano ankore plu mikra. Urano esus ye disto di 1600 m e Neptuno ye disto di 2500 m.