Փետրվար
| << | Փետրվար | >> | ||||
| Կի | Եկ | Եք | Չո | Հի | Ու | Շա |
| 1 | 2 | 3 | ||||
| 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 |
| 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 |
| 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 |
| 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | ||
| 2024 | ||||||
Փետրվար (լատիներեն՝ Februārius mēnsis «Ֆեբրուուսի ամիս»), տարվա երկրորդ ամիսն է, իր հռոմեական Febriaius անունն ստացել է լատիներեն februum բառից, որը նշանակում է «մաքրում» և կապված է այդ ամսում կատարվող հռոմեացիների Februa մաքրագործության արարողության հետ։
Մեր թվարկությունից 56 տարի առաջ Հուլիոս Կեսարի հրամանով կատարված օրացույցի բարեփոխումից հետո փետրվարը դարձավ երկրորդ ամիսը և ուներ 29 օր։
Հետագայում ամիսներից մեկը ի պատիվ Հուլիոս Կեսարի կոչվեց Հուլիս, իսկ դրան հաջորդող օգոստոս ամիսն էլ՝ Օգոստոս կայսեր պատվին։ Բայց օգոստոսն ուներ միայն 30 օր, իսկ հուլիսը՝ 31։ Մի բան, որ ընդգծում էր Կեսարի գերազանցությունը Օգոստոս կայսեր նկատմամբ։ Որոշվեց օգոստոս ամսվա օրերի թվին ավելացնել մեկ օր և այդ օրը վերցրեցին փետրվարից։ Այսպիսով փետրվար ամսին, որը կապված էր հռոմեական չար աստծո անվան հետ, մնաց 28 օր։ Միայն նահանջ տարին է մեկ օրով ավելանում և դառնում 29 օր։
Փետրվարը հայկական տոմարում համընկնում է մեհեկան ամսվա հետ։ Այդ ամսին մեծ տոնախմբություն էր կատարվում ի պատիվ Միհրի, որը զրադաշտական աստված էր։ Նա մարմնավորում էր արեգակը և կրակը։ Միհրի պաշտամունքը իր ժամանակին եղել է հեթանոսական Հայաստանում։ Միհրին նվիրված տաճարները կոչվում էին մեհյան, որից էլ առաջացել է մեհեկան անունը[1]։
Փետրվար ամսին նշվող տոներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Շրի Լանկայի անկախության օրը՝ փետրվարի 4-ին։
- Ամուսնության համաշխարհային օրը՝ երկրորդ կիրակին։
- Սուրբ Վալենտինի օրը՝ փետրվարի 14-ին։
- Սերբիայի ազգային օրը՝ փետրվարի 15-ին։
- Կանադայի դրոշի օրը՝ փետրվարի 15-ին։
- Խնձորի օր ԱՄՆ-ում՝ փետրվարի 20-ին։
- Մայրենիի համաշխարհային օրը՝ փետրվարի 21-ին։
- Մեքսիկայի դրոշի օրը՝ փետրվարի 24-ին։
- Էստոնիայի անկախության օրը՝ փետրվարի 24-ին։
- Ազատության օրը Քուվեյթում՝ փետրվարի 26-ին։
- Դոմինիկյան Հանրապետության անկախության օրը՝ փետրվարի 27-ին։
- Արևի ազգային օրը Արգենտինայում՝ փետրվարի 29-ի նահանջ օրը, չորս տարին մեկ։
Հայաստանում նշվող օրեր
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Փետրվարի 13-ին նշվում է տերընդեզը։
- Փետրվարի 19-ին՝ Հովհաննես Թումանյանի ծննդյան օրը, նշվում է գիրք նվիրելու օրը։
- Փետրվարի 21-ին նշվում Մայրենի լեզվի օրը։
Անուն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Մի շարք ժողովուրդների մոտ փետրվարն ունի լատինական ծագումից տարբերվող անուն։ Այսպես, ֆիններեն ասում են helmikuu՝ մարգարտի ամիս, ուկրաիներեն՝ лютий, խորվաթերեն veljača՝ մեծ։ Լիտվերեն ասում են vasaris, որը ծագում է vasara՝ «ամառ» բառից։ Թուրքերեն Șubat անունը սիրիական «շաբաթ»-ից է։
Առանձնահատկություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Սովորական տարիներին ունենալով ընդամենը 28 օր՝ փետրվարը միակ ամիսն է, որի ժամանակ հմնարավոր է, որ չլինի լիալուսին։ Վերջին անգամ այդպիսի բան եղել է 1999 թ., հաջորդը լինելու է 2018 թ.։
- Միակ ամիսն է, որ ունի օրերի փոփոխական քանակ։ Սովորական տարիներին օրերի քանակը 28 է, նահանջ տարիներին՝ 29։
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ Կամսար Ավետիսյան, Հայրենագիտական էտյուդներ, Ի՞նչ են պատմում ամիսների և օրերի անունները, «Սովետական գրող» հրատարակչություն, Երևան, 1979
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Ընթերցե՛ք «փետրվար» բառի բացատրությունը Հայերեն Վիքիբառարանում։ |