Քիոս

Քիոս
Տեսակ	կղզի և պոլիս
Երկիր	Հունաստան
Վարչատարածք	Chios Municipality?
Ամենաբարձր կետ	Profitis Ilias?
ԲԾՄ	1297 մետր
Մակերես	842,5 կմ²
Ջրլիցի ափին	Եգեյան ծով

Քիոս (հուն․՝ Χίος, Khíos [ˈçi.os] ( )), Հունաստանի՝ մեծությամբ հինգերորդ կղզին։ Գտնվում է Էգեյան ծովում, անատոլիական (փոքրասիական) ափից 7 կիլոմետր հեռավորության վրա։ Թուրքիայից բաժանված է Քիոսի նեղուցով։ Հայտնի է մաստիկա կոչվող բուսական խեժի արտահանմամբ ( այդ նկատի առնելով՝ անվանում են նաև «Մաստիկայի կղզի»)։ Զբոսաշրջիկների ուշադրությունը գրավում են նաև կղզու միջնադարյան գյուղերը, 11-րդ դարի Նեա Մոնի վանքը, որ ընդգրկված է ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի Համաշխարհային ժառանգության հուշարձանների ցանկում։

Վարչականորեն՝ կղզին ձևավորում է մի առանձին համայնք Քիոսի տարածաշրջանային միավորի կազմում, որը մտնում է Հյուսիս-Էգեյան տարածաշրջանի մեջ։ Վարչական կենտրոնը և կղզու գլխավոր քաղաքը նույն՝ Քիոս անվանումը կրող քաղաքն է։ Տեղացիներն իրենց քաղաքն անվանում են Քորա ("Χώρα" բառացիորեն նշանակում է «երկիր», բայց սովորաբար այդպես է անվանվում հունական կղզու ամենաբարձրադիր բնակավայրը կամ մայրաքաղաքը)։

Կղզին համաշխարհային պատմության մեջ հիշատակվում է հույների ազատագրական պատերազմի ժամանակ՝ 1822 թվականին թուրքական զորքերի կողմից այստեղ կազմակերպված Քիոսյան ահավոր կոտորածով, որին զոհ են գնացել տասնյակ հազարավոր խաղաղ բնակիչներ։

Տես նաև

Քիոսյան կոտորած

Գրականություն

• Fanny Aneroussi, Leonidas Mylonadis: The Kampos of Chios in its Heyday: Houses and Surroundings. Translated from the Greek by Antonis Scotiniotis. (Aipos Series, no 12). Akritas Publications, Nea Smyrni 1992, 960-7006-87-9.
• Charalambos Th. Bouras: Chios. (Guides to Greece, no 4). National Bank of Greece, Athens 1974.
• Charalambos Th. Bouras: Greek Traditional Architecture: Chios. Melissa, Athens 1984.
• Athena Zacharou-Loutrari, Vaso Penna, Tasoula Mandala: Chios: History and Art. Translated from the Greek by Athena Dallas-Damis ... (The Monuments of Chios). The Chios Prefecture, Chios 1989. .
• Hubert Pernot: En Pays Turc: L’île de Chios. (Dijon, Imprimerie Darantière, Rue Chabot-Charny, 65). Avec 17 mélodies populaires et 118 simili-gravures. J. Maisonneuve, Libraire-Éditeur, Paris 1903. (online)
• Arnold C. Smith: The Architecture of Chios: Subsidiary Buildings, Implements and Crafts. Edited by Philip Pandely Argenti. Tison, London 1962.
• Michales G. Tsankares, Alkes X. Xanthakes: Chios: hekato chronia photographies, 1850–1950. (Chios: One Hundred Years of Photographs, 1850–1950). Synolo, Athens 1996, 960-85416-4-6.
• Eleftherios Yalouris: The Archeology and Early History of Chios. (From the Neolithic Period to the End of the Sixth Century B.C.). University of Oxford, Merton College, dissertation, 1976.

Պատկերասրահ

• 
  Կղզու բնակավայրերից մեկի տները
• 
  Կամպոսը
• 
  Ջենովական ամրոցի պարիսպը
• 
  Լքված Անավատոս գյուղը

Կլիմա

Քիոս, Հունաստանի կլիմայական տվյալները
Ամիս	հունվ	փետ	մարտ	ապր	մայ	հուն	հուլ	օգոս	սեպ	հոկ	նոյ	դեկ	Տարի
Միջին բարձր °C (°F)	11 (52)	11 (52)	13 (55)	17 (63)	22 (72)	26 (79)	28 (82)	28 (82)	25 (77)	20 (68)	16 (61)	13 (55)	19.2 (66.5)
Միջին ցածր °C (°F)	5 (41)	5 (41)	6 (43)	9 (48)	13 (55)	17 (63)	19 (66)	19 (66)	16 (61)	12 (54)	9 (48)	6 (43)	11.3 (52.4)
Տեղումներ մմ (դյույմ)	100 (3.94)	78 (3.07)	61 (2.4)	44 (1.73)	24 (0.94)	4 (0.16)	1 (0.04)	0 (0)	8 (0.31)	23 (0.91)	55 (2.17)	122 (4.8)	520 (20.47)
աղբյուր: www.weather-to-travel.com

Արտաքին հղումներ

Քիոս էջը Վիքիպահեստում

• Official Chios website—operated by Chios Prefecture (including tourist guide)
• Sarantakou Efi; Misailidou Anna; Beneki Eleni; Varlas Michael (2005 թ․ ապրիլի 20). «Chios». Cultural Portal of the Aegean Archipelago. Foundation of the Hellenic World. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ օգոստոսի 7-ին. Վերցված է 2013 թ․ ապրիլի 2-ին.
• History of Chios /(անգլերեն)
• Chios in ancient sources @ attalus.org
• «Chios» . Encyclopædia Britannica (անգլերեն). Vol. 6 (11th ed.). 1911. էջեր 236–237.

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Քիոս» հոդվածին։